Morgunblaðið - 28.02.2019, Blaðsíða 70

70 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 28. FEBRÚAR 2019
GVO barnaumgjarðir í miklu úrvali
Það er vinna að vera í
skóla og svo er gaman
að leika sér og þá vill
maður sjá vel!
Leyfðu barninu að njóta frelsis í leik og starfi
með óbrjótanlegum barnagleraugum
Göngugötunni Mjódd, Álfabakka 14a, s. 527 1515, gleraugnabudin.is, opið 10-18, laugardaga 11-16.
Persónuleg
og fagleg
þjónusta
Valgerður Þ. Jónsdóttir
vjon@mbl.is
Leit að ókunnugri konu leiddi Frið-
geir Einarsson, leikskáld, leikara og
rithöfund, meðal annars til Mall-
orca, Brussel og nálægs smábæjar í
Belgíu. Frá því hann kom til Belgíu
og þar til konan fannst leið um mán-
uður. Þótt leitin væri ekki sleitulaus
var hugur hans meira og minna hjá
henni og því sat hann löngum stund-
um og velti fyrir sér leiðum til að
hafa uppi á konu sem hann vissi
ekki einu sinni hvað hét eða væri yf-
irhöfuð lífs eða liðin.
„Ég vissi lítið annað en að hún var
frá Belgíu, fór í frí til Mallorca fyrir
fjörutíu árum, bjó þar á hótelinu
Club Romantica, drakk sangría, fór
á ströndina, sigldi á hjólabáti og tók
myndir af sér og vinkonu sinni. Svo
gifti hún sig,“ segir Friðgeir, sem
kl. 20 í kvöld frumsýnir leikrit sitt
Club Romantica á Nýja sviði Borg-
arleikhússins, þar sem leitin að
þessari belgísku konu og saga henn-
ar verða í brennidepli.
Friðgeir jánkar því að verkið falli
undir skilgreininguna heimildaleik-
hús. „Hvað er satt og hvað er logið
er alltaf ákveðin spurning í heim-
ildaleikhúsi eins og sjálfsagt líka í
heimildamyndum og í rauninni
mörgu sem tengist sagnfræði,“ seg-
ir Friðgeir og viðurkennir að á
stundum hafi hann getið svolítið í
eyðurnar.
Minningum bjargað
Ástæða þess að hann var með
upplýsingar – þótt lítilfjörlegar
væru – um belgísku konuna, sem
um ræðir, má rekja til þess að fyrir
tíu árum keypti hann þrjú mynda-
albúm, sem höfðu verið í hennar
eigu, á flóamarkaði í Belgíu. Hálf-
partinn af rælni.
„Fjölskyldumyndaalbúm eru oft
til sölu á flóamörkuðum erlendis.
Ég var heillaður af þessu fyrirbæri;
að hægt væri að fá lykil að ævi fólks,
sem maður þekkti ekki neitt, bara
sisvona á einu bretti. Að sama skapi
fannst mér óbærilega dapurleg til-
hugsun að einhver hefði safnað
minningum sínum í albúm, sem síð-
an var bara svo gott sem fleygt.
Kannki var ég að reyna að bjarga
þessum minningum, að minnsta
kosti vakti ekki fyrir mér þá að nota
myndirnar sem efnivið, hvorki í bók
né leikrit. Fyrir um þremur árum
var ég að sýna gesti heima hjá mér
albúmin og hann spurði af hverju ég
nýtti mér þau ekki í leiksýningu.
Mér leist svo vel á hugmyndina að
ég sótti um og fékk styrk frá leik-
listarráði til að setja hana upp.“
Friðgeir hefur áður komið að
gerð heimildaleikhúss, t.d. með leik-
hópunum Kriðpleir og 16 elsk-
endum, en núna framleiðir hann
Club Romantica með leikhópnum
Abendshow í samstarfi við Borgar-
leikhúsið. Auk hans eru í hópnum
þau Snorri Helgason tónlistar-
maður, Pétur Ármannsson leik-
stjóri, Brynja Björnsdóttir leik-
mynda- og búningahönnuður, Ásrún
Magnúsdóttir, sem leiðbeinir Frið-
geiri um sviðshreyfingar, og ljósa-
hönnuðurnir Ólafur Ágúst Stef-
ánsson og Pálmi Jónsson.
Suðræn stemning á köflum
„Snorri semur tónlistina og
bregður í bókstaflegri merkingu
upp ýmsum höttum á sviðinu. Hann
spilar hægláta og fallega gítar-
tónlist eins og honum einum er lag-
ið, en einnig á orgel sem nefnist
„Fun Machine“, eða gleðivélin, til að
skapa skemmtilega og suðræna
stemningu á köflum. Sjálfur leik ég
Friðgeir sögumann, sem finnur al-
búm og fer á stúfana af því hann er
svo forvitinn um eiganda þeirra.“
Albúmin spanna næstum tíu ár
frá árinu 1976. Myndirnar eru dag-
settar en við þær eru engin nöfn og
því var ljóst að eftirgrennslan yrði
ekki létt verk og löðurmannlegt.
