Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2018, Blaðsíða 12
eða að greiða ekki yfirvinnu fyrr en eftir að búið er skila fullu
starfi. Ef þessar leiðir verða farnar munu á sama tíma verða
gerðar kröfur um verulega hækkun dagvinnulauna.
Fjölmörgum spurningum ósvarað
Einnig þarf að hækka starfshlutfall hjúkrunarfræðinga.
Meðalstarfshlutfall hjúkrunarfræðinga á Íslandi er um 70-
75% sem er einnig mun lægra en tíðkast á hinum norður-
löndunum. Því hafa verið skoðaðar leiðir til að umbuna fyrir
hærra starfshlutfall, m.a. í von um að minnka yfirvinnu. Einnig
þarf að hækka dagvinnulaun hjúkrunarfræðinga almennt en
eitthvað þarf að koma á móti. Viljum við gera það á kostn að
yfirvinnuálagsins sem nýtist sumum til launahækkunar en
ekki heildinni? Viljum við að ekki sé greitt fyrir yfir vinnu
fyrr en að vissri vinnuprósentu hefur verið náð? Viljum við
eiga kost á að vinna yfirvinnu? Viljum við hafa starfsþróun-
arkerfi og frammistöðumat sem hluta af laununum okkar?
Viljum við hækka vaktaálag eða stytta vinnuvikuna hlutfalls-
lega eftir vaktabyrði? Viljum við koma inn þáttum eins og
tryggð við vinnustað og starfsaldur? Þetta eru spurningar
sem við þurfum að spyrja okkur.
Einnig hefur fíh skoðað með hvaða hætti ætti að stytta
vinnuvikuna. Ef stytting vinnuviku næst í gegn, á annars
vegar að gera það jafnt fyrir dag- og vaktavinnumenn eða
hins vegar að fara sambærilega leið og á sumum norðurlönd-
unum þar sem vinnuskilin styttast hlutfallslega eftir vakta-
byrðinni? Þá yrði fyrirkomulagið þannig að hver klukku -
stund unnin á kvöld-, nætur- og helgarálagi teljist til stytt-
ingar og hefði áhrif á hver vinnuskilin í heildina þurfa að
vera. Síðari útfærslan er leið sem fíh hefur skoðað og þykir
álitleg þar sem hjúkrunarfræðingar í vaktavinnu veigra sér
oft við að vinna meira en 80% vinnu vegna vaktabyrðarinnar,
skerts hvíldartíma, tíðra skiptinga á milli vaktategunda og
annars álags sem fylgir vaktavinnu. Með þessu móti væri
hægt að auka við sig starfshlutfall og ná einnig fram kjarabót
á þeim vettvangi. jafnframt væri auðveldara að virða þau
hvíldartímaákvæði sem við eigum að starfa eftir í vaktavinnu.
Markviss fræðsla og endurmenntun
niðurstöður áðurnefndrar könnunar, sem gerð var á meðal
starfandi hjúkrunarfræðinga um starfsumhverfi og starfs-
ánægju, leiddu einnig í ljós að tæplega þriðjungur hjúkrun-
arfræðinga, eða 29%, taldi sig hafa fengið tækifæri til að læra
og þróast í starfi á síðasta ári að mjög eða fremur miklu leyti.
Þó taldi rúmur fjórðungur sig hafa fengið ónóg tækifæri til
þess. Þessi niðurstaða vekur upp spurningar um hvort ekki
megi vinna markvissar að fræðslu hjúkrunarfræðinga og
jafnvel koma inn endurmenntunarákvæði í kjarasamninga
og tíma helguðum endur menntun en slíkt þekkist einnig á
hinum norðurlöndunum.
Eins og sjá má er að ýmsu að hyggja í kjaramálum hjúkr-
unarfræðinga og mörg atriði sem hægt er að leggja áherslu
á. Það verður fróðlegt að greina niðurstöður könnunarinnar,
sem fram fór í nóvember 2018, um áherslur hjúkrunarfræð -
inga fyrir komandi kjarasamninga. Megináherslan verður þó
alltaf lögð á að niðurstaðan komi sem best út fyrir heildina
og auki líkur á að hjúkrunarfræðingar starfi við fagið án þess
að það leiði til óheilla eins og langvarandi veikinda og kuln-
unar. fíh getur ekki samþykkt að hátt hlutfall heildarlauna
hjúkrunarfræðinga byggist á launum fyrir yfirvinnu og fíh
mælir fyrir því að hvíldartímaákvæði séu virt. Þá er einnig
mikilvægt að betra jafnvægi náist hjá hjúkruna rfræð ingum
milli vinnu og einkalífs. fíh vill bæta kjör hjúkrunar fræðinga
og jafnframt er mikilvægt að gera hjúkrunar fræð ing um hæg-
ara um vik að vinna vaktavinnu og vera sáttir á starfsvett-
vangi sínum.
harpa júlía sævarsdóttir
12 tímarit hjúkrunarfræðinga • 2. tbl. 94. árg. 2018
Megináherslan verður þó alltaf lögð á að niður -
staðan komi sem best út fyrir heildina og auki
líkur á að hjúkrunarfræðingar starfi við fagið án
þess að það leiði til óheilla eins og langvarandi
veikinda og kulnunar.
vertu með á
https://www.facebook.com/hjukrun