Morgunblaðið - 05.05.2019, Blaðsíða 28

28 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 6. MAÍ 2019
Raðauglýsingar
Félagsstarf eldri borgara
Árskógar 4 Opin smíðastofa kl. 9-16. Leikfimi með Maríu kl. 9-9.45.
Handvinnuhópur kl. 12-16. Félagsvist með vinningum kl. 12.45. Mynd-
list með Elsu kl. 16-19. Opið fyrir innipútt. Hádegismatur kl. 11.40-
12.45. Kaffisala kl. 14.45-15.30. Heitt á könnunni. S. 535-2700.
Boðinn Bingó kl. 13. Myndlist kl. 12.30. Vatnsleikfimi kl. 14.30. Spjall-
hópur kl. 15.
Dalbraut 18-20 Brids kl. 13.
Félagsmiðstöðin Vitatorgi Leirmótun kl. 8.30-12.30. Núvitund kl.
10.30-11.30. Handaband kl. 13-15.30. fjráls spilamennska kl. 13-16.30.
Bókabíllinn á svæðinu kl. 13.10-13.30, söngstund við píanóið kl. 13.30-
14.15. Kaffisala frá kl. 14.30-15.30. Verið velkomin á Vitatorg, Lindar-
götu 59, síminn er 411-9450.
Furugerði 1 Bókmenntahópur kl. 10, leikfimi kl. 11, hádegismatur kl.
11.30-12.30, ganga kl. 13, botsía kl. 14, kaffisala kl. 14.30-15.30. Annan
hvern mánudag sirka: Helgistund í staðinn fyrir botsía. Annan hvern
mánudag: Opin fjöliðja með leiðbeinanda / opin fjöliðja frá kl. 10-16.
Gjábakki Kl. 9 handavinna, kl. 9 botsía, kl. 9.30 postulínsmálun, kl.
10.50 jóga, kl. 13.15 kanasta.
Gullsmári Postulínshópur kl. 9, jóga kl. 9.30, handavinna / brids kl.
13, jóga kl. 17, félagsvist kl. 20.
Hraunbær 105 Erum byrjuð að selja miða á Vorgleðina sem verður
haldin föstudaginn 24. maí. Nánari upplýsingar í síma 411-2730.
Dagskrá í dag, mánudag: Kaffiklúbbur og spjall, allir velkomnir í frítt
kaffi kl. 9. Handavinna með leiðbeinanda kl. 9-11.30, 1340 kr. mánuð-
urinn, allir velkomnir og kostar ekkert að prufa. Hádegismatur kl.
11.30. Sögustund kl. 12.30-14. Jóga kl. 14.15–15.15.
Hraunsel Kl. 9 myndmennt, kl. 11 Gaflarakórinn, kl. 13 félagsvist
Hjallabraut, kl. 10-16 Fjölstofan.
Hvassaleiti 56-58 Félagsmiðstöðin er opin frá kl. 8-16, blöðin og
púsl liggja frammi. Morgunkaffi kl. 8.30-10.30, jóga með Carynu kl. 9.
útvarpsleikfimi kl. 9.45. Jóga með Carynu kl. 10 og samverustund kl.
10.30. Hádegismatur er kl. 11.30, tálgun kl. 13, frjáls spilamennska kl.
13, liðleiki á stólum og slökun með Önnu kl. 13.30 og kaffi kl. 14.30.
Korpúlfar Hugleiðsla og létt jóga kl. 9 í Borgum, gönguhópar kl. 10,
gengið frá Grafarvogskirkju og Borgum, skartgripagerð kl. 13 í Borg-
um og félagsvist Korpúlfa kl. 13 í Borgum. Tréútskurður kl. 13 á
Korpúlfsstöðum. Minnum á ferðina á morgun þriðjudaginn 7. maí í
Virkjanirnar, lagt af stað kl. 13 stundvíslega frá Borgum.
Norðurbrún 1 Morgunleikfimi kl. 9-45. Upplestur kl. 11-11.30. Tré-
útskurður kl. 13-16. Gönguhópur kl. 14. Bókasafnshópur kl. 14.
