Morgunblaðið - 27.02.2020, Blaðsíða 52

áratugi. Mér sýnist mjög áhuga-
verð þróun vera í gangi sem er sú
að þeim fjölgar sem telja sig upp-
lifa víðerni á vinsælum ferða-
mannastað eins og í Landmanna-
laugum, þrátt fyrir töluverða
fjölgun ferðamanna og fjölgun
mannvirkja,“ segir Anna Dóra og
er auðvitað klædd í útivistarskrúð-
ann, eldrauða flíspeysu og með
snjallúr sem gefur henni mynd af
eigin dugnaði. Anna Dóra gengur
auðvitað mikið. Á veturna eru úti-
vistarsvæði borgarinnar í uppá-
haldi hjá henni, og ekki síður þau
svæði sem eru í jaðrinum á þétt-
býlinu.
„Ég fer mikið í Heiðmörk og
Bláfjöll á gönguskíði en hlaupa- og
göngutúra tek ég gjarnan um El-
liðaárdal, Fossvogsdalinn og Kópa-
vogsdalinn. Svo nýti ég mér líka
göngustígana sem liggja meðfram
ströndinni. Við erum ótrúlega rík
að vera umlukin svona náttúru-
perlum,“ segir hún.
Og það eru einmitt þessar perlur
allar sem eru hennar helsta við-
fangsefni í rannsóknum.
„Þar sem við erum að nýta nátt-
úruna og perlur hennar sem auð-
lind fyrir ferðaþjónustuna þá er
mikilvægt fyrir okkur að skilja
samband fólks við náttúruna og
hvað það er sem gefur því gildi. Ef
við þekkjum þetta ekki er hætta á
að við göngum á náttúruna og
drögum úr verðmætum hennar
með slæmri umgengni.“
Til þess að hafa dýpri skilning á
skynjun annarra er afar gott að
hafa kynnst svæðunum sjálfur sem
verið er að kanna viðhorf til. Há-
lendið hefur verið í miklu uppá-
haldi hjá Önnu Dóru yfir sumarið
„Ferðafélagið skiptir mjög miklu
máli fyrir íslenskt samfélag. Sífellt
fleiri rannsóknir sýna fram á mikil-
vægi útivistar og hreyfingar fyrir
heilsu fólks. FÍ er með alls konar
prógrömm til að stuðla að slíku,
bæði fyrir þá sem hafa ekki stund-
að útivist áður og eins til að hjálpa
fólki sem hefur ekki verið aktíft
lengi en vill koma sér aftur af stað.
Svo er félagið líka tilvalið fyrir þá
sem hafa hreyft sig lengi og vilja
bara halda því áfram. Þarna verða
til hópar og ferðafélagar sem eiga
það sameiginlegt að vilja njóta þess
að upplifa náttúruna í gegnum úti-
vist og samveru,“ segir segir Anna
Dóra.
Það er ekki út í bláinn að hún
vísi í rannsóknir máli sínu til
stuðnings því Anna Dóra starfar
sem prófessor í ferðamálafræði við
Háskóla Íslands og hefur rann-
sóknir að lifibrauði ef svo má segja.
Erlendum ferðamönnum hefur
fjölgað gríðarlega undanfarin ár
eins og hver einasti íbúi þessa
lands hefur orðið áþreifanlega var
við. Þeir stika ekki bara upp og
niður Laugaveginn í Reykjavík og
þræða þjóðvegina því markmið
mjög margra er að upplifa íslensk
víðerni, að vera algerlega einir og
út af fyrir sig með himin að þaki og
engin merki um aðra í sjónlínu.
Rannsóknir á ferðaþjónustu,
þessari ört vaxandi atvinnugrein,
hafa líklega aldrei verið jafnáríð-
andi og nú, ekki síst þær rann-
sóknir sem snúa að samspili ferða-
þjónustu við lífríki, víðerni og
nýtingu okkar verðmætu auðlinda.
