Hugur og hönd - 01.06.1981, Page 24

prjónafyrirsögn skúla fógeta
í ölln því flóði af innlendum og erlendum vikublöðum sem á boðstólnum eru í bókabúðum, er stór hluti
belgaður störfum beimilanna og þar á ineðal prjóni. En telja má það hvað vinsælasta
tómstundaiðju margra. Því fannst okkur ekki úr vegi að birta hér gainla prjónauppskrift frá þeim tíma þegar
prjónakunnátta var öllum brýn nauðsyn í köldu og fátæku landi. Hitt er svo ekki eins víst að nokkur
sé fær um að prjóna eftir þessari fyrirsögn núna, en kannske einhver \ ilji reyna.
Úr sunimnfaru IV árgangur maí 1895.
Kvennarinna á Islandi á 18. öld.
[Grein sú, sem fer hér á eptir, er tekin eptir kveri í safni
Bókmenntafélagsdeildarinnar í Reykjavík 58. 8vo, bls. 177-
191, sem skrifað er í Viðéy á dögum Skúla landfógeta
Magnússonar, og mun þáttur þessi alveg ritaður eptir hans
fyrirsögn, og segir mest frá vinnu kvenfólksins í \'iðey hjá
Skúla sjálfum, en skúli lét sér nyjög annt, eins og menn
vita, unt að bæta alla tóvinnu í landinu, útbreiddi nýju vef-
staðina og innlciddi nýja rokka og gaf meðal annars út rit
utn garnspuna (Rit. þetta, sem er í 4to., er ártalslaust, og
hafa menn ætlað það prentað árið 1752, en svo er þó ekki.
heldur segir Skúli það sjálfur prentað 1754 (Lærdómslista-
félagsrit IV, 151). Er þáttur þessi líklega frá 1760-70 eða
þar urn bil.]
Karlmannspeisa fullkomin
Hún á að vera á vídd neðan fitjuð upp alin og kvartél,
og leingd undir höndurnar nærri því eins; fitjuð upp neð-
an hér um bil 54r kvartil, mælirinn á kvarðanum segir til.
Þetta af meðalbandi. Vilji menn gera við því að ei gapi
framan er tekið úr upp uttdir mittið hér urn 14 sinnum
á miðprjónunum, en í baki, ef vill, má og úr taka 8 sinn-
um, og fyrir þessar úrtekningar skal hafa í hliðunum 4r
í milli; verði enn \ ítt þá 3jár í annari hverri seinast undir
mittið. Víddin undir rnittið séu þrjú kvartél og þriggja
fingra, en vídd undir höndurnar aliti og txeggja ftngra.
Hökin má og, ef vill, prjóna einföld, (helmingi leingri í bak
en fyrir, og þá ertt ermarnar prjónaðar áfastar \ið bolinn,
á öxlunum uppfitjað 58 ermin af satna bandi upptekið,
sem verður einu sinni í barðinu upptekið, prjónað á milli
olnbogamegin 9, en ofan á 10 þar til komin er gild ftngur-
hæð; þar eptir 10 neðan undir, en ofan á 1 1 milli seinustu
úrtekningar, neðan undir 12 en 14 ofan á, en úr því ofan
á alt upp' í albogabót 13 á milli. Aðgæt, að það verður
undir ftngurhæð, sem ekkert er tekið úr, tieðan undir fyrir
framan albogann 7 á inilli eða ef mjótt sýnist 8; Það (er)
leingd ermarinnar. A peisu þreminn skal svo færa, að
fratn og aptur sé í barðinu prjónað út 3 prjónar, en ekkert
af einum. Á hægri handar erminni séu prjónað(ar) fyrst
fitjarlykkjurnar og enn einn prjón frá endanum, svo af
næsta prjóni 5 lykkjur, svo sé snúið við og brugðið þeirn
sömu 5 og 10 af hinum prjónunum; geingur svo barðið
út áfram, að tveir, sem altíð er brugðið 10 á, verða á móti
þeitn eina, þar sent 5 eru í hvert sinn fram færðir.
24
HUGUR OG HÖND