Jökull - 01.06.2000, Síða 16

Holocene eruptions within the Katla volcanic system,
0 10 20 km
SKAFTÁ
ÞJ
ÓR
SÁ
M
AR
KA
R
FL
JÓ
T
KA
LD
AK
VÍS
L
TU
NG
NA
Á
EY-R
ANG
Á
Mýrdalsjökull
Ice Cap
Vatnajökull
Ice Cap
1
1
2
2
3
3
5
10
10
20
204
0
40
5
10
020
040
0
5
0.5
0.
5
20° 00' 19° 00' 18° 00'
63°
40'
64°
00'
Eldgjá tephra layer
10th century AD
Isopachs in cm40
0
Figure 9. Isopach map of the Eldgjá tephra layer. Loci of high productivity are evident from the isochrones.
The Eldgjá tephra layer was previously thought to be the product of three 10th century eruptions, the Katla-x,
the Eldgjá and the Katla 1000 eruptions (from Larsen, 1996). – Útbreiðsla Eldgjárgjósku á Suðurlandi.
Jafnþykktarlínurnar sýna að gjóskuframleiðsla var mest vestan við Öldufellsjökul, þ.e. á þeim hluta sprung-
unnar sem liggur undir jökli í framhaldi af S-Eldgjá. Gjóska úr Eldgjárgosi var áður talin vera úr þrem gosum
á 10. öld, og hlutar gjóskulagsins báru þá önnur nöfn, K ca. 1000 og K-x (Guðrún Larsen, 1996).
8. mynd – Hraun úr Eldgjárgosi (dekkri skyggingin). Útlínur hrauna frá Skaftáreldum eru sýndar til saman-
burðar og einnig það sem sést af hraunum frá Hólmsáreldum (ljósari skyggingin). Hraun frá syðri hluta Eld-
gjárgossprungunnar runnu í tveim álmum niður fyrir Atlaey en sameinuðust í einn hraunfláka þar neðan við.
Álftavershraun er hér notað um allan hraunflákann. Vesturjaðar hraunsins er hulin framburði jökulhlaupa,
en heildregna línan sýnir hvar enn sést til hrauns á yfirborði. Brotna línan sýnir hvar hraunjaðarinn gæti
legið samkvæmt segulmælingum, örin bendir á hvar mælilínan lá. Hraunbrúnir innan hraunflákans norðan við
Álftaverið eru ekki sýndar. Gervigígar í Álftavershrauni eru táknaðir með krossum. Hraun frá öðrum hlutum
Eldgjárgossprungunnar sameinuðust í farvegi Skaftár og mynduðu hraunfláka, sem nú er að hluta hulinn af
Skaftáreldahrauni. Meðallandshraun er hér notað um vesturhlutann og Landbrotshraun um austurhlutann.
Útlínur hraunanna eru dregnar samkvæmt Hauki Jóhannessyni o.fl. (1990). Gosefni sem mynda „hlaupkeilu“í
Krika (blanda af gjósku, bólstrabrotum og hrauni) eru krossstrikuð nema þar sem sést í hraun, og lóðrétt
strikuð þar sem yngri hlaup hafa flutt efni til. Jökulgarður norðan Álftavers er táknaður með þríhyrningum. B:
Botnar í Meðallandi. H: Höfðabrekka í Mýrdal.
JÖKULL No. 49 15