Saga


Saga - 2011, Qupperneq 227

Saga - 2011, Qupperneq 227
sjúkratryggingar og ellitryggingar og „að verkamenn fái hlutdeild í arði þeirra fyrirtækja sem þeir vinna við“ (bls. 56–57). Þarna var sveigt mjög frá stefnu flokksins en Gunnar skýrði þetta sjálfur síðar með vísun í nýjan tíðar- anda. Frávikin urðu fleiri; árið 1934 vildi Gunnar að Sjálfstæðisflokkurinn kynnti sér skipulag og áróðursaðferðir vel skipulagðra pólitískra flokka erlendis „t.d. nazista- og fasistaflokksins“ (bls. 79). Höfundur ver nokkru rými í að færa rök fyrir því að Gunnar hafi þrátt fyrir það ekki aðhyllst hug- sjónir eða stefnu nasista (bls. 98–100), þótt í ljósi sósíaldemókratískra til- hneiginga Gunnars skömmu áður hafi ekki verið tilefni til að ætla honum slíkt. Ljóst er þó að Gunnar og margir félagar hans eru í nokkurri tilvistar- kreppu á þessum tíma og því leitandi að nýjum fyrirmyndum, hvort held- ur meðal jafnaðarmanna eða þýskra nasista þegar svo bar undir. Þetta kall- ar á sagnfræðilega greiningu á því hvers vegna frjálslyndur borgaralegur flokkur var í hugmyndalegri kreppu á fjórða áratugnum, árum heims - kreppunnar, en höfundur gerir enga tilraun til þess, þótt vissulega sé stund- um vikið að kreppunni (t.d. á bls. 96). Þó má ætla að reynslan af fjórða ára- tugnum hafi haft mótandi áhrif á Gunnar, eins og marga jafnaldra hans, og hún gæti verið skýring á því að hann var ekki sammála nýfrjálshyggjuhug- myndafræðinni sem Sjálfstæðisflokkurinn setti á oddinn í alþingiskosning- unum 1979 (bls. 460–463). Lesendur fá því tæplega nægar upplýsingar til að setja sig inn í pólitíska hugsun Gunnars Thoroddsens. Hið sama má segja um fróðlega umfjöllum um borgarstjóraferil Gunn - ars, þegar valdaeinokun Sjálfstæðisflokksins gerði það að verkum að „(þ)eir gátu beitt áhrifum sínum, sýnt hverja gott væri að styðja og hyglað eigin fólki“ (bls. 219–222). Þessu kerfi er vel lýst í bókinni og reynir höfundur ekkert að fegra hlut sögupersónunnar. Hann kemst að þeirri niðurstöðu að Gunnar hafi hvorki verið „betri né verri en flestir aðrir sem gegndu áhrifastöðum í valdakerfinu“ (bls. 222). en hvers vegna var valdakerfið svona? voru það pólitískir, félagslegir eða stofnanalegir þættir sem skiptu mestu máli fyrir það? Og hverjir voru möguleikar einstaklings í valdastöðu til að hafa áhrif á kerfið og færa það til betri vegar? við erum litlu nær um það. Tvisvar tók Gunnar Thoroddsen afstöðu gegn eigin flokki svo eftir var tekið. Í annað skiptið var það af hugsjónaástæðum, þegar hann talaði gegn bandarískum herstöðvum á Íslandi árið 1945. Þar dró Gunnar þó fljótlega í land og sjálfstæði hans í þessu máli dró ekki mikinn dilk á eftir sér (bls. 202–211). Í hitt skiptið var það af persónulegum ástæðum, þegar Gunnar studdi tengdaföður sinn Ásgeir Ásgeirsson í forsetakjöri 1952 þvert á yfirlýsta stefnu Sjálfstæðisflokksins um stuðning við Bjarna Jónsson. virðast margir sjálfstæðismenn aldrei hafa fyrirgefið honum þá afstöðu og er þeirri dramatísku atburðarás rækilega lýst í bókinni (bls. 222–251). Sá kali hafði áhrif þegar forsetakjörið 1968 nálgaðist og Gunnari hafði verið lýst í erlend- um fjölmiðlum sem „Republikkens kronprins“ (bls. 279) og „sagaøens kommende førstemand“ (bls. 285). Forsetakosningarnar árið 1968 reyndust ritdómar 227 1-SagaVOR2011—NOTAGreinar_Sagahaust2004-NOTA5/4/111:13PMPage227
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184
Qupperneq 185
Qupperneq 186
Qupperneq 187
Qupperneq 188
Qupperneq 189
Qupperneq 190
Qupperneq 191
Qupperneq 192
Qupperneq 193
Qupperneq 194
Qupperneq 195
Qupperneq 196
Qupperneq 197
Qupperneq 198
Qupperneq 199
Qupperneq 200
Qupperneq 201
Qupperneq 202
Qupperneq 203
Qupperneq 204
Qupperneq 205
Qupperneq 206
Qupperneq 207
Qupperneq 208
Qupperneq 209
Qupperneq 210
Qupperneq 211
Qupperneq 212
Qupperneq 213
Qupperneq 214
Qupperneq 215
Qupperneq 216
Qupperneq 217
Qupperneq 218
Qupperneq 219
Qupperneq 220
Qupperneq 221
Qupperneq 222
Qupperneq 223
Qupperneq 224
Qupperneq 225
Qupperneq 226
Qupperneq 227
Qupperneq 228
Qupperneq 229
Qupperneq 230
Qupperneq 231
Qupperneq 232
Qupperneq 233
Qupperneq 234
Qupperneq 235
Qupperneq 236
Qupperneq 237
Qupperneq 238
Qupperneq 239
Qupperneq 240
Qupperneq 241
Qupperneq 242
Qupperneq 243
Qupperneq 244
Qupperneq 245
Qupperneq 246
Qupperneq 247
Qupperneq 248

x

Saga

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Saga
https://timarit.is/publication/775

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.