Litli Bergþór - des. 2018, Blaðsíða 14

14 Litli-Bergþór
væri að hún fengi annan vinnumann.
Ekki þurfti þó að hafa áhyggjur af
fjárhag búsins þar sem því hafði
vegnað vel eftir að Páll kom þar til
starfa.
Guðrún fótbrotnaði illa um þetta
leyti. Þetta var slæmt lærbrot sem
greri illa og fóturinn styttist er hann
greri. Hvað sem olli, lærbrotið eða
samskiptin við Pál, þá tók ekkjan
ákvörðun um að bregða búi að Iðu
og flytja til heimahaganna í V.-
Skaftafellssýslu vorið 1913.
Nú brá hins vegar svo við, að Páll
gerði kröfu í bú Guðrúnar. Hann stóð
við orð sín um að vinna sín hafi verið
kauplaus og að peningarnir sem
hann hafði komið með í búið væru
hennar, en hann krafðist þess að fá
100 kr. sem hann hafði lagt í búið að
auki, fyrir hvert ár sem hann hafði
unnið þar. Eftir nokkuð þref náðist samkomulag
um að Ágúst Helgason í Birtingaholti og Skúli
Árnason læknir yrðu kvaddir til að meta búið sem
selt var síðan á uppboði sem haldið var. Uppboðið
á Iðu var haldið á vinnuhjúaskildaga, 14. maí.
Búið gaf af sér tæpar tvö þúsund og þau átta
hundruð sem Páll fékk notaði hann til að stofna
sjóð sem átti að nýtast bæði honum og Guðrúnu
ef efnahag þeirra hrakaði síðar meir. Að svo búnu
skildu þau Guðrún skiptum og sáust ei meir.
Guðrún flutti heim til foreldrahúsa í Syðra-
Bakkakoti í Leiðvallahreppi og þess er getið, að
hún hafi tekið yfir bússtjórnina þar síðar meir
þegar foreldrar hennar, Markús Jónsson (1844-
1936) og Þorgerður Jónsdóttir (1841-1923), voru
orðin aldurhnigin. Guðrún lifði til 92 ára aldurs
og lést árið 1965. Hún var þá jarðsett við hlið
eiginmanns síns í Skálholtskirkjugarði.
Jón Helgason segir einungis þrjú barna hennar
hafa fylgt henni í Skaftafellssýslu, en í manntali
1920 má sjá að öll börnin, Þorgerður, Sigríður,
Guðný og Runólfur, voru hjá móður sinni og raunar
var það einnig staðhæft í minningargreinum.
Hvað varð svo um börnin?
Af Þorgerði (1895-1966) er það að segja að
hún giftist Runólfi Bjarnasyni (1893-1981) frá
Bakkakoti og eignaðist með honum Guðrúnu
(1918-1944), Guðbjörgu (1919-1997), Bjarna
(1920-2010), Sigrúnu (1922-1998), Þorbjörn
(1926-2001), Markús (1928-2002), Runólf (1933-
2015) og Guðna (1938-2016).
Sigríður (1899-1987), næst elsta dóttirin, giftist
Sumarliða Sveinssyni (1893-1992) og fluttist með
honum að Feðgum, en þaðan fluttu þau hjónin
ásamt Guðrúnu móður hennar til Hveragerðis
1945 og að lokum til Bitru.
Yngsta dóttirin, Guðný (1902-1953), giftist
Gísla Tómassyni (1897-1990) frá Syðri-
Steinsmýri í Meðallandi 1925 og eignaðist með
honum Guðrúnu (f. 1926), Elínu (1927-1993),
Runólf Tómas (1930-1986), Erlend Ragnar
(1932-2013), Sigrúnu (f. 1934) og að síðustu
Magnús Runólf (f. 1937).
Örlög sonarins Runólfs (1904-1933) voru hins
vegar önnur og líktust kannski fullmikið föður
hans. Hann giftist Guðlaugu Loftsdóttur (1906-
1997) á Strönd í Meðallandi, en rétt tæplega
þrítugur fékk hann blóðeitrun og var fluttur á
sjúkrahús þar sem hann lést eftir stutta legu. Þau
Guðlaug eignuðust þrjú börn, Loft (f. 1927),
Guðlaugu (1929-2016) og Gunnar (1930-2011).
Þetta voru örlög margra á þessum árum áður
en sýklalyfin komu fram á sjónarsviðið og eitt
nærtækasta dæmið fyrir okkur Tungnamenn eru
örlög bóndans Þorfinns Þórarinssonar (1884-
1914) á Spóastöðum sem einnig féll frá í blóma
lífs síns frá ungri fjölskyldu vegna blóðeitrunar.
„Fari þessi Bjarni kollóttur“
Það má segja að Guðrúnu og dætrum hennar
hafi farnast vonum framar eftir áfallið við Iðu,
en hvað varð um aldraðan föður Runólfs, hann
Bjarna Jónsson (1838-1921), sem dvaldi á Iðu er
slysið varð?
Því er til að svara að hann varð fyrir miklu áfalli
og undi sér illa heima hjá tengdadóttur sinni á
Ári eftir að Guðrún fluttist heim á æskuslóðir í V.-Skaftafellssýslu lét hún taka mynd af sér
ásamt börnum sínum. F.v. Sigríður (1899-1987), Þorgerður (1895-1966), Guðrún (1873-
1965), Guðný (1902-1953) og Runólfur (1904-1933). Ljósmyndari Þorlákur Sverrisson.