Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.2013, Page 26

Tímarit Máls og menningar - 01.09.2013, Page 26
26 TMM 2013 · 3 Þorleifur Hauksson Bróðir minn Ljónshjarta 40 ára Tímamótaverk í barnabókmenntum Á þessu ári eru fjórir áratugir síðan Astrid Lindgren gaf út skáldsögu sína Bróðir minn Ljónshjarta. Bókin er að margra dómi hápunkturinn á ferli hennar sem barnabókahöfundar, og með útkomu hennar má segja að „bókmenntastofnunin“ hafi fyrst tekið að veita henni verulega athygli. Sagan segir frá Karli Lejon eða Snúð sem er dauðvona og þráir ákaft bróður sinn sem er dáinn, hefur fórnað lífi sínu fyrir hann þegar hann bjargaði honum úr eldsvoða. Jónatan hefur sagt Snúð frá ævintýraheiminum Nangijala sem taki við eftir dauðann, til að sætta hann við tilhugsunina um að hann muni bráðum deyja. Snúður fær boð frá Nangijala, Jónatan vitjar hans í líki snjóhvítrar dúfu, og áður en varir er Snúður horfinn inn í þennan heim, hefur þar fundið bróður sinn aftur og á ekki afturkvæmt. Astrid Lindgren hafði áður notað ævintýraformið og fléttað því saman við raunsæislegan frásagnarvettvang í ýmsum tilbrigðum. Þar má nefna nokkrar smásögur og eina stórmerka skáldsögu, Elsku Míó minn, sem kom út tveimur áratugum fyrr, 1954. Aðalpersóna þar, eins og í Bróðir minn Ljónshjarta, er lítill og vansæll níu ára drengur. Og báðir ganga úr ömurlegum lífsaðstæðum inn í veröld þeirra ævintýrasagna sem þeir hafa heyrt eða lesið, og á þeim vettvangi rætast fegurstu draumar þeirra. Samt er lífið sem bíður þeirra ekki eintómur dans á rósum. Þeir þurfa að kosta sér öllum til í þjónustu hins góða. Því að báðir fá að reyna að það eru til ævintýri sem ættu ekki að vera leyfileg. Viðtökur Ekki verður annað séð en að Elsku Míó minn og aðrar „ævintýrabækur“ Astrid Lindgren svo sem eins og smásagnasafnið Sunnanäng (1959, á íslensku Þýtur í laufi þröstur syngur, 1994) hafi fengið góðar viðtökur gagn- rýnenda. Þegar Bróðir minn Ljónshjarta kom út í heimalandinu 1973 hafði bókmenntalandslagið hins vegar breyst talsvert. Upp var runnið tímabil nýraunsæisins. Bókmenntirnar áttu að ganga á hólm við veruleika sam- tímans. Til barnabókmennta voru gerðar þær kröfur að þær skyldu fjalla um efni sem börnum væru nærtæk úr daglegu lífi, virkja þau til vitundar um vandamál líðandi stundar og forðast að fegra veruleikann eða flýja hann.
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.