Í rannsóknum sínum undanfarin ár
hefur Anna Dóra beint sjónum að
þessu öllu en hún hefur haft nátt-
úrutengda ferðamennsku í há-
skerpu í sínum verkum. Hún hefur
horft sérstaklega til skipulags á
hálendinu, þolmarka landsvæða
auk orkuframleiðslu og virkjana og
hvernig þetta síðasttalda fer saman
við áhuga ferðamanna og upplifun
þeirra.
Rannsakað viðhorf ferða-
manna í meira en 20 ár
„Ég hef rannsakað viðhorf ferða-
manna til víðerna í meira en tvo
og þá hefur hún ferðast mest um
Fjallabak. „Það er nú bæði vegna
þess hversu stórbrotið það er og
magnað en líka tiltölulega nálægt
borginni og því hægt að skreppa
þangað í styttri ferðir. Kerling-
arfjöll eru líka meiriháttar göngu-
svæði og ekki svo langt að fara
heldur. Kverkfjöll eru einn magn-
aðasti staður landsins og Lóns-
öræfi líklegast fallegasti bletturinn.
Sum svæði hef ég verið að spara.
En nú eru að koma upp þær að-
stæður að ég geti farið að ferðast
þangað. Næsta sumar ætla ég t.d.
að fara um Víknaslóðir og svo lang-
ar mig að kynnast Hornströndum
enn betur.“
Verið í Ferðafélaginu frá
blautu barnsbeini
Anna Dóra er öllum hnútum
kunnug innan Ferðafélagsins enda
hefur hún ferðast með því frá
blautu barnsbeini. Þegar leitað var
til hennar um að vinna í þágu fé-
lagsins fannst henni það meira en
sjálfsagt.
„Það er bæði gaman og lær-
dómsríkt að starfa fyrir Ferða-
félagið. Þarna er fólk með mikla
þekkingu og reynslu. Maður lærir
líka margt og mikið. Svo er þetta
líka svo skemmtilegur félagsskapur
og maður kemur alltaf glaðari af
stjórnarfundum.“
Anna Dóra segist afar stolt af
því hvernig félagið hafi staðið fyrir
uppbyggingu á ýmsum nátt-
úruskoðunarstöðum, byggt gisti-
stöðu og merkt gönguleiðir, stikað
stíga og brúað ár og læki.
„Þannig hefur þetta ágæta félag
opnað landsmönnum möguleika á
að ferðast um sitt eigið land og
gefið þeim færi á að kynnast því
miklu nánar. Við eigum stórkost-
legt land og það er mjög mikils
virði fyrir Íslendinga að eiga félag
eins og FÍ sem hreinlega greiðir
okkur aðgang að náttúrunni.“
Landmannalaugar helsta
rannsóknarefnið
Líklega hafa fáir rannsakað nátt-
úruperluna Landmannalaugar af
jafnmikilli áfergju og Anna Dóra.
Landmannalaugar marka upphaf
eða lok margra frábærra göngu-
leiða um friðlandið að Fjallabaki,
meðal annars um Laugaveginn,
eina vinsælustu gönguleið okkar
Íslendinga.
Anna Dóra á orðið viðamikið
gagnasafn um viðhorf ferðamanna í
Landmannalaugum sem nær yfir
Náttúran er
bara skemmti-
legasti leik-
völlurinn
Anna Dóra Sæþórsdóttir, stjórnarmaður í
Ferðafélagi Íslands og prófessor við Há-
skóla Íslands, hefur rannsakað áhrif útivist-
ar og segir að allir ættu að njóta þess sem
landið okkar hefur upp á að bjóða.
Dásamlegt Það er
fátt betra en að
labba Hornstrandir í
góðu veðri.
Elskar útivist Anna Dóra
Sæþórsdóttir hefur verið í Ferða-
félagi Íslands síðan hún var lítil.
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 27. FEBRÚAR 2020
Njóttu þess að hvílast
í hreinum rúmfötum
GÆÐI – ÞEKKING – ÞJÓNUSTA
Við þvoum og pressum rúmfötin
- þú finnur muninn!