Jökull

Ataaseq assigiiaat ilaat

Jökull - 01.01.2016, Qupperneq 23

Jökull - 01.01.2016, Qupperneq 23
The subglacial topography of Drangajökull ice cap, NW-Iceland on previously unexplained steep surface depressions in the accumulation area of Reykjarfjarðarjökull. The depressions seem to be remnants of initially large crevasses formed during surges, which developed into steep isolated depressions, preserved by snow drift and wind scouring. The location where some of the depressions were formed seems be close to a step in the glacier bed topography. Ice flow modelling indicates that most of the observed displacement is explained as surface motion caused by ice deforma- tion. The observed displacement does however also include significant speed up during the most recent surge of Reykjarfjarðarjökull, and a significant north- ward cross track displacement relative to modelled ice flow. This cross track component suggests that the de- pressions also migrate in the glacier surface. Acknowledgements This work was carried out within the Rannís grant of excellence project, ANATILS. This study used the recent Lidar mapping of the glaciers in Iceland that was funded by the Icelandic Research Fund, the Landsvirkjun Research Fund, the Icelandic Road Administration, the Reykjavík Energy Environmen- tal and Energy Research Fund, the Klima- og Luft- gruppen (KoL) research fund of the Nordic Council of Ministers, the Vatnajökull National Park, the or- ganization Friends of Vatnajökull, the National Land Survey of Iceland and the Icelandic Meteorological Office. We thank Loftmyndir ehf. for providing the aerial photographs of Drangajökull in 2005. Pléi- ades images were acquired at research price thanks to the CNES ISIS program (http://www.isis-cnes.fr). Logistics for the field campaign on Drangajökull in March 2014 was supported by Landsvirkjun. Per Holmlund, Oddur Sigurðsson and an anonymous re- viewer are thanked for constructive reviews helping to improve this paper. Alexander Jarosch, Bergur Ein- arsson, Gifford H. Miller and Ívar Örn Benediktsson are thanked for valuable discussions on various as- pects of this paper. Þorsteinn Jónsson and Sveinbjörn Steinþórsson are thanked for assistance in logistics and fieldwork. ÁGRIP Frá um 1980 hefur verið unnið kerfisbundið að kort- lagningu botnlandslags íslenskra jökla með íssjá. Hér er greint frá niðurstöðum kortlagningar á botnlands- lagi Drangajökuls, samkvæmt íssjármælingum sem gerðar voru í mars 2014. Um 590 km af íssjársnið- um voru mæld og víðast hvar voru 200–300 m á milli mælisniða. Enginn íslenskur jökull hefur verið kort- lagður með svo þéttum mælisniðum, algengast er að um 1 km sé milli sniða. Úrvinnsla íssjársniðanna og gerð botnkortsins er ítarlega rakin auk þess sem helstu óvissuþættir í niðurstöðum um botnhæð og jök- ulþykkt eru skýrðir og metnir. Botni Drangajökuls svipar til annara svæða á Vestfjörðum. Tertíer hraun- lög mynda hjallalandslag í fjallshlíðum og fjallið und- ir Jökulbungu, hæsta hluta Drangajökuls, er með frek- ar flötum toppi, áþekkt mörgum vestfirskum fjöllum. Með því að bera hið nýja botnkort saman við nákvæmt yfirborðshæðarkort af Drangajökli, frá júlí 2011, fæst að heildarrúmmál jökulsins var þá 15.4±0.4 km3, og meðalþykkt um 107±3 m. Um ∼71% af rúmmáli jök- ulsins er í vesturhlíðum hans. Mesta þykkt Dranga- jökluls var 284±14 m á ofanverðum Kaldalónsjökli í júlí 2011. Samanburður botnkortsins við önnur tiltæk yfirborðshæðarkort sýnir að jökullinn hefur rýrnað úr ∼18 km3 árið 1946 í ∼15 km3 árið 2014 ef miðað er við yfirborð hans að hausti. Jökullinn rýrnaði verulega frá 1946 til 1960 og aftur frá 1994 til 2011. Rýrnunin var um 0.1 km3 á ári á báðum tímabilunum. Frá 1985 til 1994 bættist hins vegar um 0.5 km3 við jökulinn. Á árunum 1960–1985 og 2011–2014 eru rúmmálsbreyt- ingar ekki markverðar. Samanburður lögunar jökul- botns og jökulyfirborðs sýnir að háhryggur jökulsins á yfirborði, frá Jökulbungu að suðurenda Drangajökuls, liggur um 300–600 m vestar en háhryggur jökulbotns- ins. Líkleg orsök þessarar hliðrunar er tíður skafrenn- ingur úr norðaustri sem veldur snjósöfnun vestan við hrygginn. Íssjármælingarnar sýna einnig að 40–60 m þykkan ís er að finna undir urð, sem nefnd er Langa- hraun, við suðvesturjaðar jökulsins. Veikt endurkast sést í íssjársniðum frá lagi sem rekja má frá jökulyf- irborði við efri mörk Langahrauns, um 300 m vega- lengd niður að jökulbotni. Þetta innra lag gefur til kynna að meginjökullinn skríði yfir minni jökulein- ingu og dragi með sér efni frá jökulbotninum upp JÖKULL No. 66, 2016 23
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144

x

Jökull

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.