Heimsmynd - 01.05.1989, Page 94

reglur í þessum efnum svo fast mótaðar
að ekki má út af breyta frá kyni til kyns,
annars staðar eru reglurnar breytingum
undirorpnar með tískusveiflum frá ein-
um tíma til annars. Sérhver maður virð-
ist hafa sína sérvisku í sambandi við hár
sitt. Stríðshetja Gyðinga, Samson, trúði
því að hann bæri mátt sinn og megin í
hárinu og því fengu óvinir hans Delilu til
að skerða það og svipta hann með því
manndómnum. Haraldur hárfagri sór
þess dýran eið að skerða ekki hár sitt
eða skegg fyrr en allur Noregur lyti veldi
hans. Trú Sikha í Indlandi bannar karl-
mönnunum að skerða hár sitt og þeir
mega verja til þess drjúgri stund á hverj-
um morgni að vefja það upp á kollinn og
koma því fyrir undir vefjarhettinum. í
harðri lífsbaráttu hefur mörgum gramist
sá tími sem fer hjá hárprúðum konum í
að hirða um hár sitt. Norður á Kaldbak í
Strandasýslu var á síðustu öld uppi
stúlka, sem hafði afburðamikið, þykkt
og fagurt hár, sem hún á hverjum
morgni dró saman í eina, þverhandar-
þykka fléttu, sem náði henni í hnésbæt-
ur. Einn þurrkdag um hábjargræðistím-
ann, þegar hún gerði að hári sínu, gekk
hún svo fram af karli föður sínum, sem
taldi það hreinlega ókristilega sjálfselsku
að eyða tíma í slíkan hégómaskap, að
hann seildist eftir skærum og klippti
fléttuna við hársrætur. Þessi saga hefur
lifað í ættinni síðan sem dæmi um vel
meintan níðingsskap.
A miðöldum krafðist tískan ríkulegri
hárvaxtar en náttúran gat séð fyrir í
flestum tilfellum og upp rann öld hár-
kollunnar með bylgjandi lokka í beltis-
stað. Þá þurftu menn að eiga hárkollur
til skiptanna, svo að jafnan væri nýskrýfð
kolla tiltæk á hverjum morgni. Eftir að
hreintrúarstefna mótmælenda, vélaöld
og viðskipti rugluðu saman reitum sín-
um, þótti líka sjálfsagt að hafa hárið
stutt og greiða það slétt og fellt. Ostýri-
látir lokkar voru hamdir með margvís-
legu móti, snöggklipptir, smurðir og
sléttaðir. Ilmandi smyrsl og vel lyktandi
vökvar höfðu reyndar tíðkast frá örófi
alda, samsett úr ýmiss konar jurtum og
efnum úr náttúrunni.
En nú varð hársnyrtingin að iðnaði.
Engum líkamsparti öðrum hefur eftir því
sem stundir hafa liðið fram verið helgað
jafnmikið af tækjum og tólum, föstum
efnum og fljótandi. En stundum var sú
iðja stunduð meira af kappi en forsjá og
framtíðarheill hársins var fórnað fyrir
stundlega fegurð augnabliksins. Þess var
ekki alltaf gætt að efnablöndurnar væru
ekki beinlínis skaðlegar við síendurtekna
notkun, eða hefðu miður holl áhrif á við-
kvæma húð. Því hafa ný fyrirtæki séð sér
leik á borði að brjótast inn á yfirfullan
markað hársnyrtitækninnar með vörur
eingöngu úr náttúrulegum efnum. Til
dæmis hefur hinn mikilvirki tískusýn-
ingahönnuður, Gunnar Larsen, sem hér
var í sambandi við fegurðarsamkeppni
fyrir tveim árum, hafið framleiðslu á
heilli línu hárþvotta- og hársnyrtiefna,
sem eingöngu eru framleidd úr náttúru-
legum efnum, laus við allt alkóhól og
framreidd í umbúðum, sem örugglega
munu ekki skaða ósonlagið. Vörur hans
eru þó fyrst og fremst miðaðar við að ná
til sýningarstúlkna, leikkvenna og fyrir-
sætna, sem í daglegum störfum sínum
verða að nota mikið magn fegrunarlyfja
og eiga því meira í húfi en aðrir að þau
séu holl hári og húð. Þau eru líka þau
dýrustu á markaðnum, í algerum lúxus-
klassa. Aðrir hafa ekki sett markið jafn-
hátt hvað verðlagninguna áhrærir, stefna
á almennan markað, en halda þó sömu
stefnu um notkun náttúruefna eingöngu.
Sem dæmi af þeim kantinum má taka
finnska fyrirtækið Lumene, sem sérhæfir
sig í hárþvottaefnum fyrir viðkvæmt, erf-
itt, þurrt og litað hár, viðkvæman hár-
svörð og exem. Eins og á svo mörgum
öðrum sviðum er hársnyrtiiðnaðurinn
kominn þar í heilan hring. Hann leitast
við að snúa frá gerviefnablöndum rann-
sóknastofanna og ljúka aftur upp þeim
leyndardómum náttúrunnar, sem til
skamms tíma voru lítils metnir sem kerl-
ingabækur og hindurvitni.D
agn, Haukur, Símon, Fausto.
Helga, Þuríður, Snjólaug, Hrafnhildur.