Skírnir - 01.09.2015, Blaðsíða 14

— Græns framboðs (VG). Jóhanna Sigurðardóttir varð forsæt-
isráðherra en Steingrímur J. Sigfússon fjármálaráðherra. Fram-
sóknarflokkurinn samþykkti að verja stjórnina vantrausti enda
höfðu Samfylking og VG ekki meirihluta á Alþingi.
Með Jóhönnu Sigurðardóttir á stóli forsætisráðherra var kominn
til valda forystumaður sem um þessar mundir naut meira trausts al-
mennings en forseti Íslands. Í desember 2008 sögðust nær ²⁄³ kjós-
enda treysta henni en rétt ríflega 40% báru traust til Ólafs Ragnars
Grímssonar. Einungis 13,7% vantreystu Jóhönnu en yfir helmingi
fleiri (28,7%) vantreystu forsetanum („Könnun MMR á trausti al-
mennings til áhrifafólks …“ 2008).
Þingkosningar voru haldnar í lok apríl 2009. Kjósendur virtust
kunna vel við störf ríkisstjórnarinnar því VG hlaut 14 þingsæti,
bætti við sig fimm, en Samfylkingin 20 þingsæti — hafði áður 18.
Minnihlutastjórn flokkanna tveggja hafði nú þingmeirihluta að baki
sér. Afskipti forsetans af stjórnarmyndun voru því ónauðsynleg.
Jóhanna sat sem fyrr í stóli forsætisráðherra og Steingrímur var fjár-
málaráðherra.
Alþingi kom saman 15. maí. Að venju flutti forseti Íslands þing -
setningarræðu. Ólafur Ragnar bar þar mikið lof á styrk lýðræðis á
Íslandi; hvernig samfélagið og stjórnskipun landsins hefði staðið af
sér mikla þolraun:
Þótt margt megi sannarlega bæta í stjórnskipun landsins blasir engu að
síður við sú staðreynd að stjórnarskráin sem þjóðin samþykkti við lýð-
veldisstofnun dugði vel þegar mest á reyndi. Þjóðinni var fært það vald sem
hún kallaði eftir, alþingiskosningar fóru fram, ríkisstjórn með meirihluta að
baki sér kemur til nýs þings og víðtækari breytingar hafa orðið á löggjafar-
stofnuninni en nokkru sinni á lýðveldistíma. (Ólafur Ragnar Grímsson
2009b)
Ólafur Ragnar vék ekki einu orði að nýársboðskap sínum um nýjan
sáttmála og nýtt lýðveldi. Nú virtist að hans mati nægja að treysta
á stjórnarskrá frá árinu 1944 og ríkisstjórnarskipti, fyrst í krafti
mótmæla almennings sem síðan voru staðfest í þingkosningum.
Hvað sem segja má um gildi lýðveldisstjórnarskrárinnar mátti
ljóst vera að mesta þolraun íslenska lýðveldisins var rétt að hefjast.
314 svanur kristjánsson skírnir
Skírnir Haust 2015 NOTA ÞESSA.qxp_Layout 1 19.10.2015 10:51 Page 314