Rit Búvísindadeildar - 01.06.1993, Blaðsíða 19

í byrjun var ákveðið að taka sýni úr 25-30 tryppum á tamningaraldri (4 og 5
vetra en áður en tamning hefst), sem fædd eru og uppalin á Islandi og
jafnmörgum (af íslensku kyni), sem eru fædd og uppalin í Danmörku. Auk þess
að athuga vöðvasamsetningu þessara tryppa á hefðbundinn hátt var ákveðið að
gera samanburð á íslensk fæddum og dansk fæddum tryppum.
Bændaskólinn á Hvanneyri sér um og ber kostnað af ferðum sérfræðinga frá
Foulum hingað og til baka ásamt uppihaldi þeirra, útvegun hesta til sýnatöku
og aðstoð við hana, hjálparefnum og öðru sem til þarf. Félag Hrossabænda
styrkti þetta verkefni með 50 þúsund kr. framlagi og Framleiðnisjóður veitti 90
þúsund kr. til þess.
Rannsóknarstofnunin að Foulum mun sjá um og kosta alla úrvinnslu sýna og
er reiðubúin til samstarfs um frekari rannsóknir ef æskilegt þykir.
Poul Henckel lífeðlisfræðingur og sérfræðingur á þessu sviði að Foulum kom
hingað ásamt aðstoðarmanni þann 12 febrúar ’92, dvaldi hér í nokkra daga og
sá um sýnatökur úr 30 hrossum (tamningartryppum á Hvanneyri, sem koma
víða að af landinu, og í Skáney). Sýni eru tekin úr lendarvöðva með holnál.
Sýnatakan gekk vel og hafði engin eftirköst fyrir tryppin.
Rannsókn og úrvinnsla sýna er nú langt komin og sýna fyrstu niðurstöður að
mjög mikill munur er á vöðvasamsetningu íslenska hestsins og annarra
hestakynja, sem rannsökuð hafa verið. Þegar við sýnatökuna kom fram að
íslenski hesturinn, einkum sá sem fæddur og uppalinn er á Islandi hefur mun
meiri fitu í vöðvum (intramuskulært fedt) en þelddst hjá öðrum kynjum, og er
það nú til frekari rannsóknar hjá Dr. Birgitta Essén Gustavson við
Landbúnaðarháskólann í Uppsala. Af öðrum bráðabirgðaniðurstöðum má nefna
að hlutfall þolvöðva (slow twitch muscle fibres) er mjög hátt og hjá einstaka
hestum allt upp í 35%, sem er með því mesta sem þekkist, Álitið er að þetta
geti haft mikla þýðingu til að meta ganghæfni hesta þar sem þessari vöðvagerð
fylgir yfirleitt mikið jafnvægi í hreyfingum. Þá kom fram að háræðanetið er
óvenju þétt utan um vefjaþræði vöðvanna sem ef til vill er skýring á ótrúlegu
þoli íslenska hestsins. Stefnt er að því að niðurstöður þessarar rannsóknar liggi
fljótlega fyrir og verði birtar á alþjóðlega fræðafundinum, sem haldinn verður
í Reykjavík 11-13 ágúst 1993 og væntanlega í næstu tilraunaskýrslu
Bændaskólans.
13