Tímarit Máls og menningar - 01.09.2013, Page 36

E g g e r t Þ ó r B e r n h a r ð s s o n
36 TMM 2013 · 3
skálabúa miklu máli, einkum varðandi
daglegt amstur í braggahverfunum, og
þau voru ófá fjölskyldualbúmin sem
leitað var í þegar myndaöflun fyrir þá
bók stóð yfir. Þar sönnuðu albúmin
sannarlega gildi sitt.
Eftir alla þessa myndareynslu fór ég
að velta aðeins fyrir mér fjölskyldu-
albúmunum sem tilheyrðu móðurafa
mínum og -ömmu. Ég vissi auðvitað
að þar væri að finna margar myndir
en langt var síðan ég hafði í raun
skoðað þær. Albúmin dreifðust á þrjá
staði eftir að amma mín dó, til þriggja
dætra þeirra hjóna. Á síðustu árum
hef ég margskoðað myndirnar sem
móðir mín fékk, sem og myndirnar
í hennar eigin fjölskyldualbúmum.
Fjölskyldumyndaáhuginn náði nýjum
hæðum þegar fimmtugsafmælið mitt nálgaðist sumarið 2008 en þar hafði
ég hug á að vera með myndasyrpu á skjá sem spannaði þessa hálfu öld í
lífi mínu. Ég fór því að skanna myndir inn í tölvu af miklum móð og leita
gamalla mynda sem tengdust sjálfum mér. Tæplega tvö hundruð mynda
glærusýning virtist gera lukku meðal gesta í afmælinu. Hins vegar er
áhugavert að velta fyrir sér eftir á hvaða myndir urðu fyrir valinu og hvers
vegna – velta fyrir sér hvers konar mynd maður vill draga upp af sjálfum sér
við tækifæri sem þetta, hvers konar sjálfstjáning birtist þar, sem takmarkast
þó af því myndefni sem stendur til boða.
Nú var ég kominn á bragðið og næsta ár hugaði ég að eigin fjölskyldu-
albúmum og bjó til tvær myndabækur sem báðar hafa undirtitilinn Frá
fæðingu til fermingar og sýna myndbrot frá þessu æviskeiði í lífi tveggja sona
okkar hjóna og gaf þeim í jólagjöf. Með því að gefa myndabækur fetaði ég að
vissu leyti í fótspor ömmu minnar nema hún gaf lítil albúm. Eldri sonurinn
er fæddur árið 1982 en sá yngri 1992 og auðvitað á fjölskyldan ýmsar sam-
eiginlegar minningar. Þótt myndefni í bókunum sé í raun keimlíkt og
sambærilegir viðburðir séu fyrirferðarmiklir spegla þær ólíka tíma að ýmsu
leyti. Samt eru bara tíu ár á milli þeirra. En hvað þá með myndir úr fjöl-
skyldualbúmum sem spanna heila öld? Ég fór að velta því fyrir mér og hafði
í huga albúmin frá ömmu og afa í móðurætt. Ég vildi líka reyna að afla sem
mestra upplýsinga um gömlu myndirnar sem þar er að finna á meðan enn
væri greiður aðgangur að fólki sem þekkti til.
Í gömlu albúmunum eru nokkrar myndir frá upphafi 20. aldar en fjöl-
skylduljósmyndun innan móðurfjölskyldunnar hófst fyrir alvöru í kringum
Afinn ungur með myndavélina um
1930.