Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2018, Blaðsíða 11

samræmi við ábyrgð, hafa samsetningu mannaflans réttan og huga að fjölda hjúkr-
unarfræðinga þannig að álag sé ekki úr hófi.
undirbúningur fyrir kjarasamningana hefur staðið undanfarna mánuði á kjara-
og réttindasviði fíh, meðal annars með gerð könnunar á viðhorfi og væntingum
hjúkrunarfræðinga til næstu kjarasamninga. Verið er að vinna úr könnuninni og
verður henni fylgt eftir með fundaherferð um landið.
Það sem fíh hefur heyrt frá félagsmönnum varðandi væntingar til komandi
kjarasamninga er krafa um hærri laun, styttri vinnuviku, minna álag í starfi og
fjölgun í röðum hjúkrunarfræðinga. hvaða leiðir verða farnar til að ná þessum
markmiðum fer að vissu leyti eftir því hvaða niðurstöður kjarakönnunin og funda-
herferðin gefa til kynna.
Hærra hlutfall yfirvinnu á Íslandi
haldin var ráðstefna á vegum heildarsamtaka hjúkrunarfræðinga á norðurlöndum
(SSn) í september 2018 um jöfn laun og starfsumhverfi hjúkrunarfræðinga. Þar
kom fram að þær aðferðir, sem notaðar hafa verið til að ná fram betri kjörum, t.d.
verkföll, samningar og jafnlaunavottun, hafa ekki skilað tilætluðum árangri. Laun
hjúkrunarfræðinga á norðurlöndunum eru að vissu leyti sambærileg og hér á
landi, en aftur á móti er samsetning launa og lengd vinnuviku ólík. Þar sker Ísland
sig úr þar sem einungis 61% af heildarlaunum hjúkrunarfræðinga á Íslandi fást
með dagvinnulaunum og yfirvinna er mun hærra hlutfall heildarlauna en á hinum
norðurlöndunum, eða 16% samanborið við 1–3%. Einnig eru vaktaálagsgreiðslur
á Íslandi hærri en á hinum norðurlöndunum en þar er annars konar umbun fyrir
vaktir.
Þau atriði, sem kjara- og réttindasvið fíh hefur verið að skoða að undanförnu, eru
helst samsetning heildarlauna hjúkrunarfræðinga, með hvaða hætti vænlegast er
að ná fram bættum kjörum og með hvaða móti best er að reyna að stytta vinnuviku
hjúkrunarfræðinga. Stéttarfélag á erfitt með að tala fyrir því og stuðlað að því að
hjúkrunarfræðingar vinni mikla yfirvinnu og telur það ekki rétta leið til að hækka
laun hjúkrunarfræðinga. Slíkt samræmist ekki vinnuverndarsjónarmiðum og
kemur að lokum niður á hjúkrunarfræðingnum sjálfum sem og þeim sem hafa
ekki tök á að vinna yfirvinnu vegna persónulegra ástæðna eða vegna þess að það
er ekki í boði. hlutfall yfirvinnu af heildarlaunum hefur farið hækkandi á undan-
förnum árum og er nú um 16%. að mati fíh felast mikil tækifæri fyrir hjúkrun-
arfræðinga og vinnuveitendur að skoða leiðir til þess að lækka hlutfall yfirvinnu
af heildarlaunum og nýta fjármunina frekar til þess að hækka dagvinnulaunin.
aðferðir, sem hægt væri að nota, eru til að mynda þær að lækka yfirvinnuprósentu
í aðdraganda kjarasamninga 2019
tímarit hjúkrunarfræðinga • 2. tbl. 94. árg. 2018 11
Það sem Fíh hefur heyrt frá félagsmönnum varðandi væntingar til
komandi kjarasamninga er krafa um hærri laun, styttri vinnuviku,
minna álag í starfi og fjölgun í röðum hjúkrunarfræðinga.
Að mati Fíh felast mikil tækifæri fyrir hjúkrunarfræðinga og vinnu-
veitendur að skoða leiðir til þess að lækka hlutfall yfirvinnu af heild-
arlaunum og nýta fjármunina frekar til þess að hækka dag vinnu -
launin.