Morgunblaðið - 05.05.2019, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 6. MAÍ 2019
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Rýrnun jöklanna er stærsta ein-
staka landbreytingin á Íslandi um
þessar mundir, að sögn Land-
mælinga Íslands. Flatarmál jökl-
anna minnkaði um 215 km2 milli
áranna 2012 og 2018. Frá árinu
2000 hefur flatarmál þeirra
minnkað um 647 km2 eða um 36
km2 á hverju ári að meðaltali.
Það er 5,8% rýrnun á þessu 18
ára tímabili.
Á meðfylgjandi skýringamynd
má sjá hvernig Síðujökull, sem er
skriðjökull sem gengur suður úr
vestanverðum Vatnajökli, hefur
hopað jafnt og þétt samkvæmt
CORINE-kortlagningunni. Rýrn-
un jökulsins hefur verið nokkuð
jöfn á þessu 18 ára tímabili. Frá
árinu 2000 hefur jökullinn hopað
um 1.200-1.300 metra eða um 70
metra á ári að meðaltali.
Hverfur árið 2058
Snæfellsjökull hefur einnig
minnkað stöðugt frá árinu 2000
samkvæmt CORINE-kortlagn-
ingunni. Árið 2000 var jökullinn
12,1 km2 að flatarmáli, árið 2006
var hann orðinn 11,0 km2, 2012
var flatarmál hans 9,2 km2 og ár-
ið 2018 var það komið niður í 8,5
km2. Flatarmál Snæfellsjökuls
hefur því rýrnað um tæplega 30%
á þeim 18 árum frá því CORINE-
kortlagning fór fyrst fram. Rýrni
jökullinn áfram með sama hraða
verður hann alveg horfinn árið
2058.
CORINE-verkefnið
Þessar niðurstöður eru afrakst-
ur CORINE-landgerðarflokk-
unarinnar sem er samevrópskt
landgerða-/landflokkunarverkefni.
Í því taka 39 Evrópulönd þátt.
Gervitunglamyndir eru notaðar
til að kortleggja landgerðir sam-
kvæmt ákveðnum flokkunarlykli.
Breytingar á landgerðum og
landnotkun eru kortlagðar á sex
ára fresti. CORINE-flokkun var
fyrst gerð hér á landi fyrir árið
2000 og hefur hún síðan verið
uppfærð þrisvar, 2006, 2012 og
2018, að því er fram kemur á
heimasíðu Landmælinga Íslands.
Umhverfisstofnun Evrópu í
Kaupmannahöfn hefur umsjón
með CORINE-verkefninu en
flokkunarvinna hér á landi fer
fram hjá Landmælingum Íslands.
Miklar breytingar
á Hólasandi
Samkvæmt seinustu CORINE-
kortlagningu, sem lauk 2018, var
heildarflatarmál allra breytinga
hér á landi frá 2012 um 770 km2.
Flokkur 332, „Ógróin hraun og
urðir“, stækkaði um 266,5 km2 að-
allega þar sem land kom undan
jökli en minnkaði um 112,7 km2
vegna landgræðslu eða aukningar
á náttúrulegri gróðurþekju.
Heildarstækkun flatarmáls þessa
flokks var því 153,8 km2.
CORINE flokkar land m.a. í
ógróið, hálfgróið og algróið land
sem skiptist í nokkra gróður-
flokka. Landmælingar birtu frétt
um breytingar á Hólasandi í Suð-
ur-Þingeyjarsýslu samkvæmt
gervitunglamyndum sem teknar
voru með sjö ára millibili, það er
2010 og 2017.
Á þessu tímabili breyttist land
á svæðinu þar sem var urð og
grjót í hálfgróið land, einkum
lúpínu, á samtals 41,6 km2 svæði
og hálfgróið land breyttist í
algróið land á samtals 7,8 km2
svæði. Það urðu því „verulegar
jákvæðar gróðurbreytingar á
tæplega 50 km2 svæði á Hóla-
sandi“, að sögn Landmælinga.
Morgunblaðið/RAX
Síðujökull Hann er skriðjökull sem gengur suður úr vestanverðum Vatnajökli. Frá árinu 2000 hefur jökullinn hopað samtals um 1.200-1.300 metra eða um 70 metra á ári að meðaltali.
