Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.06.1999, Qupperneq 54

• í B RENNIDEPLI
Hvað svo sem menn vilja
segja um árangur eða
árangursleysi hinnar stöð-
ugu baráttu á hinum ýmsu sviðum, þá
verður því ekki neitað að margt þokast
í rétta átt, þó ætíð þyki mönnum sem
hraðar og betur mætti ganga. Tvenn
lagafrumvörp til breytinga á lögum
um almannatryggingar urðu að lögum
rétt í bláþinglokin og von okkar
einlæg sú að til mikilla bóta megi
verða, þó ætíð sé það mikilvægast
hvernig á málum er haldið í fram-
kvæmd allri.
Almannatryggingalögin snerta
innstu kviku mannífsins, kjaragrund-
völl þúsundanna, hag og heill svo
ótrúlega margra.
Hinn ytri rammi þarf auðvitað að
vera sem skýrastur og um leið bestur
á hverri tíð, en hvers kyns framkvæmd
laganna skiptir oft engu minna máli.
Reglugerðir, vinnuregluro.s.frv. geta
oft reist þá þröskulda sem illa verða
yfirstignir og gera fólki oft óþarflega
erfitt fyrir og muna skyldu allir reglu-
gerða- og reglusmiðir, að í engu mega
ákvarðanir þeirra snúast gegn orðum
og enn síður anda laganna. Lögin um
breyttar forsendur um örorkumat þar
sem afleiðingar læknisfræðilega við-
urkenndra sjúkdóma eða fötlunar
verða að útgangspunkti eiga að
tryggja það fyrst og síðast, að tekjur
hvers konar hafi aldrei áhrif á mat til
örorku og þar með rétt til örorku-
skírteinis, sem óneitanlega er mikils
virði. Aður var mögulegt að lækka
fólk í mati niður í 65% sem þá þýddi
örorkustyrk einan og hann skertan og
réttindamissi um leið í tengslum við
missi örorkuskírteinis. Nú er það úti-
lokað og því ber að fagna. Vissulega
eigum við eftir að sjá raunverulega
framkvæmd þessa m.a. og sér í lagi
hversu sá staðall verður úr garði gerð-
ur sem allt örorkumat á að byggjast á
frá og með 1. sept. nk. en vonum hið
besta. Þann staðal þarf tryggingaráð
að staðfesta og við treystum því að
staðallinn verði sá mælikvarði rétt-
lætis sem byggja má á af sanngirni og
réttsýni. Aherslan á endurhæfingu og
möguleikana til hennar í lögum er
ótvírætt af hinu góða, en um leið
verður að vera vel tryggt að nægilegt
framboð sé af endurhæfingartilboðum
og þau séu ekki hvað síst miðuð við
menntunar- og starfslega endurhæf-
ingu.
Endurhæfingu hvers konar þarf
ótvírætt að hefja til aukins vegs svo
árangursrík til allra heilla sem hún
getur verið.
Hin lögin sem í gegn fóru fólu í
sér ýmsar breytingar varðandi
skilyrði til bóta hér á landi og tví-
mælalaust til rýmkunar þar sem skil-
yrði um búsetutíma koma í stað
ákvæðis um lögheimili.
Aðalatriði laganna var þó varðandi
úrskurðarnefnd sem fjalla skal um
ágreining um grundvöll, skilyrði eða
upphæð bóta þ.e. í stað tryggingaráðs
sem ákvarðað hefur og úrskurðað í
slíkum kærumálum komi nú sjálfstæð
og óháð nefnd, úrskurðarnefnd
almannatrygginga. Nefndina skipa
þrír menn, tvo tilnefnir Hæstiréttur,
formann sem skal vera með réttindi
héraðsdómara og varaformann sem
skal vera læknir, en hinn þriðja skipar
ráðherra án tilnefningar. Varamenn
skulu uppfylla sömu hæfnisskilyrði
og vera tilnefndir á sama hátt.
Það að hafa sjálfstæða úrskurðar-
nefnd þannig skipaða ætti að tryggja
enn meira réttaröryggi fólks, þó ekki
sé verið að segja að tryggingaráð hafi
ekki haft þau sömu mið að leiðarljósi.
Umþessi meginatriði lagannabeggja
þ.e. örorkumatið og úrskurðarnefnd-
ina var tekið hið ágætasta tillit til um-
sagna ÖBI sem ítrekuð voru á fundum
með þingnefnd.
I síðari lögunum vorum við þó afar
ósátt með lagagrein um loftslagsmeð-
ferð psoriasis-sjúklinga sem nú er
alfarið sett undir siglinganefnd T.R.
að ákvarða hvort heimil sé yfirleitt,
en sú er reynsla SPOEX - Samtaka
psoriasis- og exemsjúklinga að lofts-
lagsmeðferð sé sú eina sem dugar
mörgum í þeirra hópi.
Ritstjóri var einn þeirra sem á
Alþingi á sínum tíma beitti sér fyrir
því að almannatryggingar kæmu
myndarlega að slíkri loftslagsmeðferð
og veit hvílíkum árangri hún hefur
skilað svo ótalmörgum og í raun
sparað fé, fyrir utan svo velllíðan
fólks, líkamlega og andlega sem henni
hefur fylgt.
SPOEX óttast eðlilega að með
þessari þrengingu nú sé í raun verið
að útiloka þennan möguleika sem svo
mörgum hefur reynst hreinn heilla-
gjafi gagnvart erfiðum sjúkdómi.
Undir það skal tekið hér.
Eins og annars staðar er glögglega
um getið hér í blaðinu þá urðu í
vetrarlok nokkrar breytingar til bóta
á reglugerðinni frá 1987 um þátttöku
almannatrygginga í styrkjum til bif-
reiðakaupa hreyfihamlaðra. Sú
breyting sem markverðust er í raun
er til komin frá nefnd þeirri sem vann
54