Bændablaðið - 22.03.2018, Síða 50

50 Bændablaðið | Fimmtudagur 22. mars 2018
Hið árlega fagþing nautgripa-
ræktarinnar í Danmörku var
haldið um síðustu mánaðamót og
sem fyrr var þetta tveggja daga
viðburður og einskonar blanda af
aðalfundi nautgriparæktarhluta
dönsku Bændasamtakanna og
fagráðstefnu.
Undanfarin ár hafa þátttakendur
ekki þurft að greiða fyrir þátttöku
en stjórn nautgriparæktarhluta
Bændasamtakanna ákvað að vegna
stöðugt aukins áhuga á fagþinginu,
sér í lagi erlendis frá, yrði að fara
að rukka fyrir þátttökuna og var
því búist við því að heldur færri
myndu koma og hlýða á framsögur á
aðalfundinum eða hin fróðlegu erindi
fagþingsins. Á daginn kom að það
að rukka fyrir aðgengið, samtals um
15.000 íslenskar krónur, hafði lítil
sem engin áhrif á áhuga bæði bænda
og fagfólks að sækja fagþingið, enda
er það þekkt fyrir mikla faglega dýpt
og er trúlega það sterkasta á sínu
sviði í norðurhluta Evrópu.
Alls keyptu 2.330 manns
aðgöngumiða og er það einungis
lítið eitt færri gestir en sóttu
fagþingið árið 2017, en það ár var
sem fyrr segir aðgengið ókeypis. Um
helmingur gestanna voru bændur og
þeirra starfsmenn.
Vilja banna innflutning lífdýra
Líkt og undanfarin ár skiptist dagskrá
fagþingsins í tvo hluta. Fyrri hlutinn
er aðalfundur nautgriparæktarhluta
Bændasamtakanna með tilheyrandi
umræðum um stjórnmál, ytra
umhverfi greinarinnar og kosningum
í stjórn og sá síðari er svo fagþingið
sjálft með ótal fróðlegum erindum.
Skipulag aðalfundarins hefur verið
eins undanfarin ár og hefur alltaf
hafist með sameiginlegu erindi
formanns og framkvæmdastjóra sem
skiptast á því að fara yfir liðið ár og
það helsta sem gerst hefur varðandi
búgreinina.
Formaður samtakanna, Christian
Lund, og framkvæmdastjóri, Gitte
Grønbæk, sáu um framsöguna en
margt afar áhugavert kom fram í
máli þeirra. Þó stóð upp úr ný stefna
varðandi flutninga á lífdýrum sem
snýst um að reyna að stöðva alla
flutninga á lífdýrum til Danmerkur til
þess að vernda danska nautgriparækt
gegn mögulegum sjúkdómum í búfé.
Þetta er tillaga sem gengur þvert
á stefnu Evrópusambandsins og gæti
verið erfitt að hrinda í framkvæmd
en nálgun dönsku bændasamtakanna
er þó afar áhugaverð og snýst um að
ná víðtækri sátt og samstöðu allra
fyrirtækja sem vinna úr afurðum
nautgripa, þ.e. bæði kjöti og mjólk.
Með því að ná samstöðu allra
sláturleyfishafa og allra aðila í
mjólkurvinnslu um að þessir aðilar
taki ekki við afurðum frá búum sem
hafa flutt inn lifandi gripi til landsins
þá lokast næstum því sjálfkrafa
fyrir innflutninginn enda erfitt að
búa ef enginn tekur við afurðunum!
Christian sagði m.a. að áhættan væri
allt of mikil og á hverju ári komi upp
einstök sjúkdómatilfelli í landinu
sem tengjast innflutningi lífdýra og
þrátt fyrir að yfirvöldum hafi tekist
að koma í veg fyrir að smit hafi
dreifst um landið þá sé áhættan of
mikil og því sé eina ráðið að koma í
veg fyrir innflutninginn. Undanfarin
ár hefur þessi innflutningur þó ekki
verið mikill, eða um 200 nautgripir
á ári. Í tillögunum er lagt til að áfram
verði þó heimilt að flytja inn bæði
fósturvísa og sæði til þess að halda
áfram öflugum kynbótum, enda mun
minni áhætta á smiti fólgin í slíkum
innflutningi.
Gott ár að baki
Árið 2017 reyndist hagfellt fyrir
danska nautgriparækt, það sýna
bráðabirgðaniðurstöður fyrir hið
liðna ár. Kúm í landinu fjölgaði
um 4% og meðalnyt þeirra jókst
um 1,5%. Þá jókst greiðslugeta
greinarinnar um 10% miðað við árið
2016 og nýttist hinn aukni slagkraftur
bæði til fjárfestinga í greininni sem
og til aukinnar launagreiðslugetu.
Skuldastaða danskra kúabúa í
mjólkurframleiðslu hefur verið
erfið undanfarin ár en á árinu bættist
sú staða umtalsvert og lækkuðu
meðalskuldir danskra kúabúa um
rúmar 30 þúsund íslenskra króna á
hverja árskú og stóðu kúabú landsins
því umtalsvert betur í árslok 2017
en á sama tíma árið 2016. Þrátt fyrir
þessar breytingar á árinu er talið að
um fimmtungur kúabúa landsins
eigi undir högg að sækja og eigi í
fjárhagsörðugleikum.
