Morgunblaðið - 28.02.2019, Blaðsíða 53

UMRÆÐAN 53
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 28. FEBRÚAR 2019
Módel: Brynja Dan
Þótt umfjöllun um
stjórnmálamennina
okkar sé oft á tíðum
harðneskjuleg má
segja að stjórn-
málasaga Íslands fari
vel með þá stjórn-
málamenn sem fóru
sínar eigin leiðir.
Kjarkur íslenskra
stjórnmálamanna í
fullveldisbaráttunni
skilaði okkur að lokum stofnun lýð-
veldisins, varnarsamningur við
Bandaríkin tryggði okkur friðsæld
og áræðni í landhelgisdeilunni skil-
aði okkur lögsögunni. Farsæld hef-
ur oftast verið afrakstur þess þegar
íslenskir stjórnmálamenn axla
ábyrgð og taka örlögin í sínar hend-
ur. Jafnvel núverandi stjórn-
málamenn hafa sýnt dugnað og
kjark. Hægt er að nefna það sem
síðar var nefnt stöðugleikaframlag.
Fyrst þegar hugmyndin um stöð-
ugleikaframlag var viðruð var gert
lítið úr þeim flokksformanni sem
lagði fram hugmyndina. Nú örfáum
árum seinna liggur fyrir að hug-
myndin sem flokksformaðurinn
fylgdi eftir, þá sem forsætisráð-
herra, skilaði nokkrum hundruðum
milljarða í ríkissjóð. Stöðugleika-
framlagið sýnir það svart á hvítu að
stjórnmálamenn geta enn sett svip
sinn á söguna.
Að því sögðu kemur sjaldan góð
uppskera frá stjórnmálamönnum
sem í kyrrviðri feykjast um og láta
örlagahyggjuna stýra för. Fái
stefnuleysi slíkra stjórnmálamanna
að ráða för endar það oftast með
auknu vantrausti.
Traust til stjórnmála-
manna er við frostmark
þessa dagana. Nokkrar
ástæður eru fyrir van-
traustinu, m.a. örlaga-
hyggja, undirlægju-
háttur og kjarkleysi
þeirra sem stýra för.
Setningin „við eigum
engra kosta völ“ lýsir
fyrrgreindu viðmóti
vel. Því miður virðist
þessi setning orðin að
einhverslags kjörorði
íslenskra ráðamanna, sér í lagi
ungu kynslóðarinnar á þingi. Allt
skal látið ganga yfir land og þjóð
því gerður var viðskiptasamningur
á tíunda áratug síðustu aldar sem
ofan á allt virðist vera að þróast út í
eitthvað allt annað en lagt var upp
með. Tökum sem dæmi hinar
hreinu og hollu landbúnaðarvörur
okkar sem vísindamenn eru sam-
mála um að séu sérstakar á al-
heimsvísu vegna hreinleika. Það
þarf ekki annað en að lesa at-
hugasemdir við lagafrumvarpið um
Evrópska efnahagssvæðið til að sjá
að inntakið var aldrei að stofna ís-
lenskum búfénaði í hættu með inn-
flutningi á hrámeti. Í athugasemd-
um við 17. gr. laganna segir m.a.
„Ástæða þess að fast var haldið af
Íslands hálfu í algera undanþágu
var sérstaða íslenskra bústofna
vegna langvarandi einangrunar og
viðkvæmni fyrir farsóttum. Samn-
ingurinn breytir því engu um inn-
flutningsbann það sem verið hefur,
ekki aðeins á lifandi dýrum heldur
einnig kjöti, eggjum og ýmsum bú-
fjárafurðum.“ Þrátt fyrir augljóst
markmið virðist örlagahyggja
stjórnmálanna og kjarkleysi vera að
gera það að verkum að nú standi til
að auka enn frekar innflutning á
hráu kjöti því „við eigum engra
kosta völ“.
Sama viðmót virðist vera að finna
í málflutningi stuðningsmanna
þriðja orkupakka Evrópusambands-
ins.
Áður en lengra er haldið skal
nokkrum staðreyndum haldið til
haga. Fylgi Sjálfstæðisflokksins á
landsvísu mælist um 22,7%. Flokk-
urinn má ekki við meira fylgistapi.
Eitthvað um 80% þjóðarinnar eru á
móti þriðja orkupakkanum. Í sömu
skoðanakönnun kom fram að „mest
andstaðan er á meðal stuðnings-
manna Sjálfstæðisflokksins þar sem
91,6% eru andvíg og 2,8% hlynnt.“
Landsfundur Sjálfstæðisflokksins
ályktaði skýrt gegn þriðja orku-
pakkanum. Fjölmennur fé-
lagsfundur í Valhöll gerði slíkt hið
sama, samhljóma. Þetta var fjöl-
mennasti félagsfundur sem hefur
verið haldinn um áraraðir í Valhöll
og það að sumri til þegar enginn
nennir á stjórnmálafund. Þá hefur
ekki farið fram nein greining á því
hvernig orkupakkar I og II hafa
reynst okkur landsmönnum en þeim
fylgdu ýmsar kvaðir sem hentuðu
ekki hagsmunum Íslands og menn
sáu ekki fyrir, t.d. uppskiptingu
vinnslu og dreifingu. Það fyr-
irkomulag hentaði líklega ekki ís-
lenskum aðstæðum, hvað þá okkar
mikilvægu landsbyggð. Hvert erum
við eiginlega komin þegar flokksfor-
ystan, rétt eins og í Icesave, ætlar
að skella skolleyrum við augljósum
vilja flokksmanna? Til hvers er
landsfundur eiginlega? Til hvers að
hafa skipulagsreglur í stjórn-
málaflokki ef þær eru ekki virtar?
Eftirfarandi grundvallarspurn-
ingu er enn ósvarað. Af hverju þurf-
um við að samþykkja aukið valda-
framsal á sviði orkumála? Af
hverju? Ísland er ekki tengt evr-
ópska orkumarkaðnum og það er
enginn vilji fyrir því. Margt bendir
til þess að slíkt væri skelfilegt fyrir
land og þjóð. Engin rök hafa verið
lögð fram um að þessi þriðji orku-
pakki sé hagstæður fyrir Íslend-
inga. Bara einhverjar flækjur og
raus um að þetta þurfi á grundvelli
EES-samningsins, að „við eigum
engra kosta völ“. Hverslags rök eru
það eiginlega?
Það er kannski ekki að ástæðu-
lausu að traust til hefðbundinna
stjórnmálamanna fer dvínandi enda
fátt orðið eins ópólitískt og hinn
hefðbundni pólitíkus. Ógrynni af
viðtölum við stjórnmálamenn birt-
ast um förðunarvörur þeirra, dragt-
ir, húsakynni og þeir eru sjálfir
duglegir að deila upplýsingum um
eitthvað slíkt sem engu máli skiptir.
Almenningur veit sennilega meira
um matarvenjur íslenskra stjórn-
málamanna en stefnu þeirra. Sem
er dapurlegt því að á íslenskum
kaffistofum er einkum tvennt rætt;
stjórnmál og veðrið.
Eftir Viðar
Guðjohnsen »Nokkrar ástæður
eru fyrir vantraust-
inu, m.a. örlagahyggja,
undirlægjuháttur og
kjarkleysi þeirra sem
stýra för.
Viðar Guðjohnsen
Höfundur er lyfjafræðingur og
flokksbundinn sjálfstæðismaður.
Örlagahyggja stjórnmálanna
Nú finnur
þú það sem
þú leitar að
á FINNA.is