Þjóðarbúskapurinn - 01.10.1977, Blaðsíða 38

36
Áhrif þessara þriggja þátta ásamt hinum venjulega árstíðabata í
fjármálum ríkissjóðs og samkomulagi Seðlabankans og viðskipta-
bankanna um útlánabámark, ættu að geta orðið talsvert aðhald að
peningaþenslu síðari bluta ársins. Framvindan næstu mánuðina er
bins vegar að töluverðu leyti undir því komin, að live miklu leyti
verður unnt að lialda aukningu þjóðarútgjaldanna í kjölfar kjara-
samninganna innan skynsamlegra marka og bvort liægt verður að
beina tekjuaukningu almennings í auknum mæli að peningalegum
sparnaði.
Fjánnál ríkisins.
Fyrstu níu mánuði þessa árs námu innheimtar tekjur ríkissjóðs
67,1 milljarði króna, en útgjöld nárnu 70,7 milljörðum króna og
voru því um 3,6 milljörðum króna umfram tekjur. Nettóinnstreymi
varð á lánahreyfingum, sem nam 0,5 milljörðum króna, og var þvi
lieildargreiðslujöfnuður ríkissjóðs óbagstæður um 3,1 milljarð króna.
Á sama tíma í fyrra námu útgjöld 2,3 milljörðum króna umfram
tekjur, en lánahreyfingar voru sem næst i jöfnuði. Framvinda ríkis-
fjármálanna í ár hefur að mestu leyti fvlgt venjubundnum árstíða-
breytingum og jafnvel reynzt heldur styrkari en reiknað var með
í ársbyrjun.
Síðustu áætlanir um niðurstöðu ríkisfjármálanna 1977 voru gerðar
í september s. 1., fyrir kjarasamninga opinberra starfsmanna og
verkfall BSRB. Fyrir árið í heild var þá gert ráð fyrir, að innheimt-
ar tekjur yrðu um 96,5 milljarðar króna, en útgjöld um 96 milljarðar.
Samkvæmt þessu færu bæði tekjur og gjöld um 7% fram úr áætlun
fjárlaga þessa árs. Tekjuaukningin umfram fjárlagaáætlunina staf-
ar einkum af mun örari vexti innlendrar eftirspurnar en gert var
ráð fyrir í fjárlögum, enda munu þjóðarútgjöld aukast talsvert
meira að raungildi og' verðlag hækka meira en reiknað var með
við samþyldct fjárlaga. Bæði söluskattur og aðflutningsgjöld munu
af þessum sökum fara talsvert fram úr fjárlagaáætlun, en á hinn
bóginn var tekjuskattur lækkaður verulega um mitt sumar til að
greiða fyrir gerð kjarasamninga. Niðurgreiðslur voru þá einnig
auknar í sama skyni og bætur almannatrygginga hækkaðar að mun,
og' skýrir þetta útgjaldaaukninguna að liluta, en einnig liafa launa-
og verðlagshækkanir umfram fjárlagaáætlun haft talsverð áhrif á
útgjöld ríkissjóðs. Frávik bæði tekna og útgjalda ríkissjóðs frá fjár-
lögum munu þó verða minni i ár en verið hefur undanfarin ár,
enda voru fjárlög þessa árs reist á mun raunhæfari verðforsendum
en verið hafði áður. Með þessari breytingu á fjárlagagerðinni hefur