Skólavarðan - 2018, Blaðsíða 31

VOR 2018 SKÓLAVARÐAN 31
læra pólsku, sögu og náttúrufræði og
unglingarnir læra pólsku, sögu, landafræði
og félagsfræði. Kennt er á laugardögum og
er hverjum bekk kennt í þrjá tíma.
Notast er við námsefni sem notað er
í Póllandi auk þess sem kennarar skólans
útbúa stundum efni. Lögð er áhersla á
einstaklingsmiðaða kennslu. „Það er
mikilvægt að horfa á hvern nemanda og
hvernig honum gengur; sumir geta meira en
aðrir minna. Það þarf að passa þetta til að
halda þeim í skólanum og til að gera þetta
skemmtilegt.“
Nemendur í Pólska skólanum hafa að­
gang að bókasafni þar sem þeir geta fengið
lánaðar bækur á pólsku. Þá býður skólinn
upp á þjónustu sálfræðinga, talþjálfun
og sérkennslu. Skólasálfræðingur er með
ráðgjöf fyrir nemendur og foreldra.
Gengur oft betur í heimaskólunum
Katarzyna segir að það sé auðveldara að
kenna pólsku barni íslensku í heimaskóla
þess ef það hefur þekkingu í málfræði og
er með góðan orðaforða í pólsku máli. Hún
nefnir einnig hugtakaskilning, lesskilning
og hæfni til að tjá sig skriflega og munnlega.
Katarzyna bendir á að góð þekking í eigin
móðurmáli sé mikilvæg fyrir sjálfsmynd
barna sem flytja til annars lands.
„Það er bara nauðsynlegt að hafa grunn
í móðurmáli sínu,“ segir Katarzyna og viður­
kennir að kennarar skólans fái stundum
hrós frá kennurum í heimaskólum krakk­
anna. „Það hefur verið hringt í skólastjórann
til að þakka fyrir.
Ég kenni erlendum börnum í Álfhóls­
skóla, svo sem Pólverjum sem eru nýkomnir
til landsins, og það er miklu auðveldara að
kenna börnum og unglingum sem þekkja
málfræði í móðurmáli sínu.“
Katarzyna segir þó að það fari eftir
krökkum, heimaskólum þeirra og hvaða
þjónustu þeir fái þar hvernig þeir spjara
sig almennt. „Sumir kennarar ná strax
sambandi við börnin. Ég hef verið að kenna
pólskum börnum og það hefur stundum
verið erfitt fyrir mig að ná sambandi við
þau; þau eru kannski nýkomin til landsins
og allt er breytt. Enginn hefur kannski spurt
þau hvort þau vilji flytja til Íslands og allir
vinir þeirra, ömmur og afar og hundurinn
er í Póllandi. Þetta er erfitt fyrir suma.“
Katarzyna var mjög áhugasöm um að
læra íslensku þegar hún kom til landsins
enda talar hún málið ágætlega. „Ég veit
að sumir Pólverjar eiga erfitt með að læra
íslensku. Málfræðin er til dæmis flókin.
Sumir fullorðnir Pólverjar kunna ensku og
segjast bara ætla að búa hér á landi í eitt til
tvö ár og nenna ekki að læra tungumálið
eða þá að þeir nenna almennt ekki að læra
tungumál sem bara um 350.000 manns
tala.“
Töluvert brottfall
Töluvert brottfall er á meðal erlendra
nemenda úr íslenskum framhaldsskólum.
„Sumum hefur gengið vel í Pólska
skólanum en halda ekki áfram í framhalds­
skóla. Þeir hefja þar nám en hætta svo út
af íslenskunni. Þetta fer eftir því hvenær
þeir hafa komið til landsins; það er pínu
seint að koma til Íslands 12­13 ára. Það eru
þó framhaldsskólar sem bjóða upp á nám
í íslensku sem annað mál og það hjálpar
mörgum.“
Katarzyna er spurð hvort til greina
kæmi að bjóða eldri nemendum upp á nám
í Pólska skólanum. „Það væri æðislegt ef
það væri gert. Það hafa margir spurt hvort
hægt væri að vera með kvöldskóla fyrir eldri
en 20 ára til að þeir gætu klárað framhalds­
skóla og fengið betri laun.“
Mikilvægur hlekkur
Katarzyna segir að vonir standi til að Pólski
skólinn komist í eigið húsnæði þar sem
starfið gæti blómstrað á fleiri sviðum en
kennslu. „Við gætum til dæmis boðið upp
á fræðslu og námskeið fyrir foreldra eða
aukaaðstoð fyrir nemendur.“
Katarzyna segist vera með skilaboð til
íslenskra kennara. „Ég heyri oft kennara
í íslenskum skólum eða sérfræðinga frá
Menntamálastofnum segja að börnin
séu mállaus. Þeir meina að þau tali ekki
íslensku en börn sem flytja milli landa eru
með sitt tungumál, menningu, þekkingu
og alls konar hæfileika. Mér finnst vera
mikilvægt að íslenskir kennarar skilji
hversu mikilvægt hlutverk þeirra er. Þeir
opna dyrnar að samfélaginu og eru mjög
mikilvægur hlekkur í menntun og aðlögun
barna með annað móðurmál en íslensku.
Börn sem læra íslensku sem annað mál
þurfa á ykkur að halda. Þið eruð lykill og
vegvísir að íslensku samfélagi.“