Dagblaðið Vísir - DV - 05.10.2018, Qupperneq 46

46 FÓLK - VIÐTAL 5. oktober 2018„Þeir sem
þurfa
að sýna mesta
ábyrgð eru þeir
sem bera mest úr
býtum
D
rífa Snædal, fram­
kvæmdastjóri Starfsgreina­
sambandsins, gefur kost á
sér til forseta ASÍ í kosning­
um sem fara fram í lok mánaðar­
ins. Að loknu stúdentsprófi í Fjöl­
brautaskólanum í Breiðholti fór
hún í Iðnskólann sem leiddi hana
út í að verða formaður Iðnnema­
sambandsins þar sem hún steig
sín fyrstu skref í verkalýðsbaráttu.
Blaðamaður DV settist niður með
Drífu á skrifstofu hennar í Borgar­
túni og ræddi við hana á persónu­
legum nótum um verkalýðsbarátt­
una og verkefnin framundan.
„Ég var lengi að finna mig, það
má segja að ég sé afsprengi góðs
og sveigjanlegs skólakerfis á Ís­
landi. Ég vann sem tækniteiknari
á verkfræðistofu í nokkur ár. Síð­
ar skráði ég mig í háskólann og
ætlaði að verða endurskoðandi.
Ég veit ekki hvernig mér datt það
í hug en fór í viðskiptafræði og
heillaðist að vinnumarkaðsfræði,“
segir Drífa. Á þeim tímapunkti
má segja að það hafi verið aug­
ljóst hvert hún stefndi en lokarit­
gerðin var um gerð kjarasamninga
og launamun kynjanna.
Drífa er alin upp að hluta til í
Svíþjóð, hún bjó í Lundi frá 6 til
11 ára aldurs. „Ég sneri aftur til
Svíþjóðar til að ná mér í meist­
arapróf, frá 2010 til 2012. Ég bjó í
stúdentakommúnunni sem barn
og fullorðin.“
Ekki til í leikinn
Drífa hefur alltaf brunnið fyrir
stjórnmálum og ólst upp á
Kvennalistaheimili. Amma henn­
ar var á meðal stofnenda Kvenna­
listans og voru móðir hennar og
móðursystur virkar í flokknum.
„Þetta er í genunum. Þetta gerist
bara þegar maður er alinn upp á
heimili þar sem rætt er um póli­
tík og þá fer manni að finnast það
þegnskylda að taka þátt. Ég var
alltaf mjög virk í pólitískri bar­
áttu, ég var í Kvennalistanum og
tók þátt í stofnun Vinstri grænna
1999.“
Hún var framkvæmdastýra
Vinstri grænna í fjögur ár og stóð
oft frammi fyrir ákvörðun um
hvort hún ætti að taka þátt í for­
vali. Hún hætti í flokknum í nóv­
ember 2017 þegar flokkurinn
fór í viðræður um myndun ríkis­
stjórnar með Sjálfstæðisflokknum.
„Þegar flokkurinn fór í viðræður
við Sjálfstæðisflokkinn þá var trú­
verðugleikinn farinn. Mér fannst
þetta ekki geta orðið til hagsbóta
fyrir þá hópa sem flokkurinn var
að berjast fyrir,“ segir Drífa. Hún
tekur það fram að það hafi ekki
orðið nein persónuleg vinslit við
þá sem eru enn í Vinstri grænum.
Hún sér ekki eftir því að hafa
yfirgefið flokkinn nú þegar ríkis­
stjórnin hefur setið í nærri því ár.
„Áhrif innan ríkisstjórnar eru of­
metin. Mér finnst það mjög mikil­
vægt að vera með fólk sem gæt­
ir hagsmuna venjulegs fólks í
stjórnar andstöðu. Þegar maður
er kominn í ríkisstjórn þá er mað­
ur farinn að miðla málum og verja
óverjandi ákvarðanir samstarfs­
flokks. Þannig virkar leikurinn, við
vitum það. Þannig að allt í einu
eru VG­liðar farnir að verja lög­
brot Sigríðar Andersen. Þetta var
ekki leikur sem ég var til í.“
Margt líkt með Kvennaathvarf-
inu og verkalýðshreyfingunni
Að loknu námi starfaði hún hjá
Kvennaathvarfinu, fyrst við fræðslu
en síðar sem framkvæmdastýra.
„Það var mjög skemmtilegur tími.
Það var rosaleg virkni í kvennabar­
áttunni þá, við vorum í samstarfi
við pólitíska flokka, kvenfélaga­
sambandið og vorum við að berj­
ast fyrir lagabreytingum sem eru
nú flestar orðnar að veruleika. Það
er fátt sem nær meiri árangri en
þegar kvennakraftur er virkjaður.“
Tók það ekki á andlega að
starfa með konum sem voru að
flýja heimilisofbeldi?
„Jú, það gerði það. En maður
fær líka að sjá konur blómstra eft­
ir að hafa rofið einhvern vítahring.