Seltjarnarnes Gler og bræðsla neðri hæð Félagsheimilisins Suður-
strönd kl. 9 og 13. Leir Skólabraut kl. 9. Billjard Selinu kl. 10. Kross-
gátur og kaffi í króknum kl. 10.30. Jóga salnum Skólabraut kl. 11.
Handavinna salnum Skólabraut kl. 13. Vatnsleikfimi í sundlauginni kl.
18. 30. Ath. fimmtudaginn 9. maí verður bingó í salnum á Skólabraut
kl. 13.30.
Sléttuvegur 11-13 Selið á Sléttuvegi er opið frá kl. 10–16. Heitt á
könnunni frá kl. 10–11 og hægt er að líta í blöðin. Hádegismatur er frá
kl. 11.30–12.15, panta þarf matinn daginn áður. Spiluð er félagsvist
sem byrjar kl. 13.15. Kaffi og meðlæti er til sölu frá kl. 14.30–15.30.
Allir velkomnir. Síminn í Selinu er 568-2586.
Stangarhylur 4 ZUMBA Gold framhald kl. 10.30, kennari Tanya.
Spænsku-námskeið hefst í dag kl. 13.30. Kennarar frá Spænsku-
skólanum Háblame.
Smáauglýsingar
Húsnæði óskast
Húsnæði óskast
Sendiráð óskar eftir íbúð
Þýska sendiráðið óskar eftir 5. herb.
íbúð án húsgagna helst m/bílskúr til
leigu frá 15.07.2019 í fjögur ár í
Reykjavík eða nágrenni.
Upplýsingar sendist vinsamlegast á
info@reykjavik.diplo.de eða
S. 530 1100
Sumarhús
Sumarhús – Gestahús –
Breytingar
 Framleiðum stórglæsileg sumarhús
í ýmsum stærðum.
 Tökum að okkur stækkun og
breytingar á eldri húsum.
 Smíðum gestahús – margar
útfærslur.
 Sjáum um almennt viðhald á
sumarhúsum og sólpöllum.
 Setjum niður heita potta og
smíðum palla og skjólveggi.
Áratugareynsla –
endilega kynnið ykkur málið.
Trésmiðja Heimis, Þorlákshöfn,
sími 892-3742 og 483-3693,
www.tresmidjan.is
Ýmislegt
Jessenius Faculty of Medicine í
Martin Slóvakíu heldur kynningar-
fund um námið í læknisfræði í
Menntaskólanum í Kópavogi kl 17:00
miðvikudaginn 8. maí.
Uppl. kaldasel@islandia.is.
Húsviðhald
Hreinsa
þakrennur
ryðbletta þök og
tek að mér
ýmis verkefni
Uppl. í síma 847 8704
manninn@hotmail.com
með
morgun-
nu
Atla Heimi Sveinssyni ber þó
umfram allt að þakka það stór-
virki sem ævistarf hans sem tón-
skálds er og mun lifa um
ókomna tíð.
Félagið sendir fjölskyldu Atla
Heimis innilegar samúðarkveðj-
ur.
Þórunn Gréta
Sigurðardóttir, formaður.
Hlýja, lipurð og hjálpsemi eru
orð sem m.a. leita á hugann þeg-
ar Atli Heimir er kvaddur. Í ör-
fáum orðum langar mig að
minnast á það þegar hann, ný-
kominn heim frá tónlistarnámi,
æfði og stjórnaði flutningi á Sól-
eyjarkvæði eftir Jóhannes úr
Kötlum við tónlist og gítarleik
Péturs Pálssonar vorið 1965. Við
vorum níu talsins sem tókum
þátt í að æfa kvæðið og frum-
flytja það á Menningarviku her-
námsandstæðinga í Lindarbæ 4.
maí þetta ár. Það var síðan end-
urflutt 23. maí í Sigtúni við
Austurvöll. Og 11. júní hélt hóp-
urinn norður í land og flutti
kvæðið þrjú kvöld í röð á Húsa-
vík, Siglufirði og Akureyri. Eftir
flutning kvæðisins lék Atli á pí-
anó lög eftir íslensk tónskáld og
rithöfundurinn Guðbergur
Bergsson las frumsamda smá-
sögu.