Jöklar rýrnuðu um 215 km2
Rýrnun Síðujökuls frá 2000 til 2018
Samtals rýrnun allra jökla á Íslandi undanfarin ár
Jaðar Síðujökuls árið:
2000 2006
2012 2018
70 metra hefur Síðujökull hopað á ári hverju að
meðaltali síðan 2000 eða alls um
215 km2 hafa jöklarnir rýrnað
um síðan árið 2012. Það
er álíka flatarmál og átta
minnstu sveitarfélög
landsins, Garðabær,
Svalbarðsstrandarhreppur,
Skagaströnd, Vestmanna-
eyjar, Stykkishólmur,
Hveragerði, Akranes og
Seltjarnarnes samtals.
fótboltavellir eða um
36 km2 eru árleg minnkun
jökla landsins að meðaltali
síðan árið 2000.
647 km2 hafa jökl-arnir minnkað
um síðan árið 2000 sem
er um 5,8% rýrnun.
1,2-1,3
km samtals.
Heimild: Landmælingar Íslands
5.000 5,8%
 Rýrnun jökla mesta landbreyting á
Íslandi um þessar mundir  Samsvar-
ar landi átta minnstu sveitarfélaganna
Teitur Gissurarson
teitur@mbl.is
„Viðræður hófust eftir áramót en
fóru á fullt skrið þegar Lífskjara-
samningurinn var undirritaður í
byrjun apríl. Við eigum orðið í sam-
tali við næstum því öll félög, ef ekki
öll.“
Þetta segir Sverrir Jónsson, for-
maður samninganefndar ríkisins, í
samtali við Morgunblaðið. Stórum
áfanga í kjaramálum var náð í síð-
ustu viku þegar iðnaðarmenn og
Samtök atvinnulífsins (SA) undirrit-
uðu kjarasamning. Þar með hafa ný-
ir kjarasamningar verið gerðir fyrir
næstum því níu af hverjum tíu
starfsmönnum á hinum almenna
vinnumarkaði. Ljóst er þó að enn á
eftir að endurnýja kjarasamninga
stórs hluta landsmanna þar sem
samningar við starfsmenn ríkis og
sveitarfélaga eru enn lausir.
Tóku stöðuna á öllum
Spurður almennt um stöðuna í við-
ræðunum, og hvenær opinberir
starfsmenn mega búast við að nýir
samningar verði undirritaðir segir
Sverrir að síðasta vika hafi verið nýtt
til þess að taka stöðuna á öllum við-
semjendum, og að einhugur sé um að
samningavinnan fari tiltölulega
hratt og örugglega fram. „Það er
samhljómur um að reyna að klára
þetta í maí. Við erum vongóð um að
við náum að klára þetta hjá allflest-
um í lok maí og byrjun júní.“
Sverrir segir þó að vitanlega séu
nokkur flókin málefni uppi á borð-
inu, og nefnir í því dæmi styttingu
vinnuvikunnar. „Við höfum ekkert
farið varhluta af því að kröfur
margra stéttarfélaga eru um það að
horfa á vinnutímann. Breytingar á
vinnutíma hjá hinu opinbera eru
flóknari en víða,“ segir Sverrir og
bætir við að stytting vinnuvikunnar
sé það úrlausnarefni sem muni taka
mestan tíma í viðræðunum.
Vilja ekki selja kaffitímann
„Báðir aðilar hafa á milli funda ver-
ið að skoða málin sín megin. Það er
hins vegar okkar mat að það þurfi að
setja í gang ef við ætlum að klára
þetta fyrir sumarfrí,“ segir Sonja Ýr
Þorbergsdóttir, formaður BSRB, í
samtali við Morgunblaðið.
Spurð hvort viðræðurnar á þeim
fundum sem BSRB hefur átt við ríkið
og Samband íslenskra sveitarfélaga
hafi komist á eitthvert raunverulegt
skrið segir Sonja að viðræður um
vinnutímann séu komnar örlítið af
stað, enda hafi BSRB lagt mesta
áherslu á það á fundunum.
Spurð um þann samning sem
iðnaðarmenn gerðu við SA fyrir
helgi, og hvort kröfur BSRB séu
eitthvað í takt við hann svarar
Sonja: „Sú útfærsla byggist að
einhverju leyti á því að fólk sleppi
kaffitímanum. Við höfum ekki ver-
ið hrifin af þeirri nálgun, einfald-
lega vegna þess að markmiðið með
styttingu vinnuvikunnar er að
tryggja heilbrigði. Fólk þarf auð-
vitað að taka einhvers konar pásur
og þarf að nærast. Okkur finnst
þessi hugmynd um virka vinnu-
tímann úrelt og viljum horfa á
þetta útfrá nýjustu stöðu þekking-
ar.“
Vilja klára samningana nú í maí
 Starfsmenn ríkis og sveitarfélaga eru enn án samninga  Stytting vinnuviku mun taka lengstan tíma