Heimsmynd - 01.09.1989, Qupperneq 77

Hljómsveitin kom fyrst fram á árshá-
tíð MH í janúar 1970 og flutti þá meðal
annars lögin Draumur okkar beggja,
Milljóner og Tremeloslagið Someone,
sem þeim þótti hátindur væmninnar.
Seinna var She broke my heart samið
gagngert til að ná enn lengra í væmninni.
Þeir vöktu mikla lukku, slógu í gegn
strax á fyrsta kvöldi. Þórður segir þó
suma gæruhippana ekki hafa verið neitt
yfir sig hrifna af þessum uppdressuðu
drengjum sem litu út eins og vatn á millu
foreldra á þessum tímum Álafossúlpna
og gallabuxna, og menningarvitar skól-
ans hafi átt þá ósk heitasta að þeir hættu
að troða upp. Það gerðu þeir ekki og
1974 kom fyrsta stóra platan, Sumar á
Sýrlandi, út.
%
\Jjrland
— forsprakkinn
og hinn hljóði
kjarni
Valgeir
Guðjónsson
er hættur að
vera
Stuðmaður.
Nú sitja þeir hér, hálffertugir menn,
uppteknir við ýmislegt annað en Stuð-
mennskuna: Tómas og Ásgeir önnum
kafnir við upptökur á plötum annarra,
Jakob á leið úr landi til skrafs og ráða-
gerða um væntanlega hljómleikaferð
Strax í Evrópu, Egill í örstuttu sumarfríi
áður en hann byrjar að leika í kvikmynd
Lárusar Ýmis Óskarssonar: Bílaverk-
stæði Badda, Þórður að hefja kennslu í
tónskóla þriðja veturinn í röð og Valgeir
á fullu í einkaferli sem tónlistarmaður.
Hinir kalla hann óvirkan Stuðmann, sem
bendir til þess að þeir álíti Stuðmennsk-
una ólæknandi fíkn. Illar tungur vilja þó
meina að peningasjónarmiðið ráði meiru
um það að Stuðmenn haldi saman en
ánægjan sem þeir hafa út úr því, en þeir
bera slíkt af sér: „Sjáðu bara Egil. Hann
gefur sig hundrað prósent í performans-
inn þegar hann kemur fram. Það er ekki
á honum þurr tuska eftir klukkutíma.
Hann þyrfti ekkert að leggja svona mikið
á sig til að halda athygli áhorfenda, hann
gerir þetta fyrir sjálfan sig“, segir Jakob.
„Við værum ekki að þessu ef okkur
þætti það ekki gaman“, segir Þórður „og
þótt plötusalan og aðsóknin séu auðvitað
stór þáttur í því að við höldum áfram, þá
væru vonlaus plötusala og lítil aðsókn
gild ástæða til að halda áfram, ef mark-
miðið væri að eiga fyrir skuldum.“
Það hefur lengi loðað við að popp-
bransinn sé aðeins fyrir unga menn og
háðuleg nöfn eins og skallapopari verið
valin miðaldra poppurum til háðungar.
Stuðmennirnir eru engir unglingar leng-
ur en geta þó varla talist komnir að fót-
um fram, enda finnst þeim allt tal um
aldurinn fáránlegt og vísa til Rolling
Stones sem dæmi um að ekkert sé at-
hugavert við það að rokka þótt árin fær-
ist yfir. „Bandið verður bara áhugaverð-
ara eftir því sem árin færast yfir“, segir
Jakob, „Það eru svitinn og táfýlan, þess-
ir mannlegu vessar, sem gera rokkið að
því sem það er og þeir verða kraftmeiri
með aldrinum.“
„Ég held að aldurinn hafi frekar lækk-
að“, læðir Tómas út úr sér og hinir taka
undir það. „Fyrir tuttugu árum voru ekki
til gamlir rokkarar", segir Þórður, „ein-
faldlega af því að rokkið var ekki orðið
nógu gamalt fyrirbæri. Þá voru menn í
djassi og blús og öllum bar saman um að
þeim færi frekar fram með aldrinum."