Þótt Friðgeir hefði vissulega getað
spunnið einhverja kræsilega sögu
við myndirnar fannst honum ekki
annað koma til greina en að rekja
sig til konunnar og vinna með henn-
ar sögu. Ekki þó vegna þess að hann
héldi að saga hennar væri endilega
merkilegri en annarra manna sög-
ur.
„Allt á sér sögu og allir eiga sér
sína sögu. Að baki myndunum í al-
búmunum, sem eru eins hversdags-
legar og fábrotnar og hægt er að
hugsa sér, býr mikil saga. Á bak við
brosin er líka sorg,“ segir Friðgeir,
sem á ferðum sínum til Mallorca og
Belgíu hélt leikhópnum upplýstum
um framvindu leitarinnar. „Við vor-
um sammála um að ekki væri
grundvöllur fyrir að setja sýn-
inguna upp án þess að reyna að
minnsta kosti að finna konuna.“
Góð ráð dýr
Einu vísbendingarnar voru
myndirnar í albúmunum og af þeim
mátti sitthvað ráða ef grannt var
skoðað. En ekkert nafn eða nöfn og
þá voru góð ráð dýr. Leikhúsgestir
munu fylgjast með hvernig Friðgeir
komst engu að síður á sporið. Hon-
um til mikillar armæðu kom þó í ljós
að konan var ekki á facebook. Án
þess að fara nákvæmlega ofan í
saumana á því hvernig hann komst
að nafni hennar segir hann að Go-
ogle Image Search hafi gagnast sér
vel, loksins þegar hann vissi af til-
vist síðunnar.
„Annars var eftirtektarvert að
flestar vísbendingarnar fékk ég
með því að tala við fólk, einn benti á
annan og svo koll af kolli, hvort sem
var á Mallorca eða í Belgíu. Í leikrit-
inu lýsi ég fyrir áhorfendum leitinni
og öllu því sem ég lærði, sem og því
sem gerðist eftir að ég fann konuna.
Ég get fullyrt að um leið og ég fletti
albúmunum með þeim fá þeir til-
finningu fyrir þessari konu og lífi
hennar.“
Friðgeir telur alveg hugsanlegt
að þeir sem fari að rannsaka fortíð
annars fólks handahófskennt eins
og hann gerði eigi um leið á hættu
að opna pandóruöskju. „Að sumu
leyti, já,“ svarar hann þegar hann er
spurður hvort slíkt hafi verið upp á
teningnum hjá honum sjálfum. „Ég
hef ekki í mér neitt rannsóknar-
blaðamannseðli og finnst ekki gam-
an að standa frammi fyrir og tala
við ókunnugt fólk. Hvað þá að
spyrja það nærgöngulla spurninga,
en auðvitað var ég alltaf nærgætinn
og sýndi viðmælendum mínum
fyllstu virðingu. Kannski voru
mestu hindranirnar hjá mér sjálfum
því ég var bæði feiminn og alltaf
smáhræddur um að segja eitthvað
sem kæmi illa við einhvern. Satt að
segja þurfti ég stundum að beita
mig hörku til að keyra verkefnið
áfram, og hugsaði með mér að
kannski hefði betur verið heima set-
ið.“
Einstakar sögur
Trúlega enda íslensk fjölskyldu-
albúm fremur á söfnum en til dæm-
is í Kolaportinu eða flóamörkuðum.
Friðgeiri er þó kunnugt um að fólk
fargi þeim einfaldlega í Sorpu ef
það af einhverjum ástæðum situr
uppi með myndir af fólki sem það
kann engin deili á. Sjálfur segist
Friðgeir myndu eiga erfitt með að
fleygja minningum fólks með þeim
hætti.
„Kjarninn í verkinu er annars
vegar hugleiðingar um hvað verður
um minningar okkar og hins vegar
að hver einasta manneskja á sér
sína einstöku sögu,“ segir höf-
undur verksins að lokum.
Morgunblaðið/Eggert
Á suðrænni sólarströnd Leikskáldið og leikarinn Friðgeir Einarsson og tónlistarmaðurinn Snorri Helgason í klæðnaði við hæfi í sól og sumaryl.
Allir eiga einstaka sögu
 Myndaalbúm sem Friðgeir Einarsson keypti á flóamarkaði í Belgíu varð kveikjan að Club Rom-
antica  Frumsýning á Nýja sviðinu í Borgarleikhúsinu  Friðgeir skrifar verkið og er sögumaður
» „Annars var eftir-tektarvert að flestar
vísbendingarnar fékk ég
með því að tala við fólk,
einn benti á annan og
svo koll af kolli, hvort
sem var á Mallorca eða í
Belgíu.“