Þannig að þetta er mjög skemmti­
legt starf. Þetta eru viðtöl, þar sem
konur koma og ræða um aðstæð­
ur sínar, svo settum við á laggirn­
ar stuðningshópa, svo voru konur
að koma til okkar til dvalar. Það gat
auðvitað verið svakalegt.“
Drífa sér talsverð líkindi á milli
þess að starfa hjá Kvennaathvarf­
inu og innan verkalýðshreyfingar­
innar. „Það getur líka verið svaka­
legt að taka á móti einhverjum
sem hefur lent í ofbeldi á vinnu­
markaði. Það geta verið ömurleg
mál, það geta verið mál þar sem
verið er að stela af þeim launun­
um eða verið að henda þeim út úr
húsnæði í eigu atvinnurekenda.“
Þörf á Karlaathvarfi
Málin sem rata inn á borð verka­
lýðshreyfingarinnar eru marg­
vísleg. Það heyrist á Drífu að hún
hefur reynt að aðstoða marga
sem hafa lent í mjög slæmum að­
stæðum, aðstæðum sem margir
Íslendingar eiga erfitt með að
ímynda sér að eigi sér stað í okkar
samfélagi. „Þessi heimur getur
verið ógeðslegur og mannfyrirlitn­
ingin algjör. Þetta er eitt af mín­
um hjartans málum, að uppræta
brotastarfsemi á vinnumarkaði því
hún hefur ógeðslegar birtingar­
myndir,“ segir Drífa og hikar. „Við
verðum að átta okkur á því að
fólki virðist vera svo sama um ná­
ungann. Fólk er kannski að vinna
hlið við hlið; Íslendingur sem veit
allt um sín réttindi og skyldur,
eins og Íslendingar eru góðir í, og
útlendingur sem er nánast þræll.
Þræll sem fær ekki útborgað og
þarf að vinna við óboðlegar að­
stæður. Það þarf að virkja alla
til vitundar um hver það er sem
eftir þig skítinn. Það er ótrúlegur
subbuskapur sem viðgengst á ís­
lenskum vinnumarkaði.“
Á þetta mest við um útlendinga?
„Útlendinga og ungt fólk, en
sérstaklega útlendinga, þar sem
þeir þekkja ekki réttindi sín og
skyldur. Stundum eru þeir hrædd­
ir við stéttarfélagið og lögregluna,
koma kannski frá landi þar sem
þetta er hvort tveggja spillt. Við
höfum mörg dæmi þess að fólki
hefnist fyrir að fara í stéttarfélag­
ið, rekið í kjölfarið eða eitthvað.
Það er mjög auðvelt að misnota
fólk. Þetta er okkar daglega bar­
átta að koma upplýsingum áleið­
is til fólks.“
Leiðirnar til þess að misnota
aðstöðu og þekkingarleysi fólks
eru margar. Ný leið sem Drífa seg­
ir að sé að ryðja sér til rúms hér
á landi virkar heiðarleg á yfir­
borðinu og til þess að hún virki
þarf marga aðila og mikið fjár­
magn. „Þetta er svakalegt. Það
eru gerðir ráðningarsamningar,
gefnir út launaseðlar og allt það,
en það er verið að hirða mestan
hluta launanna í húsnæði, ferðir,
líkams ræktarstyrki og alls kon­
ar. Það er bara verið að tína til alls
konar kostnað til þess að ná pen­
ingunum aftur inn í fyrirtækið.
Hugmyndaflugið er alveg enda­
laust þegar kemur að því að stela
peningum og vinnuframlagi fólks.“
Til þess að vinna bug á þessu
er verkalýðshreyfingin búin að
byggja upp gott samstarf við lög­
regluna ásamt því að setja á lagg­
irnar teymi til að kalla saman við
sérstakar aðstæður. Vandinn er sá
að kerfið er ekki búið að gera sér
grein fyrir hvernig á að takast á við
aðstæður fólk sem er nánast, eða
hreinlega, þrælar. „Hingað kem­
ur maður sem er með skráð lög­
heimili í sveitarfélagi sem hann
hefur aldrei komið til og þá er
kominn upp einhver ágreiningur
upp hvaða félagsþjónusta í hvaða
sveitarfélagi eigi að aðstoða hann.
Á meðan er hann bara hérna og
hefur engan stað til að sofa á.“
Drífa hefur áhugaverða lausn á
slíku vandamáli. „Við þurfum að
setja á laggirnar Karlaathvarf. Eða
við getum viðurkennt að við byggj­
um okkar velsæld á því að misnota
annað fólk. Ef við gerum það ekki
þá þurfum við að gera eitthvað í
því.“
Heyrt ótrúlegustu nöfn
Markmið hennar í dag er að verða
næsti forseti ASÍ. Verkefni næsta
forseta ASÍ eru meðal annars að
leiða verkalýðshreyfinguna í gegn­
um væntanleg átök á vinnumark­
aði. Það myndi setja Drífu beint
í skotlínu opinberrar umræðu á
Íslandi, eitthvað sem hörðustu
stjórnmálamenn hafa kveinkað
sér undan undanfarin misseri.
„Það er ótrúlegur
subbuskapur
sem viðgengst
á íslenskum
vinnumarkaði“
n Drífa Snædal vill verða næsti forseti ASÍ n Margt
líkt með Kvennaathvarfinu og verkalýðshreyfingunni
Ari Brynjólfsson
ari@dv.is
DV/HANNA