Fjölrit RALA - 10.10.1994, Síða 39

29
Kal o. fl.
SVELLKAL OG LÍFEÐLISFRÆÐI VALLARFOXGRASS (185-9216).
Rannsóknin skiptist í fjögur verkefni:
1. Athugun á skemmdum mismunandi vefja í rótarhálsi.
Litun með 2,3,5-tríphenýltetrazólíumklóríði sýnir að efstu og neðstu hlutar rótarhálsins
drepast fyrst og þar með vaxtarsprotinn.
2. Rafvökvaleki svellaðra frumna.
Vetuma 1991-1992 og 1992-1993 voru tekin sýni af vallarfoxgrasi (Adda) á túnunum á
Möðmvöllum og jarðvegur skolaður af rótunum. Notaðar vom stórar plöntur af eldra
vallarfoxgrasi og til samanburðar fremur smá fyrsta árs nýræktargrös. Fyrri veturinn vom eldri
grösin af Beðasléttu og yngri grösin af Heyhóli. Seinni veturinn vom eldri grösin af Miðmýri
en yngri grösin af Gmnd. Grösin, 5 eða 10 saman, vom síðan svelluð í 200 ml plastboxum í
mislangan tíma og þá tekin út og svellið brætt rólega. Leiðni var síðan mæld í
leysingarvatninu. Á hún að vera merki um fmmuskemmdir, þ. e. mælikvarði á það hve mikið
af fmmusafa hefur lekið út. Þessi aðferð hefur nokkuð verið notuð til að meta frumuskemmdir
við frostkal, en aldrei fyrr hefur hún verið notuð til að leggja mat á frumuskemmdir við
svellkal. Samtímis mælingum á leiðni var samsvarandi plöntum úr öðmm boxum plantað út til
mælinga á kali á hefðbundinn hátt. Þar voru endurtekningar yfirleitt 2, en í leiðnimælingum
vom endurtekningar 2 árið 1992 en 1 árið 1993.
Plöntur svellaðar 22. janúar 1992
Dagar í svelli 27 32 44 50 57 64 76 80 111
Eldri plöntur
Lifandi, % 36 36 25 45 25 10 5 0 0
Leiðni, mS/g þe. 9,8 17,5 20,6 26,4 40,1 42,2 32,2 29,3 38,8
Nýræktarplöntur
Lifandi, % 20 32 20 15 24 6 0 0 0
Leiðni, mS/g þe. 46,5 24,8 42,5 45,0 50,9 44,9 35,8 76,5 80,0
Plöntur svellaðar 26. mars 1992 Dagarísvelli 10 17 25 31 38 45 53
Eldri plöntur
Lifandi, % 58 56 49 22 5 2 0
Leiðni, mS/g þe. 11,8 15,0 15,6 18,8 29,5 26,1 34,2
Nýræktarplöntur
Lifandi, % 68 70 46 44 24 0 0
Leiðni, mS/g þe. 14,7 23,7 21,1 40,4 44,3 34,3 47,4