Heimsmynd - 01.05.1989, Blaðsíða 82

okkur velmegun eftir vannæringu
kreppuáranna og meðan ungmenni
heimsins urðu að etja kappi upp á líf og
dauða á blóðugum vígvöllum Evrópu og
Asíu gat okkar æskufólk att kappi í
drengilegri keppni á fátæklega búnum
íþróttavöllum okkar. Við
stóðumst þó stærri
þjóðum ekki
. ^he:. jmam.
lengi snúning á þessu
sviði. íþróttir okkar hljóta ævinlega
mestan part að byggjast á áhuga-
mennsku, þar sem hrein eða dulbúin at-
vinnumennska verður hlutskipti flestra
afreksmanna erlendis.
Sennilega er það engin tilviljun að
okkur hefur gengið best í íþróttum, þar
sem einstaklingurinn fær notið sín. Ekki
bara vegna þess að íslendingar eru ein-
staklingshyggjufólk, frábitið aga og hóp-
samstillingu, heldur líka vegna þess að
okkur skortir skipulagða starfsemi, sem
einstaklingar geta fallið inn í. Frjáls-
íþróttafólkið okkar fyrr á árum er gott
dæmi um þetta, en kannski ekki hvað
síst skákmeistararnir, sem þó hafa smám
saman fengið skipulögð samtök kringum
íþrótt sína, sem megna að veita þeim
nokkurn stuðning, auk þess sem ríkis-
valdið hefur veitt þeim hæfustu þeirra
stöðu, sem eftirsóknarvert er að keppa
að: Stórmeistarar komast sjálfkrafa á
menntaskólakennaralaun um leið og þeir
ávinna sér titilinn. í fótboltanum hafa ís-
lendingar líka eignast marga afreksmenn
á síðustu árum, sem gert hafa garðinn
frægan erlendis, án þess þó að okkur
hafi tekist að skapa landslið, sem takist
að skara fram úr, þótt það sé vel fram-
bærilegt og takist oft að ylja þjóðinni um
hjartarætur. Pví meira afrek verður það
að teljast þegar tekst að skapa liðsheild
hér á íslandi úr einstaklingum, sem lang-
flestir keppa með innlendum félagsliðum
og tekst þannig að viðhalda stöðugum
áhuga unnenda íþróttarinnar, en verður
þó best, þegar hún kemur saman og etur
kappi við landslið annarra þjóða. Það af-
Allt frá því ólympíuleikunum
lauk í Los Angeles 1984 hafa ís-
lenska landsliðið í handknatt-
leik og íslenska þjóðin verið í
ástasambandi. Það hefur geng-
ið á ýmsu í þessu sambandi eins
og oft vill verða um nýtrúlofað
par. Á ólympíuleikunum í Los
Angeles unnu piltarnir hug
þjóðarinnar og hjarta, sambandið treyst-
ist við heimsmeistarakeppnina í
Sviss 1986, en þess á milli hafa
efasemdirnar seytlað inn.
Stundum finnst þjóðinni þeir
ekki hafa staðið sig nógu vel,
þeir misbjóða virðingu hennar, valda
vonbrigðum, þeir skaffa ekki nógu vel,
skapa sér ekki þá virðingu umheimsins
sem okkur þyrstir eftir, og þá hriktir í
sambandinu svo liggur við skilnaði. En
ævinlega er eins og slíkar uppákomur
verði aðeins til að skerpa kærleikann,
innan skamms lyfta drengirnir sér úr
öldudalnum og verða aftur „piltarnir
OKKAR“, þeir leika á als oddi, þjóðin
tekur þá í sátt og umvefur þá ást og um-
hyggju, ekkert er nógu gott fyrir OKK-
AR menn, við fylgjum þeim gegnum
þykkt og þunnt, í meðlæti og mótlæti,
blíðu og stríðu, eins og vera ber í sam-
böndum, sem ætlað er að tjalda lengur
en til einnar nætur.
Öðru hverju hafa íslendingar eignast
afreksmenn í andlegum og líkamlegum
íþróttum, sem þjóðin öll hefur verið stolt
af, sem hafa lyft henni í eigin vitund og
umheimsins, sannfært okkur um að við
erum einskis eftirbátur í samfélagi þjóð-
anna. Slíkir afreksmenn eru hverri þjóð
nauðsynlegir, ekki síst smáþjóð sem
jafnan á í vök að verjast. En í þessu efni
er ekkert sjálfgefið. Það þarf mikla hæfi-
leika, staðfestu, skapgerðarstyrk til að
ná langt í heimi, sem hefur tekið tækni
og vísindi í þjónustu sína á þessum svið-
um sem öðrum, þar sem stórþjóðir ein-
beita yfirburðum fjármagns síns, ytri
skilyrða og þekkingar á öllum sviðum til
að skapa afreksmenn og halda þeim í
toppformi svo lengi sem hægt er. Svo
langt er seilst í þeirri keppni hinna stærri
þjóða, að ekki er skirrst við að breyta
íþróttafólki í zfn&fabrikkur, sem píndar
eru til afreka umfram venjulegan mann-
legan mátt, sem hafa þann eina tilgang
að setja met og hnekkja metum, þó svo
það geti kostað stórtjón á sál og líkama.
Ólympíuleikarnir í Sól voru kórónan á
þeirri skömm, sem þessi keppni íþrótta-
stórvelda hefur leitt yfir hina forngrísku
hugsjón keppnisíþrótta, að stefna að
heilbrigðri sál í hraustum líkama. Vart er
unnt að draga heiðarlega keppni dýpra í
svaðið en það að láta úrslit hennar ráð-
ast af þvagprufum. Þá er þetta hætt að
vera keppni milli einstaklinga, en orðið
að keppni efnafræðinga um uppfinningu
efna, sem ekki verða greind í líkamsvess-
um hetjanna.
Kristján Arason skoraði
þúsundasta mark sitt í
landsleik í keppninni í
Frakklandi.
Það varð þjóðlegum metnaði okkar
mikil lyftistöng, þegar við eignuðumst
íþróttamenn á Evrópumælikvarða á
fyrstu árunum eftir lýðveldisstofnunina.
Þjóðin naut þess, að stríðið hafði fært
rek vill hverfa í skuggann um leið og
eitthvað bjátar á. Þá ganga sögurnar
manna á milli um austantjaldsaga, sem
ekki henti Islendingum, menn séu bældir
og brotnir niður. Þegar betur gengur er
skýringin oft talin sú, að nú hafi piltarnir
okkar fengið meira frjálsræði og endur-
heimt sjálfstraust sitt. En er málið svona
einfalt? HEIMSMYND reyndi að
skyggnast bak við tjöldin hjá landsliðinu,
leita orsakanna fyrir velgengninni, sigur-
göngu, hrasi og hröpum. Við drögum
upp augnabliks mynd af þjálfaranum,
Bogdan Kowalczyk, tökum tali tvo
dæmigerða landsliðsmenn, Alfreð Gísla-
son og Þorgils Óttar Mathiesen, og ræð-
um við konur þeirra, Köru Melsted og
Ingibjörgu Kaldalóns.
82 HEIMSMYND