Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.2013, Page 11

Tímarit Máls og menningar - 01.09.2013, Page 11
Vo fa H i t l e r s TMM 2013 · 3 11 raunveruleikinn í skáldskap. Eftir fáeinar vikur fær þessi ímyndaða persóna rödd í drögum að handriti Nordals að nýju leikriti. Nafn hennar kallast á við skírnarnafn (Jó)nínu Tryggvadóttur en hún hefur verið búsett hinum megin á hnettinum undanfarin þrjú ár, í myndlistarnámi í New York. Samkvæmt fyrsta þætti verksins hefur Jóhanna Einars aftur á móti stundað nám við listaakademíuna í Osló öll stríðsárin. Hún flutti sig um set yfir landamærin til Svíþjóðar á liðnu vori. Þessa dagana stendur yfir sýning í Stokkhólmi með málverkum hennar sem hafa vakið slíka athygli að fregnir um það eru farnar berast alla leið til Íslands.12 12545 Í Kaupmannahöfn stendur yfir minningarathöfn um Kamban. Enn er óljóst hvers vegna átti að handtaka hann á Hotel-Pension Bartoli fyrir sléttri viku. Fjölmiðlar heima á Íslandi hafa farið varlega í getgátur um það efni, allir nema Þjóðviljinn sem staðhæfði strax í fyrstu frétt: „Fullsannað er talið að hann hafi haft samvinnu við Þjóðverja á hernámsárunum.“13 En jafnvel þar á bæ eiga menn bágt með að skilja hvers vegna skotinu var hleypt af. Sögusagnir herma að Kamban hafi veitt frelsisliðunum mótþróa, getgátur eru uppi um að hann hafi stungið höndum í vasa, eins og þar leyndist skotvopn, en sam- kvæmt vitnisburði Kristjáns Albertssonar fór skáldið að dæmi Skarphéðins Njálssonar sem krosslagði hendurnar á brjósti þegar hann sá dauðann koma.14 Sendiráðið hefur óskað eftir opinberum skýringum frá dönskum stjórnvöldum en ekkert svar hefur borist. Aftur á móti stendur Skoghaum landsdómari á fætur hér í dag, segir nokkur hlýleg orð um hinn látna og lætur þess getið að Danmörk ætli „að reisa Kamban minnismerki“.15 Að svo mæltu gerir hann krossmark yfir líkkistunni sem sveipuð er íslenskum fána. Umhverfis hana eru blómakransar frá sendiráðinu, Íslendingafélaginu og stúdentafélaginu í Höfn. Bekkurinn er þéttsetinn; fremst eru dóttirin Síbil og ekkjan Agnete en að baki þeim má sjá andlit Jóns Krabbe, Tryggva Svein- björnssonar, Sigfúsar Blöndal, prófessoranna Jóns Helgasonar og Eriks Arup og hátt í sjötíu annarra Íslendinga og Dana. Og í auðu sæti á aftasta bekk djarfar fyrir vofu Hitlers. Tilvísanir 1 Um er að ræða slitrur úr handriti í smíðum sem ber vinnutitilinn Líkið í lestinni. Íslensk bókmenntasaga 1945–1948. 2 Steinn Steinarr og Nína Tryggvadóttir. Tindátarnir. Ævintýri í myndum og ljóðum. Reykjavík: Bókaútgáfan Oddi, 1943, án blaðsíðutals. 3 Ásgeir Guðmundsson. Berlínarblús. Íslenskir meðreiðarsveinar og fórnarlömb þýskra nasista. 2. útgáfa. Reykjavík: Skrudda, 2009, s. 220. Kristján Albertsson. „Guðmundur Kamban“. Morgun- blaðið 10. júlí 1945, s. 10. Nanna Rögnvaldsdóttir. Ævi mín og sagan sem ekki mátti segja. Endurminningar Björns Sv. Björnssonar. Reykjavík: Iðunn, 1989, s. 166–67. 4 Axel Jónsson til Gunnars Gunnarssonar 10. maí 1945. Lbs. 100 NF (handritasafn Gunnars
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.