Hvernig varð þessi hópur til?
Meðal flytjenda voru þrjár ung-
ar konur: Edda Þórarinsdóttir,
Helga Hjörvar og Sólveig
Hauksdóttir, sem allar stunduðu
á þessum tíma nám í Leiklist-
arskóla Leikfélags Reykjavíkur.
Þar vann Atli stundum með leik-
listarnemunum; hafði áður
kynnst Helgu Hjörvar eiginkonu
Úlfs heitins Hjörvar sem var
kunningi Atla. En það var Edda
sem fékk Atla til liðs við hópinn.
Vinir mínir, þau Margrét P.
Guðmundsdóttir og þáverandi
eiginmaður hennar, Eyvindur
Eiríksson, leiddu svo Atla á fund
Péturs Pálssonar og Ólafar
Steinarsdóttur eiginkonu hans
sem einnig tók þátt í flutningi
Sóleyjarkvæðis. – Áður en Atli
kom í hópinn vorum við búin að
hittast alloft og æfa einstök lög
með Pétri. En það var fyrst eftir
að Atli og Pétur náðu saman
sem verkið tók á sig heildar-
mynd. Hvílíkur munur og
heppni að fá þennan kunnáttu-
mann í hópinn! Við æfðum alloft
heima hjá Atla á Túngötu 49, en
einnig í Tjarnargötu 20 og
heima hjá Eddu á Sjafnargötu
11. Kvöldið fyrir frumflutning-
inn var aðalæfing í Lindarbæ.
Hún var tekin upp á segulband
og gefin út á hljómdiski sem
fylgir bókinni Sóley sólufegri
sem Mál og menning gaf út árið
2017.
Í stuttu viðtali við Atla sem
birtist í þessari bók víkur hann
að samstarfinu við Pétur: „Það
var einhver sem fór með mig
heim til Péturs, hann bjó þá í
litlu timburhúsi í Múlakampi.
[…] Þar spilaði Pétur tónlistina
við Sóleyjarkvæði fyrir mig á
gítarinn sinn og söng. – Það
voru engar skrifaðar nótur en ég
náði svona nokkurn veginn öllu.
Ég spurði hann hvort ég mætti
ekki laga þetta til og Pétur tók
því öllu mjög vel. En þetta voru
litlar breytingar, svona hér og
hvar, þannig að ljóð og lag pöss-
uðu betur saman […] Þótt Pétur
væri skapmikill og ég kappsam-
ur þá gekk þetta samstarf og
samvinna okkar vel; ég man ekki
til að Pétur reiddist mér nokk-
urn tíma við þennan undir-
búning, sem þarna hófst á út-
mánuðum 1965, þótt ég væri að
snyrta laglínu og laglínu. Mér
fannst þetta skemmtileg músík,
reyndi að gera sem minnst við
hana því að hún er alþýðleg og
mér fannst hún þurfa að njóta
sín í öllum sínum einfaldleika.“
Og nú hefur þessi ljúflingur
kvatt. Seint munu líða úr minni
þær gleðistundir sem við í „Sól-
eyjarhópnum“ áttum með Atla
Heimi í þessu ævintýri. Blessuð
sé minning hans.
Gunnar Guttormsson.
Það liggur fyrir okkur öllum
að hverfa af lífsins slóð en sumir
skilja eftir sig stærri spor en
aðrir. Sannir listamenn verða
ódauðlegir í verkum sínum og
sköpun þeirra heldur áfram að
flæða um huga nýrra kynslóða.
Atli Heimir Sveinsson er einn
þeirra sem lifa áfram í tónum og
hljómkviðum. Atli Heimir hefur
um áratugaskeið verið eitt fjöl-
hæfasta og merkasta tónskáld
þjóðarinnar og eftir hann liggja
laglínur sem lifa munu um aldir.
