Skírnir - 01.09.2015, Blaðsíða 88

Þessi magnaða lýsing á höfði Egils rís þarna hátt í frásögninni af lífs-
ferli hans mitt á milli fyrsta kvæðis og síðasta stórvirkis þessa mikla
skálds og margbrotna einstaklings. Miðjusett staða höfuðsins í verk-
inu undirstrikar tengslin við aristótelíska speki og styður einnig hug-
myndir Bergljótar um primum caput. En það er fleira athyglisvert
varðandi staðsetningu höfuðsins. Höfundur hefur byggt verkið
þannig að þétt upp við lýsinguna á höfðinu, sitt hvorum megin, eru
dramatískir hápunktar. Annarsvegar fellur Þórólfur og hinsvegar fær
Egill uppfyllta ævilanga þrá sína eftir Ásgerði ekkju hans — í kafla
54 er dauða Þórólfs lýst, í kafla 56 verður ást Egils á Ásgerði opin-
ber og brúðkaup þeirra á sér stað. Torfi Tulinius (2004: 47–52) hefur
fjallað um afbrýðisemi og sektarkennd Egils gagnvart Þórólfi og bent
á hvernig ást Egils á Ásgerði kemur skýrast fram þegar Þórólfur er
fallinn og Egill biður Ásgerðar. Sú mynd sem hér er dregin upp af
staðsetningu höfuðsins í verkinu og þessum örlagaríku köflum sitt
hvorum megin styrkir túlkun Torfa á flóknu sambandi Egils við
Þórólf og Ásgerði. Þetta margræða samband tákngerist á þennan hátt
í miðri lífssögu Egils þar sem margir tilfinningaþræðir renna saman
í einskonar kontrapunkti og ástarsaga verksins nær hámarki sínu.
Tengsl Egils sögu og Tristrams sögu ok Ísöndar
Hér hafa verið færð rök fyrir því að líkindi með uppruna Tristrams
í Tristrams sögu ok Ísöndar við uppruna Ásgerðar séu svo mikil að
höfundurinn virðist enduróma upprunasögu Tristrams í uppruna-
sögu Ásgerðar, á þann máta að erfitt er annað en að draga þá
ályktun að þar sé um að ræða textatengsl eða vísanir Egluhöfundar
í Tristrams sögu. Þessi tengsl dýpka þær undirstöður í sögunni er
snúa að ást Egils á Ásgerði. Því er vert að spyrja fyrst hvort það geti
verið að höfundur hafi þekkt Tristrams sögu.
Sagan er sem fyrr segir norræn þýðing kvæðisins Tristran eftir
Thomas de Bretagne. Ekki er útilokað að sagnir af Tristran hafi borist
til Íslands í einhverju formi áður en norræna þýðingin var gerð. Um
það eru engar heimildir, en Bjarni Einarsson vildi reikna með því
(1961: 44). Paul Schach (1969: 84) telur flestar slíkar hugleiðingar
langsóttar ágiskanir, enda erfitt að finna þeim stað. Hér verður ekki
388 brynja þorgeirsdóttir skírnir
Skírnir Haust 2015 NOTA ÞESSA.qxp_Layout 1 19.10.2015 10:51 Page 388