Jökull - 01.06.2000, Qupperneq 88

Jöklabreytingar 1997–1998
hulið grjóti. Hér fannst merki Jöklarannsóknafélags-
ins í fyrra en nú er það horfið og er það mikið óhappa-
verk. Væri óskandi að sá sem valdur er að hvarfinu
skili merkinu aftur á sama stað sem allra fyrst.
Hofsjökull
Blágnípujökull – Enn hefur ekki tekist að finna merki
Jóns Eyþórssonar á þessum stað.
Múlajökull – Leifur Jónsson nefnir rask við Hjartafell
og einnig Nauthagajökuls megin sem gæti verið for-
boði frekari hreyfinga.
Eyjafjallajökull
Nú er jökullinn farinn að hopa rösklega. Skilur hann
eftir sig eyri þvert yfir lónið og rennur kvísl út gegn
um eyrina. Theódór mældi sex punkta á jaðri jökulsins
og aðra fjóra fremst á eyrinni sem fylgdu eyðublaðinu
á korti.
Mýrdalsjökull
Sólheimajökull – Þeir feðgar Einar og Gunnlaugur
bættu nú nokkrum mælilínum við vesturtungu jökuls-
ins því að sú gamla snýr önuglega við rennslisstefnu
hans. Með eyðublöðunum fylgir myndarleg skýrsla
með ljósmyndum og töflum svo að ekki er vafi á
hvernig þarf að mæla framvegis jafnvel fyrir ókunn-
uga. Niðurstaða skýrslunnar er að jökullinn hefur hop-
að áberandi einkum vesturtungan og af Jökulhaus sést
hvað jökullinn hefur lækkað séð til Hvítmögu.
Kötlujökull – Fyrir utan að mæla hop jaðarsins var
bætt við tveim merkjum. Það eru álstengur sem vísa
í rennslisstefnu jökulsins en girðingin sem áður var
miðað við gekk sniðhalt á sporðinn. Það kann að vera
bjartsýni að vonast til að þessi merki finnist eftir næsta
Kötluhlaup.
Vatnajökull
Skeiðarárjökull – Jökullinn er nú orðinn mjög aflíð-
andi og þunnur. Vestasta línan endar við háan ískastala
en jökullinn er mun lægri þar á bakvið og því von á ör-
ara hopi næstu árin. „Frá stóra steini Eyjólfs Hannes-
sonar sér orðið á öll skerin milli Bunka og Súlutinda“,
skrifar Hannes Jónsson, og er lækkunin töluverð.
Bragi Þórarinsson skrifaði á mælingablaðið að
lónið milli mælilína „austur I“ og „austur III“ hafi
lækkað um eina 10 m. Hluti Skeiðarár rennur nú
skammt austan við merki nr. 113.
Guðlaugur segir gang í Skaftafellsjökli en Svína-
fellsjökull lækkar meira en hoptölurnar segja til um.
Falljökull er orðinn þunnur og hopar sennilega ört
á næstunni. Eyjólfur Guðmundsson segir Fláajökul
greinilega hopa meira en hann man dæmi til.
Svínafellsjökull – Hér varð að taka hlykk á stefnu svo
mælingu kann að skakka allt að 5 m. Jökuljaðarinn
er skörðóttur og standa „skíði“fram úr honum hér og
hvar en hann virðist vera að hopa.
Rjúpnabrekkujökull – Haustið 1998 fór Ingimar Árna-
son frá Akureyri inn að Rjúpnabrekkujökli, setti þar
merki og mældi. Það er ekkert áhlaupsverk því að við
jökuljaðarinn eru miklir haugar af aur og grjóti svo
snúið kann að reynast að sjá þar rétta jökulsporðinn.
SUMMARY
Glacier variations 1930–1960, 1960–1990 and
1997–1998
In 1998, glacier variations were recorded at 49 locati-
ons, five tongues advanced, two were stationary and
39 retreated. If non-surging glaciers only are counted
18 retreated, two advanced, and two were stationary.
Measurements could not be made at three locations.
The summer temperature of 1998 was somewhat
above average in southern Iceland but the precipitati-
on was lower than mean values. In the north it was
vice versa.
Surge continues in the Kaldalónsjökull and Leiru-
fjarðarjökull outlet glaciers from the Drangajökull ice
cap. A surge-like unrest has been observed in Haga-
fellsjökull eystri but the terminus has not advanced.
Results of mass balance measurements that are
carried out by the National Energy Authority (Oddur
Sigurðsson, 1989, 1991 and 1993 and Oddur Sigurðs-
son and Ólafur Jens Sigurðsson 1998) and the Science
Institute of the University of Iceland (Helgi Björns-
son and others, 1993, 1995a, 1995b, 1997 and Science
Institute, University of Iceland, Helgi Björnsson og
Finnur Pálsson pers. comm.) are reported in Table 1.
JÖKULL No. 49 87