Jökull


Jökull - 01.01.2016, Side 23

Jökull - 01.01.2016, Side 23
The subglacial topography of Drangajökull ice cap, NW-Iceland on previously unexplained steep surface depressions in the accumulation area of Reykjarfjarðarjökull. The depressions seem to be remnants of initially large crevasses formed during surges, which developed into steep isolated depressions, preserved by snow drift and wind scouring. The location where some of the depressions were formed seems be close to a step in the glacier bed topography. Ice flow modelling indicates that most of the observed displacement is explained as surface motion caused by ice deforma- tion. The observed displacement does however also include significant speed up during the most recent surge of Reykjarfjarðarjökull, and a significant north- ward cross track displacement relative to modelled ice flow. This cross track component suggests that the de- pressions also migrate in the glacier surface. Acknowledgements This work was carried out within the Rannís grant of excellence project, ANATILS. This study used the recent Lidar mapping of the glaciers in Iceland that was funded by the Icelandic Research Fund, the Landsvirkjun Research Fund, the Icelandic Road Administration, the Reykjavík Energy Environmen- tal and Energy Research Fund, the Klima- og Luft- gruppen (KoL) research fund of the Nordic Council of Ministers, the Vatnajökull National Park, the or- ganization Friends of Vatnajökull, the National Land Survey of Iceland and the Icelandic Meteorological Office. We thank Loftmyndir ehf. for providing the aerial photographs of Drangajökull in 2005. Pléi- ades images were acquired at research price thanks to the CNES ISIS program (http://www.isis-cnes.fr). Logistics for the field campaign on Drangajökull in March 2014 was supported by Landsvirkjun. Per Holmlund, Oddur Sigurðsson and an anonymous re- viewer are thanked for constructive reviews helping to improve this paper. Alexander Jarosch, Bergur Ein- arsson, Gifford H. Miller and Ívar Örn Benediktsson are thanked for valuable discussions on various as- pects of this paper. Þorsteinn Jónsson and Sveinbjörn Steinþórsson are thanked for assistance in logistics and fieldwork. ÁGRIP Frá um 1980 hefur verið unnið kerfisbundið að kort- lagningu botnlandslags íslenskra jökla með íssjá. Hér er greint frá niðurstöðum kortlagningar á botnlands- lagi Drangajökuls, samkvæmt íssjármælingum sem gerðar voru í mars 2014. Um 590 km af íssjársnið- um voru mæld og víðast hvar voru 200–300 m á milli mælisniða. Enginn íslenskur jökull hefur verið kort- lagður með svo þéttum mælisniðum, algengast er að um 1 km sé milli sniða. Úrvinnsla íssjársniðanna og gerð botnkortsins er ítarlega rakin auk þess sem helstu óvissuþættir í niðurstöðum um botnhæð og jök- ulþykkt eru skýrðir og metnir. Botni Drangajökuls svipar til annara svæða á Vestfjörðum. Tertíer hraun- lög mynda hjallalandslag í fjallshlíðum og fjallið und- ir Jökulbungu, hæsta hluta Drangajökuls, er með frek- ar flötum toppi, áþekkt mörgum vestfirskum fjöllum. Með því að bera hið nýja botnkort saman við nákvæmt yfirborðshæðarkort af Drangajökli, frá júlí 2011, fæst að heildarrúmmál jökulsins var þá 15.4±0.4 km3, og meðalþykkt um 107±3 m. Um ∼71% af rúmmáli jök- ulsins er í vesturhlíðum hans. Mesta þykkt Dranga- jökluls var 284±14 m á ofanverðum Kaldalónsjökli í júlí 2011. Samanburður botnkortsins við önnur tiltæk yfirborðshæðarkort sýnir að jökullinn hefur rýrnað úr ∼18 km3 árið 1946 í ∼15 km3 árið 2014 ef miðað er við yfirborð hans að hausti. Jökullinn rýrnaði verulega frá 1946 til 1960 og aftur frá 1994 til 2011. Rýrnunin var um 0.1 km3 á ári á báðum tímabilunum. Frá 1985 til 1994 bættist hins vegar um 0.5 km3 við jökulinn. Á árunum 1960–1985 og 2011–2014 eru rúmmálsbreyt- ingar ekki markverðar. Samanburður lögunar jökul- botns og jökulyfirborðs sýnir að háhryggur jökulsins á yfirborði, frá Jökulbungu að suðurenda Drangajökuls, liggur um 300–600 m vestar en háhryggur jökulbotns- ins. Líkleg orsök þessarar hliðrunar er tíður skafrenn- ingur úr norðaustri sem veldur snjósöfnun vestan við hrygginn. Íssjármælingarnar sýna einnig að 40–60 m þykkan ís er að finna undir urð, sem nefnd er Langa- hraun, við suðvesturjaðar jökulsins. Veikt endurkast sést í íssjársniðum frá lagi sem rekja má frá jökulyf- irborði við efri mörk Langahrauns, um 300 m vega- lengd niður að jökulbotni. Þetta innra lag gefur til kynna að meginjökullinn skríði yfir minni jökulein- ingu og dragi með sér efni frá jökulbotninum upp JÖKULL No. 66, 2016 23
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144

x

Jökull

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.