Dagblaðið Vísir - DV - 01.06.2018, Qupperneq 14

14 umræða
Sandkorn
1. júní 2018
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu
formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Öll viðtöl blaðsins eru
hljóðrituð. Notkun á efni blaðsins er óheimil án samþykkis.
Aðalnúmer: 512 7000
Auglýsingar: 512 7050
Ritstjórn: 512 7010
Útgáfufélag: Frjáls fjölmiðlun ehf. Stjórnarformaður: Sigurður G. Guðjónsson
Framkvæmdastjóri: Karl Garðarsson Aðalritstjóri og ábyrgðarmaður: Kristjón Kormákur Guðjónsson
Aðstoðarritstjóri: Einar Þór Sigurðsson Prentun: Landsprent Dreifing: Árvakur
Suðurlandsbraut 14
2. hæð
108 Reykjavík
fréttaskot
512 7070
abending@dv.is
T
ölvunefnd, sem varð síðar
Persónuvernd, úrskurðaði
árið 1995 að heimilt væri að
vinna upplýsingar upp úr
álagningarskrám Ríkisskattstjóra
og birta þær á meðan skrárnar
væru opnar almenningi. Síðan
þá hafa ýmsir fjölmiðlar gefið út
svokölluð tekjublöð og á hverju ári
stíga ákveðin öfl fram og gagnrýna
þetta.
„Þetta er bara hnýsni“, „Hvað
kemur þetta ykkur við“ og „Laun
fólks eiga að vera trúnaðarmál“
eru frasar sem dúkka upp á hverju
einasta ári, rétt eins og Kerta­
sníkir. Og er þetta ekki rétt? Hvað
kemur það okkur við hvað upplýs­
ingafulltrúi Íslandsbanka er með í
tekjur? Eða einhver „áhrifavaldur“
á Snapchat?
Auðvitað kemur það okkur
við. Hér er ekki um viðkvæm­
ar persónuupplýsingar að ræða
og það er ekki verið að kíkja inn í
hjónaherbergi til fólks um miðja
nótt. Þetta eru fjárhagslegar upp­
lýsingar sem eru í mörgum öðrum
tilvikum aðgengilegar og birtar í
fjölmiðlum.
Tökum sem dæmi gjaldþrot
og nauðungarsölur, sem eru
ávallt neyðarlegur atburður fyrir
fólk sama hverjar ástæðurnar
eru. Kaupmálar milli hjóna þar
sem hægt er að sjá hversu vel
fólk treystir hvert öðru. Skipti á
dánarbúum þar sem eigur látinn­
ar manneskju eru opinberaðar.
Kaupsamningar og fleira og fleira.
En það er ekki agnúast yfir þessu
heldur aðeins blessuðum tekju­
blöðunum og grunar mann að
verið sé að vernda vissa hagsmuni
frekar en að einhver hugsjón liggi
þar að baki.
Tekjublaðið er þörf árleg
áminning um fjárhagslega mis­
munun á Íslandi. Þar sjáum við til
dæmis hverjir það eru sem græða
á auðlindum landsins og höfum
við þar einhverjar viðmiðunar­
upphæðir, sem við vitum samt að
segja ekki alla söguna því hér er
einungis um launatekjur að ræða.
Við sjáum einnig svart á hvítu
muninn á kynjunum og muninn á
innfæddum Íslendingum og inn­
flytjendum. Við sjáum hvernig for­
stjórar og toppar ríkis og sveitar­
félaga skammta sér allt allt of stóra
sneið af kökunni. Einnig hvernig
fólk, sem allir vita að þénar vel,
kemur sér undan samfélagslegri
ábyrgð með því að skrá aðeins lít­
inn hluta tekna sinna sem laun.
Það er ekkert hættulegt eða
neyðarlegt við að þessar upplýs­
ingar séu gerðar opinberar nema
fyrir þá sem hafa eitthvað að fela
eða hafa skammtað sjálfum sér
svívirðilegar upphæðir. Það hefur
enginn neitt við tug milljóna
mánaðartekjur að gera, nákvæm­
lega enginn, og almenningi svíð­
ur þetta. Því þó að það sé „góðæri“
og fólk hafi það almennt aðeins
betra en fyrir áratug, þegar landið
rambaði á barmi gjaldþrots, þá
eru margir sem líða mikinn skort
eins og fylgi Sósíalistaflokksins og
Flokks fólksins sýnir svo glögglega.
Hér þarf fólk enn þá að leita í bið­
röðina hjá Fjölskylduhjálpinni og
á tjaldsvæðið í Laugardalnum.