Þeir viðurkenna þó að á tímabili hafi
þeir „vaðið moðreyk" eins og Jakob
kallar það, og misst sjónar á „Stuð-
mannahugsjóninni“. Hluti af eldri aðdá-
endum hafi þá snúið við þeim baki, en
eftir nýju plötuna séu þeir sem óðast að
snúa aftur. „Þetta græskulausa gaman
sem er einkenni Stuðmanna var orðið of
græskulaust", segir Jakob, „en á nýju
plötunni er háðið orðið beittara aftur."
inn skugga ber þó á. Valgeir
1 Guðjónsson er hættur í hljóm-
sveitinni, segir þeim kafla í lífi
sínu lokið, hann sé búinn að
finna sér farveg sem hann sé
I sáttari við. „Ég sé ekki eftir
í neinu“, segir hann, „en ég er
^ búinn að fá nóg. Þetta var
krefjandi og flókið samstarf sem tók sinn
toll en það er engin misklíð á milli mín
og hinna, langt frá því.“ Hann viður-
kennir að Stuðmannastimpillinn fari ör-
lítið í taugarnar á sér og erfiðlega gangi
að má hann af: „Ég verð sennilega að
setja fyrrv. Stuðmaður á eftir nafninu
mínu í næstu símaskrá til að fá fólk til að
skilja að ég er hættur.“ Og til að undir-
strika það að hann sé enginn Stuðmaður
lengur neitar Valgeir að leyfa okkur að
mynda sig á sama hátt og hina: „Þú get-
ur kallað það táknrænt frá minni hendi
að neita að vera með í þessari umfjöllun.
Ég er að loka hurðinni á eftir mér.“
Það er greinilegt að Jakobi hefur sárn-
að sú ákvörðun Valgeirs að spila ekki
með á afmælisárinu. „Þegar meiri huti
hópsins kemur sér saman um að gera
eitthvað er leiðinlegt þegar einhver skor-
ast undan“, segir hann. „Við höfum allt-
af virt frelsi hvers annars til að sinna því
sem hugurinn stendur til, en ég neita því
ekki að mér finnst svolítið fúlt af Val-
geiri að vilja ekki vera með á plötunni og
í sumar.“
Hafa einhverjir aðdáendur snúið við
þeim baki vegna brotthvarfs Valgeirs?
Ekki vilja þeir meina það, en segja að
auðvitað eigi aðdáendur hljómsveitar-
innar sér sinn uppáhaldsmeðlim hver um
sig og Valgeir hafi verið mjög vinsæll.
Hann hafi verið góður fulltrúi út á við,
sómakær fyrir eigin hönd og hópsins og
passað uppá að grínið gengi ekki of
langt. Það hafi líka verið krafa frá hans
hendi frá upphafi að hljómsveitin flytti
eingöngu frumsamið efni og það hafi
sýnt sig í gegnum tíðina að sú stefna hafi
verið rétt. „Það þykir kannski ekkert
merkilegt í dag“, segir Þórður „en þegar
við vorum að byrja var algengast að
hljómsveitir létu gera íslenska texta við
erlend lög til að flytja á plötum. Sérstaða
Stuðmanna var meðal annars fólgin í því
að hafa allt efnið frumsamið og það er
Valgeiri að þakka.“ Upp úr þessu
spinnst dálítil umræða um íslensk dægur-
lög sem allir þekkja sem séu í raun er-
lend. „Eins og til dæmis Svífur yfir Esj-
unni, segir Þórður. „Er það ekki íslenskt
lag?“ spyr Jakob gáttaður. „Nei, nei það
er eftir einhvern sænskan vísnasöngv-
ara.“
Tómas og Ásgeir hafa fyrir löngu yfir-
gefið samkvæmið og snúið sér aftur að
því að taka upp söng Eiríks Haukssonar,
en áður en þeir fóru upplýstist að Tómas
eftir FRIÐRIKU BENÓNÝS OG JÓN GÚSTAFSSON
HEIMSMYND 77