Jökull


Jökull - 01.01.2016, Page 23

Jökull - 01.01.2016, Page 23
The subglacial topography of Drangajökull ice cap, NW-Iceland on previously unexplained steep surface depressions in the accumulation area of Reykjarfjarðarjökull. The depressions seem to be remnants of initially large crevasses formed during surges, which developed into steep isolated depressions, preserved by snow drift and wind scouring. The location where some of the depressions were formed seems be close to a step in the glacier bed topography. Ice flow modelling indicates that most of the observed displacement is explained as surface motion caused by ice deforma- tion. The observed displacement does however also include significant speed up during the most recent surge of Reykjarfjarðarjökull, and a significant north- ward cross track displacement relative to modelled ice flow. This cross track component suggests that the de- pressions also migrate in the glacier surface. Acknowledgements This work was carried out within the Rannís grant of excellence project, ANATILS. This study used the recent Lidar mapping of the glaciers in Iceland that was funded by the Icelandic Research Fund, the Landsvirkjun Research Fund, the Icelandic Road Administration, the Reykjavík Energy Environmen- tal and Energy Research Fund, the Klima- og Luft- gruppen (KoL) research fund of the Nordic Council of Ministers, the Vatnajökull National Park, the or- ganization Friends of Vatnajökull, the National Land Survey of Iceland and the Icelandic Meteorological Office. We thank Loftmyndir ehf. for providing the aerial photographs of Drangajökull in 2005. Pléi- ades images were acquired at research price thanks to the CNES ISIS program (http://www.isis-cnes.fr). Logistics for the field campaign on Drangajökull in March 2014 was supported by Landsvirkjun. Per Holmlund, Oddur Sigurðsson and an anonymous re- viewer are thanked for constructive reviews helping to improve this paper. Alexander Jarosch, Bergur Ein- arsson, Gifford H. Miller and Ívar Örn Benediktsson are thanked for valuable discussions on various as- pects of this paper. Þorsteinn Jónsson and Sveinbjörn Steinþórsson are thanked for assistance in logistics and fieldwork. ÁGRIP Frá um 1980 hefur verið unnið kerfisbundið að kort- lagningu botnlandslags íslenskra jökla með íssjá. Hér er greint frá niðurstöðum kortlagningar á botnlands- lagi Drangajökuls, samkvæmt íssjármælingum sem gerðar voru í mars 2014. Um 590 km af íssjársnið- um voru mæld og víðast hvar voru 200–300 m á milli mælisniða. Enginn íslenskur jökull hefur verið kort- lagður með svo þéttum mælisniðum, algengast er að um 1 km sé milli sniða. Úrvinnsla íssjársniðanna og gerð botnkortsins er ítarlega rakin auk þess sem helstu óvissuþættir í niðurstöðum um botnhæð og jök- ulþykkt eru skýrðir og metnir. Botni Drangajökuls svipar til annara svæða á Vestfjörðum. Tertíer hraun- lög mynda hjallalandslag í fjallshlíðum og fjallið und- ir Jökulbungu, hæsta hluta Drangajökuls, er með frek- ar flötum toppi, áþekkt mörgum vestfirskum fjöllum. Með því að bera hið nýja botnkort saman við nákvæmt yfirborðshæðarkort af Drangajökli, frá júlí 2011, fæst að heildarrúmmál jökulsins var þá 15.4±0.4 km3, og meðalþykkt um 107±3 m. Um ∼71% af rúmmáli jök- ulsins er í vesturhlíðum hans. Mesta þykkt Dranga- jökluls var 284±14 m á ofanverðum Kaldalónsjökli í júlí 2011. Samanburður botnkortsins við önnur tiltæk yfirborðshæðarkort sýnir að jökullinn hefur rýrnað úr ∼18 km3 árið 1946 í ∼15 km3 árið 2014 ef miðað er við yfirborð hans að hausti. Jökullinn rýrnaði verulega frá 1946 til 1960 og aftur frá 1994 til 2011. Rýrnunin var um 0.1 km3 á ári á báðum tímabilunum. Frá 1985 til 1994 bættist hins vegar um 0.5 km3 við jökulinn. Á árunum 1960–1985 og 2011–2014 eru rúmmálsbreyt- ingar ekki markverðar. Samanburður lögunar jökul- botns og jökulyfirborðs sýnir að háhryggur jökulsins á yfirborði, frá Jökulbungu að suðurenda Drangajökuls, liggur um 300–600 m vestar en háhryggur jökulbotns- ins. Líkleg orsök þessarar hliðrunar er tíður skafrenn- ingur úr norðaustri sem veldur snjósöfnun vestan við hrygginn. Íssjármælingarnar sýna einnig að 40–60 m þykkan ís er að finna undir urð, sem nefnd er Langa- hraun, við suðvesturjaðar jökulsins. Veikt endurkast sést í íssjársniðum frá lagi sem rekja má frá jökulyf- irborði við efri mörk Langahrauns, um 300 m vega- lengd niður að jökulbotni. Þetta innra lag gefur til kynna að meginjökullinn skríði yfir minni jökulein- ingu og dragi með sér efni frá jökulbotninum upp JÖKULL No. 66, 2016 23
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144

x

Jökull

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.