Ég viðurkenni það fúslega
að margir lesa tekjublaðið til að
kjamsa og það er líka bara mann­
legt eðli og í fína lagi. En það er
gott að fólk skuli þá kjamsa á raun­
verulegum og mikilvægum gögn­
um frekar en einhverju óstaðfestu
slúðri um framhjáhald eða aðra
mannlega bresti sem er kannski
enginn fótur fyrir. n
Mér kemur við hvað þú ert með í laun„Ég viðurkenni það
fúslega að margir
lesa tekjublaðið til að
kjamsa og það er líka
bara mannlegt eðli og í
fína lagi.
Leiðari
Kristinn Haukur Guðnason
kristinn@dv.is
Peningarnir
trompa alltaf
Það kemur á óvart að Frjáls
verslun gefi út tekjublað í ár
þar sem blaðið var keypt af
Myllusetri ehf. í fyrra. Myllu­
setur gefur út Viðskiptablað­
ið sem er vægast sagt and­
vígt að slíkar upplýsingar séu
birtar opinberlega. Nánast á
hverju ári birtist í blaðinu skoð­
anapistill þar sem skammast er
yfir tekjublöðunum, eru liðin
fimm ár síðan lesendum tekju­
blaðanna var lýst sem „per­
vertum“. Kvisast hefur að út­
gefendurnir nýju hafi fundað
og íhugað vandlega hvort gefa
ætti út tekjublað í ár. Tekju­
blað Frjálsrar verslunar er hins
vegar blaðið sem selst lang­
mest og eins og alltaf hjá frjáls­
hyggjumönnum þá trompa
peningar alltaf hugsjónir á
endanum.
Hvenær verður einhver
látinn sæta ábyrgð?
Vandræðin halda áfram hjá
RÚV, með þessu áframhaldi
fer fréttastofa þeirra að nálgast
aðra fjölmiðla í traustsmæling­
um meðal almennings.
Skemmst er að minnast frétta­
flutnings RÚV af veitingastaðn­
um Sjanghæ á Akureyri. Óþarfa
greiðslum á fé skattborgara til
Guðmundar Spartakusar, í máli
þar sem enginn innan RÚV
setti niður fótinn. Og nú síðast
spurningar í kosningaumræð­
um á RÚV. Það hefur vissulega
margt mjög gott komið frá RÚV
í seinni tíð en það er von að
spurt sé hvenær einhver stjórn­
andi, innan stofnunar sem vill
alltaf vita hver ber ábyrgð, verði
látinn sæta ábyrgð á því reglu­
lega klúðri sem á sér stað þar
innandyra.
Þ
að eru ýmis persónuvernd­
ar­ og friðhelgisjónar­
mið í gangi í umræðunni
og ég velti fyrir mér hvers
vegna það gildir ekki um þetta.
Birting álagningarskráa er gam­
alt fyrirbæri, frá því þegar það
var ekki sama eftirlit með fólki og
í dag. Þá var þetta birt svo hægt
væri að benda á að þessi mað­
ur keyrir á fínum bíl og á fín­
ar eignir en er ekki með
miklar tekjur. Síðan
þá hafa persónu­
verndarsjónar­
miðin breyst sem
og löggjöfin, en
samt fær þetta alltaf að halda sér.
Þetta er stílbrot miðað við ann­
að sem er í gangi. En Íslendingar
munu aldrei sætta sig við að fá
ekki að vita hvað aðrir eru með í
tekjur, þetta er eitthvað sálrænt.
É
g er hægra megin í öllu
saman en þegar maður
horfir á hagfræðina, frjálsan
markað og verðmyndun þá
byggir það mjög mikið á upplýs­
ingaflæði. Það á eins við launa­
markað og vinnumarkað. Laun
eru verðmiði og til þess að vita
hvað verðmiðinn er hár þarftu að
vita hvernig launin eru. Ég gaf út
tekjublöð í áratugi og þau voru
hugsuð sem framlag til
markaðarins. Við litum
á þetta sem vinnu­
málaplagg enda eru
þetta bestu upplýs­
ingarnar sem hægt er
að fá um vinnumark­
að á Íslandi. Ritið er notað al­
veg út í eitt við mannaráðningar
í stjórnunarstöðum og fleira þar
sem tekjublöðin hjálpa við að
setja verðmiða á vinnuna.
Jón G. Hauksson, fyrrverandi ritstjóri Frjálsrar verslunar Brynjar Níelsson, þingmaður Sjálfstæðisflokksins
Með og á Móti Tekjublöðin
með á móti
Spurning vikunnar Hvenær gréstu síðast?
„Ég veit það ekki. Það eru allavega mjög mörg ár síðan.“
Kristinn Már Stefánsson
„Guð, það er orðið of langt síðan. Ég man það ekki.“
erna guðný Jónasdóttir
„Þegar ég horfði á X-faktor fyrir svona tveimur
mánuðum.“
Sigurjón Aðalsteinsson
„Fyrir fjórum eða fimm árum. Það var út af stelpu.“
Steingrímur Jón guðjónsson