Eitt af þeim stóru verkefnum
sem hann tókst á við var gerð
sjónvarpsóperu upp úr skáld-
sögu Gunnars Gunnarssonar
Vikivaka. Verk sem var sýnt
samtímis á norrænu sjónvarps-
stöðvunum árið 1989 þegar 100
ár voru liðin frá fæðingu skálds-
ins. Atli Heimir hélt mikið upp á
skáldverk Gunnars og samdi
tónlist við sum þeirra líkt og
hann gerði við verk fleiri ís-
lenskra rithöfunda. Í viðtali
sagðist hann hafa gengið með þá
hugmynd í aldarfjórðung að
gera stórt sviðsverk upp úr Viki-
vaka áður en hann kom þessu
samnorræna verkefni á laggirn-
ar. Annar merkur listamaður
sem nú er einnig látinn, Thor
Vilhjálmsson, orti söngtexta (li-
bretto) út frá sögunni sem Atli
Heimir samdi tónlist við. Að
verkefninu komu síðan lista-
menn, leikarar og söngvarar af
öllum Norðurlöndunum og
hljómsveit danska ríkisútvarps-
ins lék undir stjórn Petris Sak-
aris. Sjónvarpsóperan vakti
mikla athygli og var stærsta
verkefnið sem ráðist var í til að
fagna aldarafmæli Gunnars.
Atli Heimir lagði einnig hönd
á plóg þegar 100 ára
rithöfundarafmælis Gunnars var
minnst árið 2006. Þá samdi hann
lag við sonnettuna Vetrarnótt
sem birtist í Eimreiðinni 1914.
Lagið tileinkaði hann Franziscu
Gunnarsdóttur, sonardóttur
skáldsins. Það var flutt á tón-
leikum í Gerðubergi og á Skriðu-
klaustri af Huldu Björk
Garðarsdóttur, Ágústi Ólafssyni
og Daníel Þorsteinssyni. Í Sin-
fóníu nr. 3, sem frumflutt var á
Myrkum músíkdögum 2008,
sótti Atli Heimir einnig innblást-
ur í verk Gunnars, að þessu
sinni í nóvelluna Drenginn. Þar
nýtti hann ljóð þriggja eyja-
skálda, Heinesens, Kasantsakis-
ars og Gunnars, til að semja
söngsinfóníu um lífið, frelsið og
dauðann.
Atli Heimir var einstakur
maður, með góða nærveru og
sköpunargleðin skein af honum.
Í samræðum var aldrei langt í
glettni þó að umræðuefnið væri
alvöruþrungið. Hann dvaldi í
nokkur skipti í gestaíbúðinni á
Skriðuklaustri og þakka stjórn
og starfsfólk Gunnarsstofnunar
fyrir ógleymanleg kynni og gott
samstarf um leið og við sendum
fjölskyldu tónskáldsins innilegar
samúðarkveðjur.
Skúli Björn Gunnarsson,
f.h. Gunnarsstofnunar.
Í fáum orðum vil ég minnast
tónskáldsins Atla Heimis
Sveinssonar, sem árum saman
stóð í framvarðarsveit STEFs
og markaði djúp spor í íslenska
tónlistarsögu.
Óumdeilt er að verk Atla
Heimis höfðu mikil áhrif á þær
kynslóðir tónskálda sem á eftir
honum komu, enda hafa margir
á undanförnum dögum skrifað af
innsæi og kunnáttu um tónsmíð-
ar hans. Ekki mun ég bæta þar
um betur, heldur vil ég fyrir
hönd STEFs þakka Atla fyrir
það góða starf sem hann vann í
þágu samtakanna og stuðlaði
með fórnfúsu starfi að ýmsum
framförum og réttarbótum ís-
lenskum tónskáldum til handa.
Atli Heimir sat um árabil í
fulltrúaráði STEFs, æðstu
stjórnareiningu samtakanna.
Einnig átti hann sæti í stjórn
STEFs á árunum 1988-1989 og
var stjórnarformaður hluta þess
tímabils. Eftir nokkurt hlé frá
félagsstörfum tók hann aftur
sæti í stjórn árið 2012 og sat í
þrjú næstu kjörtímabil, til 2018.