Sé horft til kúabúa í
nautakjötsframleiðslu reyndist
árið 2017 einnig hagfellt og jókst
framleiðsla búanna um 13%
frá árinu 2016. Þá hefur lífrænt
vottuð framleiðsla bæði á mjólk
og nautakjöti aukist verulega og er
litið á þá þróun sem afar jákvæða
í Danmörku. Enn sem komið er,
eru hinar lífrænt vottuðu vörur þó
mest seldar á heimamarkaðnum
en vaxandi eftirspurn erlendis
eftir lífrænt vottuðum afurðum
nautgripabúa er eitthvað sem
danskar afurðastöðvar horfa í
auknum mæli til.
Meðal framleiðslukostnaðurinn
39 kr./kg
Þrátt fyrir að árið hafi reynst gott fyrir
nautgriparæktina í Danmörku þá
hækkaði meðal framleiðslukostnaður
mjólkur á árinu og var hann 2,37
danskar krónur að jafnaði eða um
39 íslenskar krónur á hvert kíló
framleiddrar mjólkur. Þetta er
hækkun um 9 danska aura frá árinu
Fyrsta námið í svæðisbundnum
matvælum á Norðurlöndunum
Fyrsta menntunarbraut á
Norðurlöndunum í svæðis-
bundnum matvælum hefst
næstkomandi haust í Ulvik í
Harðangursfirði í Noregi. Fagið
mun heita svæðisbundnar
matarhefðir og fá 25 nemendur
inngöngu í námið. Þetta er fyrsta
starfsnámið í svæðisbundnum
matvælum á Norðurlöndunum.
„Þetta er mjög stórt fyrir
Ulvik og fyrir matvælafylkið
Hörðaland þar sem rík áhersla
er lögð á svæðisbundin matvæli.
Það var alveg kominn tími á að
slíkt nám myndi hefjast hér í
Noregi. Við höfum bæði þörf og
eftirspurn og það er mikilvægt fyrir
matreiðslumenn og aðra sem vinna
með svæðisbundin matvæli að fá
meiri kunnáttu og menntun á þessu
sviði,“ segir Andrid Solaas, sem ber
faglega ábyrgð á náminu.
Í byrjun verður um þriggja ára
fjarnám að ræða þar sem nemendur
hittast í Ulvik í sex lotum á hverju
skólaári. Lögð verður áhersla á
framleiðslu og ferla sem tengjast
hráefni og hvernig það hefur
áhrif á gæði og bragð á vörunum.
Farið verður yfir öll svið matar
og drykkjar, bæði kjöt, fisk, osta,
grænmeti og ávexti.
/ehg - Nationen
Á FAGLEGUM NÓTUMUTAN ÚR HEIMI
Snorri Sigurðsson
snsig@arlafoods.com
Fækkun fugla og apa dregur
úr dreifingu fræja
Fuglar og apar eru duglegir við
að dreifa fræjum og eru víða
órjúfanlegur hluti viðhalds
náttúrulegra vistkerfa. Afleiðing
ofveiða á öpum og fuglum er
minni útbreiðsla á fræjum
margra harðviðategunda.
Apar og fuglar í hitabeltinu
sem borða stór aldin með mörgum
litlum eða fáum stórum fræjum
eru afkastamiklir frædreifarar
þegar dýrin skila fræjunum af
sér á ferðalagi sínu milli svæða.
Eftir á vaxa upp tré á við og dreif
um skóginn en ekki eingöngu í
kringum móðurtréð og á þetta við
um ýmsar eftirsóttar trjátegundir
sem unninn er úr harðviður.
Í hitabeltisskógum þar sem
fækkun apa og fugla hefur verið
mest hefur einnig dregið sýnilega
úr nývexti harðviðartrjáa. /VH
Fuglar og apar eru duglegir við að dreifa fræjum og eru víða órjúfanlegur
hluti viðhalds náttúrulegra vistkerfa.
Hlýnun jarðar:
Milli 50 og 60% lífríkis skóga í hættu
Samkvæmt nýrri úttekt WWF,
Alþjóðasjóðs villtra dýra, um
lífríki skóga í heiminum kemur
fram að allt að 60% gróður og
50% dýralífs í þeim geti dáið út
fyrir næstu aldamót.
Samkvæmt skýrslunni bendir
flest til útdauða gríðarmargra
lífvera í skógum Um allan heim
hækki lofthiti jarðar um 1,5
gráður á Celsius. Svo gæti farið
að meira en helmingur allar dýra-
og plöntutegunda í skóginum
heimsins deyi út ef ekkert verður
að gert til að stemma stigu við
hlýnuninni.
Notað var reiknilíkan til að spá
fyrir hvaða áhrif það mundi á lífríki
skóga ef lofthiti jarðar hækkaði
um tvær gráður, sem eru efri mörk
Parísarsamkomulagsins frá 2014,
þrjár og hálf og fjórar og hálfa gráðu.
Sé útkoma líkansins rétt gætu 35%
af plöntu- og dýrategunda í skógum
heims dáið út náist að standi við
efrimörk Parísarsamkomulagsins.
Verði aftur á móti ekkert gert verður
prósentutalan mun hærri. /VH
Hætta er á að búsvæði tígisdýra á Indlandi fari á kaf í vatn hækki lofthiti
jarðar mikið umfram spár.
Fagþing nautgriparæktarinnar í Danmörku 2018 – fyrsti hluti:
Afar vel sótt fagþing nautgripa-
ræktarinnar í Danmörku
Árlegt fagþing nautgripa ræktarinnar sem haldið var í Herning í Danmörku var mjög vel sótt, þrátt fyrir að nú væri
rukkað fyrir aðgengið, sem ekki var gert síðast. Þarna komu fram miklar áhyggjur bænda af því að verið væri að
Myndir / SAGES
Christiab Lund, formaður Landbrug & Fødevarer Kvæg, og Gitte Grønbæk
hjá SEGES.