Heimsmynd - 01.03.1990, Page 72

Systkinin
Valtýr og Hulda
Á heimili foreldra
Valtýs á Akureyri
Valtýr og Kristín
l J*Jj : ■' > * ■, V- i W: íift viSap MrTTIif

\ mm ME : aBwaiö- * .ys
kona hans á Þingvöllum 1952.
hinum konungkjörnu þingmönnum og það var hann til 1915 og
tvö síðustu þingin var hann forseti efri deildar.
Það sem mestum ljóma mun varpa á nafn Stefáns um
ókomna tíð mun þó líklega vera afrek hans í náttúrufræðum.
Grasafræði var hans eftirlæti en grasaþekking á íslandi var þá
af mjög skornum skammti. Hann eyddi sumrum í rannsóknum
á grösum og árið 1901 var höfuðverk hans prentað í Kaup-
mannahöfn. Það var Flóra íslands sem var undirstöðurit og
hefur haft gríðarleg áhrif allt til okkar daga. Hann átti líka
drjúgan þátt í stofnun Hins íslenska náttúrufrœðifélags og
Náttúrugripasafnsins og frumkvæðið að stofnun Lystigarðs
Akureyrar.
GLÆSIMENNI KEMUR AÐ VEÐRAMÓTI
Um Stefán sem persónu fer ýmsum sögum. Valtýr, sonur
hans, sagði hann hafa verið svo meinhæðinn að margir hefðu
ekki þolað hann í daglegri umgengni og hann sjálfur hefði átt
erfitt með að þola hann með köflum af sömu ástæðum. Með
háðinu hefði hann stundum sært fólk svöðusárum sem lengi
voru að gróa. Hulda, systir Valtýs, dregur hins vegar úr þessu
og segir ofmælt hjá bróður sínum. Þá var tekið til þess hversu
fínn í tauinu Stefán var og hefur það víst fylgt mörgum af ætt-
inni. Hann var glæsimenni og allt að því spjátrungur. Har-
aldur Bjömsson leikari segir í ævisögu sinni frá komu föður-
bróður síns að Veðramóti, æskuheimili sínu. Haraldur þjáðist
af minnimáttarkennd hins lágvaxna drengs í skugga eldri
bræðra sem ólu miskunnarleysi í brjósti og litu með fyrirlitn-
ingu á þennan væskil sem beygði af í sérhverju mótlæti. Þessa
minnimáttarkennd bar hann í gömlum snjáðum fötum sem
voru lúð af líkömum margra bræðra. Einu sinni þegar Stefán
Stefánsson skólameistari kom ríðandi í heimsókn á spegil-
gljándi gæðingum með hóp vaskra manna í för var Haraldur
rekinn inn í stofu til að heilsa þessum mikla manni. Þá leit
Stefán á hann með meðaumkun í svip og sagði: „Alltaf ert þú
í sömu stykkjóttu treyjunni.“ Meira þurfti sjö ára drengur
ekki. Hann hljóp organdi í burtu frá þessum ríkmannlega
manni.
Kona Stefáns var Steinunn Frímannsdóttir frá Helgavatni í
Vatnsdal en móðir hennar var fín Reykjavíkurdama að upp-
lagi og uppvexti. Þau eignuðust tvö börn sem bæði urðu þjóð-
fræg, Valtý Stefánsson ritstjóra og Huldu Valtýsdóttur skóla-
stjóra.
HÆGFARA ELJUMAÐUR
Valtýr Stefánsson (1893-1963) var eins og áður sagði búfræð-
ingur að mennt. Hann lauk kandidatsprófi frá Búnaðarháskól-
anurn í Kaupmannahöfn 1914 og starfaði sem ráðunautur hjá
Búnaðarfélagi íslands í sex ár áður en hann varð ritstjóri
Morgunblaðsins. Hann fékk orð fyrir að vera mikill alvöru-
maður, dulur og íhugull, en gat einnig verið hrókur alls fagn-
Valtýr með Ólafi Thors
Ritstjórar og framkvæmdastjóri Morgunblaðsins
forsætisráðherra
þegar Valtýr gegndi enn störfum þar. Frá vinstri:
Matthías Johannessen, Jón Kjartansson, Sigfús
Jónsson, Valtýr Stefánsson, Eyjólfur K. Jónsson og
Sigurður Bjarnason.