Á stjórnarfundum var Atli órag-
ur við að tjá skoðanir sínar,
þrátt fyrir að ætla mætti að þær
yrðu ekki alltaf til vinsælda
fallnar, og gat hann verið ákveð-
inn og fastur fyrir ef því var að
skipta. Að hluta til var stjórn-
arskeið Atla mikill breytingatími
hvað varðar dreifingu og neyslu
tónlistar á netinu og var áhuga-
vert og gaman að sjá og heyra
hve auðvelt hann átti með að
setja sig inn í þá þróun.
Málefni Jóns Leifs, eins stofn-
anda og fyrsta formanns
STEFs, voru Atla sérlega hjart-
fólgin, enda voru fjölskyldur
Atla og Jóns ætíð í nánum
tengslum. Vonandi verður fyrr
en síðar hægt að uppfylla þann
draum Atla Heimis að setja á
stofn sjóð sem halda mun merkj-
um Jóns Leifs á lofti.
Hinn 18. apríl 2018, þegar
STEF fagnaði 70 ára afmæli,
var Atla veitt heiðursmerki sam-
takanna fyrir framúrskarandi og
afkastamikil höfundarstörf, sem
einkenndust jafnt af frumleika
sem listfengi. Voru verðlaunin
auk þess augljós þakklætis- og
virðingarvottur fyrir óeigin-
gjarnt starf hans í þágu STEFs,
en synir Atla tóku við merkinu
fyrir hönd föður síns, þar sem
heilsu hans var þá tekið að
hraka.
STEF vottar hér með að-
standendum Atla Heimis inni-
lega samúð og þakkar heilshug-
ar fyrir samstarfið. Tónlistin
mun lifa áfram, komandi kyn-
slóðum til ánægju og yndisauka.
Fyrir hönd STEFs,
Guðrún Björk Bjarnadóttir,
framkvæmdastjóri.
Við erum stödd í sjónvarps-
stúdíói RÚV í Efstaleiti, fjórir
meðlimir CAPUT-hópsins og
Atli Heimir Sveinsson. Haustið
er 2000 og tónskáldið hafði
hlaupið í skarðið á elleftu stundu
fyrir fimmta meðliminn, píanist-
ann okkar, sem varð óvænt veð-
urtepptur á Akureyri. Það var
prýðislausn, ekki síst vegna þess
að til stóð að taka upp tónlist
eftir Atla sjálfan sem nýlega
hafði komið út á geisladiski.
Þetta var síðasti kaflinn úr
löngu verki, afar kyrr og hljóð-
látur, ægifagur og framandi.
Þegar tæknimenn báðu Atla að
setjast við flygilinn og spila tón-
dæmi hóf hann hins vegar að
leika röð af eldfjörugum tilbrigð-
um við þekkt lag, allt af fingrum
fram. Hver virtúósíska strófan
rak aðra. Margir konsert-
píanistar hefðu verið fullsæmdir
af slíkum tilþrifum. Starfsfólkið
lagði hvert af öðru niður vinnu
og hlustaði meðan við biðum, og
kímdum. Því hvert var lagið? Jú,
Siggi var úti.
Ofangreint átti sér langan að-
draganda. Um vorið sautján ár-
um áður hafði ég, þá nýkominn
úr framhaldsnámi, mannað mig
upp í að panta eftir hann verk
gegnum Musica Nova-sjóðinn.
Ég vænti einskis. En skömmu
síðar hringdi síminn: „Þetta er
Atli Heimir Sveinsson. Ég á að
skrifa fyrir þig verk en ég kann
ekkert að skrifa fyrir gítar. Gæt-
irðu lánað mér nótur til að
skoða? Og er þér sama þótt við
bætum við píanói?“ Ég sendi
nótur og síðan ekki söguna meir
þar til um haustið að hann bank-
aði upp á með þykkan bunka af
blöðum undir hendinni, nýtt
verk sem hann hafði skrifað með
blýanti í Flatey yfir sumarið.
Þetta voru Dansar dýrðarinnar,
margbrotin tónsmíð í ellefu köfl-
um, gítarinn fremstur meðal
jafningja. Óþarfi er að tíunda
gildi þess fyrir ungan hljóðfæra-
leikara að hafa slíkt í farteskinu.
