Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2018, Blaðsíða 61
tímarit hjúkrunarfræðinga • 2. tbl. 94. árg. 2018 61
Persónumiðaða matstækið Hermes.
Þróun og notkun í endurhæfingarhjúkrun.
Meginmarkmið doktorsritgerðarinnar var annars vegar að lýsa heimspekilegum og
fræðilegum hugmyndum og aðferðum sem nýttar voru við þróun persónumiðaðs
matstækis í endurhæfingarhjúkrun sem nefnt var hermes, og hins vegar innleiðingu
og notkun matstækisins í endurhæfingarhjúkrun.
ritgerðin byggist á þremur rannsóknum. fyrsta rannsóknin var hugtakagreining
á persónumiðaðri þátttöku sjúklinga í heilbrigðisþjónustu sem byggist á samþættingu
60 eigindlegra rannsókna. Önnur rannsóknin var þátttökurannsókn en í henni tóku
þátt 12 hjúkrunarfræðingar í endurhæfingu og ráðgjafi. Í gegnum rannsóknina var
matstækið hermes, sem byggt var á fræðilegum og fyrirbærafræðilegum grunni,
þróað. gögnum var safnað með rýnihópum, einstaklingsviðtölum og endurskoðun
á skráningu á hermes. Þriðja rannsóknin var vettvangsathugun. Þátttakendur voru
14 sjúklingar með langvinna verki í endurhæfingu og fimm hjúkrunarfræðingar
þeirra og var gögnum safnað með þátttökuathugun og hálf-stöðluðum viðtölum.
Aukinn skilningur á veikindum og aðstæðum
sjúklinga og mat á árangri endurhæfingar
helstu niðurstöður rannsóknanna voru að þróun og notkun hermes stuðlaði að per-
sónumiðaðri þátttöku sjúklinga í heilsufarsmati. Viðhorf sjúklinga komu skýrt fram
í matinu sem veitti heildræna sýn á heilsufarsvanda. Þá stuðlaði notkun hermes að
styðjandi tengslum og opinni samræðu með túlkandi ívafi milli sjúklinga og hjúkr-
unarfræðinga um heilsufarsvanda. Með þessu móti myndaðist skilningur á veikind-
unum og aðstæðum sjúklinga sem gat verið hjálplegur við að koma til móts við
heilsufarsleg áhyggjuefni. Þá auðveldaði hermes mat á árangri endurhæfingarinnar.
notkun hermes getur stuðlað að persónumiðaðri þátttöku sjúklinga í endurhæf-
ingu. Því er matstækið talið nýtilegt í endurhæfingarhjúkrun. Einnig er vel hugsanlegt
að matstækið sé gagnlegt á öðrum sviðum heilbrigðisþjónustu.
umsjónarkennari var dr. kristín Björnsdóttir, prófessor við hjúkrunarfræðideild
sem einnig var leiðbeinandi ásamt dr. kristjáni kristjánssyni, prófessor við jubilee
Centre for Character and Virtues, university of Birmingham, Bretlandi. auk þeirra
sat í doktorsnefnd Þóra jenný gunnarsdóttir, dósent við hjúkrunarfræðideild. and-
mælendur eru dr. Brendan McCormack, prófessor við Queen Margaret university,
Skotlandi, og dr. Snæfríður Þóra Egilson, prófessor við félagsvísindasvið háskóla Ís-
lands.
Dr. Kristín Þórarinsdóttir.
Nýlegar doktorsvarnir í hjúkrunarfræði
Kristín Þórarinsdóttir varði doktorsritgerð sína við hjúkrunar -
fræðideild Háskóla Íslands 27. nóvember síðastliðinn. Doktorsrit-
gerðin ber heitið Persónumiðaða matstækið Hermes. Þróun og
notkun í endurhæfingarhjúkrun.