Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.2013, Blaðsíða 142

Tímarit Máls og menningar - 01.09.2013, Blaðsíða 142
D ó m a r u m b æ k u r 142 TMM 2013 · 3 einnig á samhengi bókarinnar við fyrra verk: „Þessi bók er eins konar framhald af tilrauna-skáldsögu minni Rómúlíu hinni eilífu en í henni má finna sýnis- horn af öllum bókmenntaformum sem til eru. Jafnframt myndar hún eina heild, einn helsti þráðurinn er saga bók- menntanna og þeirra eðli. Rauði þráður- inn í þessari bók er list listanna, ljóðlist- in.“ Slíka yfirlýsingu verður að taka alvarlega, þótt hugsast geti að einhver írónía sé með í för. Fagurfræðingurinn fer ekki með fleipur um slíka hluti. Yfir- lýsing um að spanna öll svið ljóðsins vekur líka spurningu um hve mörg þessi svið séu eiginlega, e.t.v. ekki svo mörg að ómögulegt sé að spanna þau í einni bók? Þess má geta að frágangur bókarinn- ar er vandaður og kápan listræn, þótt einhverjum kunni að hrjósa hugur við grímunni sem blasir þar við lesandan- um, myndverki Ólafs Þórðarsonar. Í aðfaraorðum gerir skáldið sjálft grein fyrir byggingu og viðfangsefnum hinna einstöku bóka í bókinni, en þær eru þó sumar ívið flóknari að gerð en sú lýsing gefur til kynna. Fyrsta bók nefn- ist Uml um ljóð. Fyrri lausamálsbálkur. Henni er þannig lýst: „… inniheldur örgreinar og prósaljóð um ljóðsins aðskiljanlegu náttúrur, hún er eins konar mansöngur til ljóðsins …“ Þar er m.a. ljóð með nafninu Ars poetica, og glímir við spurningu sem eitt sinn var svarað kæruleysislega með orðunum „A poem should not mean but be“ (sjá grein Þorsteins Þorsteinssonar um efnið í TMM 2012:4). Stefán vill að ljóðið merki en umfram allt að það sé nýr leikur, og hann tjáir það með skemmtilegum orðaleik: Ljá verunni merkingu á nýjan leik, / vera leikurinn nýi, / leikurinn enn nýi. Hér sameinast fagurfræðingur- inn og skáldið í leik. Annars eru í þess- um bálki nokkur stutt prósaljóð eða örgreinar eins og skáldið kallar textana. Þeir koma úr dálítið óvæntum áttum að hlutverkum, gildi, verkum ljóðsins, benda á gildi ljóðlistarinnar og hvað vanræksla hennar kostar okkur. Þessi Uml-bók er innrömmuð af orðum sem höfð eru um ýmsar tegundir skáldskap- ar. Önnur bók nefnist Skriftamóðir. Fyrri ljóðabók. Hún er lengst bókanna og þar eru eingöngu frumort ljóð. Nafn- ið bendir til að þar glími skáldið við sjálft sig, en annars búa upphafs- og lokaljóð til viðmælanda, skriftamóður, sem auðvitað er skemmtileg andstæða við skriftaföður, en gæti verið vísun í mikilvægan sannleik. E.t.v. skiptir þá máli að bókin er tileinkuð nýlátinni móður skáldsins? Flokkur kvæða sem nefnist Turnahrun hefst á ljóðinu Tví- fara turn. Það er vitaskuld vísun í þá frægu turna sem féllu 9. sept. forðum, en miklu fremur fjallað það um sára persónulega reynslu. Upphafið, Hrun- gjarn turn / í vorskógi, er mjög augljóst tilbrigði um þekkt ljóð og vekur spurn- ingu um hvort sá eini sem eftir liggur í ljóði Stefáns sé „óskabarn ógæfunnar“. Í flokknum er áberandi tvífaraminni, skáldið hittir bróður eða tvífara, fyrra sjálf sem er glatað en býr þó hið innra. Hér er margt tvírætt og vísanir vafalaust fleiri en einstakur lesandi kemur auga á. Ljóðin eru alvöruþrungin og myndir áhrifamiklar, skilja eftir spurningar, eins og í kvæðinu Jarðýtir, sem endar svo: Hann ýtir mér / niður í jörðina / gengur á höndum mínum /gengur burt og hverfur /ég hverf. Hver er Jarðýtir? Þekkjum við hann kannski líka? Í næsta kvæðaflokki Anarrar bókar, Þrúgna- sveig, er bersýnilega fjallað um glímu við vímuvaldinn Bakkus, en það er gert á hitmiðaðri hátt og í færri orðum en einatt heyrast frá þeim sem háð hafa þá glímu, og skýr er vitund um að glímu-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.