Og í kjölfarið fylgdu fleiri: Jap-
önsk ljóð fyrir Hamrahlíðar-
kórinn og einleiksgítar, og Veg-
laust haf við ljóð Matthíasar
Johannessen. Öll bera þau höf-
undarverki hans sterkt vitni –
kraftmikil, spontant, á köflum
takmarkalaust fögur.
Eins og allir stærstu andans
menn var Atli Heimir örlátur
maður. Aðspurður af hverju
hann kaus að skrifa ögrandi,
ágenga, torskilda tónlist sagðist
hann aðeins hafa viljað leyfa
fólki að heyra eitthvað nýtt –
stækka reynsluheiminn. Það er
stór gjöf. Eftir Dansa dýrðar-
innar kynnti hann mig oft sem
þann sem hafði kennt honum að
skrifa fyrir gítar. Mér þótti
þetta mikil upphefð en sá seinna
að hér var aðeins meðvituð hóg-
værð á ferð. Eins og allt annað
kunni hann það þá þegar. Ég
fann t.d. löngu seinna litla sara-
böndu eftir hann, frá 1976,
hreina listasmíð. Hún er í a-
moll, samin í gömlum stíl en
hvarvetna glittir þó í eitthvað
nýtt og einstakt. Risastór í
smæð sinni og að mínu mati eitt
af hans fallegustu verkum.
Þegar til stóð að skíra dóttur
okkar útsetti hann, óumbeðinn
og á mettíma, lag eftir sig sem
vinkona okkar Edda Heiðrún
Backman söng í athöfninni. Út-
koman var eins og við var að bú-
ast.
Við Hrafnhildur þökkum fyrir
gjafmildi hans, vináttu og hvatn-
ingu gegnum tíðina og vottum
sonum hans og fjölskyldum
þeirra okkar dýpstu samúð.
Pétur Jónasson.
Atli Heimir Sveinsson tón-
skáld er látinn, nokkuð fyrir ald-
ur fram.
Kynnum okkar bar saman síð-
ustu áratugi, í kaffihúsaspjall-
hópnum kenndum við Kaffi Par-
ís.
Einkenndist persóna hans
mjög af helsta hugðarefni lífs
hans, sem var módernísk feg-
urðardýrkun í samningi svið-
stónlistar. Varð honum tíðrætt
um önnur þekkt tónskáld, sem
og tónlistarkennslu sína, náms-
árin og kynnin í Þýskalandi,
æskuslóðir á Vesturlandi og
kristniáhuga sinn.
Var mér ljúft er hann hrósaði
mér fyrir ádeilukennda blaða-
grein mína um framtíð Íslend-
inga, og þáði frumsamdar ljóða-
bækur eftir mig. Þá þáði hann
boð mitt, sem formanns Vináttu-
félags Íslands og Kanada, um að
fjalla um tónlistarumsvif sín í
því landi í félagi okkar, með tón-
dæmum af hljóðritum.
Það vill einmitt svo til að eitt-
hvað af hans jákvæða upphafna
persónuleika endurspeglast í ný-
legu ljóði mínu, sem heitir: Sátt-
fýsin að lokum, og fjallar um
vígið illræmda á Júlíusi Sesar
Rómarkeisara forðum, er brást
af æðruleysi við dauða sínum.
Þar er hann látinn hugleiða, m.a.
í þessum brotum, sem svo:
Sesar hafði gengið inn í hálfkæringi:
nýlokinn við ævisögu sína stóru,
innan um innanmein á sjötugsaldri,
og fannst að hann hefði þegar gert
sitt,
sátt sína við manndómskröfur
tíðarandans.
Betra væri nú að sýna æðruleysi,
enda fyrrverandi æðstiprestur
ríkishofanna …
Hann tók ekki einu sinni eftir því
að það var fóstursonurinn hans,
Brútus,
sem steig loks fram og stakk hann í
hjartað!
Hann var þá svo upptekinn við að
fanga ró
þess sem hefur þó gert allt fyrir
friðinn,
og felur sig nú í hendur ríkisgoða
sinna!
Tryggvi V. Líndal.
Atli Heimir Sveinsson