Skólavarðan - 2018, Side 33

VOR 2018 SKÓLAVARÐAN 33
Þar fær útskriftarárgangur leikskólanna að
kynnast skólastarfinu í Fellaskóla í þriggja
daga vorskóladagskrá. „Börnin kynnast
húsnæðinu, kennurum og öðru starfsfólki í
afar vandaðri dagskrá sem er til þess fallin
að þau upplifi sig velkomin og á heimavelli
í Fellaskóla. Þau fá að upplifa nýja hluti á
borð við skólafrímínútur og þar taka fyrstu
bekkingar sérstaklega á móti tilvonandi
skólafélögum.
Það getur verið erfitt að vera yngstur
í nýjum skóla. Það er því stór stund þegar
fyrstu bekkingar Fellaskóla heimsækja
sína gömlu leikskóla úr Fellahverfi. Þar
hitta þeir gamla leikfélaga sem enn eru á
leikskólaaldri og fá tækifæri til þess að skína
sem stór skólabörn. Það skiptir líka máli
fyrir kennara fyrsta bekkjar að koma inn í
leikskólana og hitta starfsfólk leikskólanna í
daglegu starfi, kynnast aðstæðunum sem og
skólastarfinu. Eftir því sem kennarar þekkja
betur til barnanna, þeim mun auðveldara er
að tengja ný viðfangsefni við reynsluheim
þeirra.
Það verkefni sem mér þykir vænst um
er upplestur 5. bekkinga en þá mætir 5.
bekkur í heimsókn í leikskólana og les upp­
hátt fyrir börnin. Þau eru hvött til að lesa á
móðurmáli sínu fyrir þau leikskólabörn sem
tala viðkomandi tungumál. Stundum hafa
ekki verið til myndabækur á öllum tungu­
málum en þá hafa börnin þýtt á staðnum
eða endursagt söguna. Það skiptir máli að
börnin finni að móðurmál þeirra skipti máli
og sé dýrmætt. Sömu nemendur taka síðan
á móti tilvonandi skólabörnum í vorskól­
anum. Þetta hafa oft verið góðar samveru­
stundir af því að þetta snýst ekki bara um
lestur. Þetta snýst um að gefa tungumálinu
merkingu og að fá börnin til að tjá sig.“
Helga segir að vorskólinn hafi heppnast
vel. „Foreldrar tilvonandi nemenda mæta í
Fellaskóla og fræðast um starfsemi skólans,
sjá myndband af því hvernig skóladagur
barnanna er uppbyggður og hitta skólastjórn­
endur og geta spurt um það sem þeir vilja vita
varðandi skólann.“
Leikskólabörn mæta auk þess einu sinni
í viku í íþróttatíma í Fellaskóla. „Þetta eru
alvöru íþróttatímar hjá menntuðum íþrótta­
kennara í íþróttahúsi skólans. Fyrirkomulag
íþróttatímanna varð til á óformlegum
vettvangi og sýnir hvernig samvinnuverkefni
getur leitt af sér alls konar skapandi sam­
starfsfleti.“
Sameiginlegir starfsdagar
Frá því að farið var af stað með Okkar
mál hafa Fellaskóli og leikskólarnir haldið
sameiginlega starfsdaga einu sinni á ári.
„Fyrstu árin var mikið unnið með vellíðan og
viðhorf, enda eru það tvær stærstu breyturnar
varðandi nám. Ef nemandanum líður vel og
kennarinn hefur trú á að hann geti lært þá
getur nám átt sér stað.
Við höfum verið með ýmiss konar
fræðslu á þessum sameiginlegu starfsdögum.
Þar hittast allir – kennarar Fellaskóla,
starfsmenn leikskólanna og frístundastarfs­
fólk; hópur sem á það sameiginlegt að starfa
með börnunum í hverfinu. Við höfum reynt
að nýta starfsdagana í fræðslu sem gagnast
öllum, kennurum á unglingastigi jafnt og
leikskólakennurum á yngstu deildum.“
Talmeinafræðingar
Eitt afstórum verkefnum Okkar máls er að fá
talmeinafræðinga inn í leikskólana. „Bryndís
Guðmundsdóttir stýrir átaksverkefni tengdu
málþroska í leikskólunum. Við viljum að
börnin taki málið á eigin hraða og
forsendum. Við viljum líka
að nemendur af erlend­
um uppruna njóti
sömu tækifæra til
náms og íslenskir
jafnaldrar
þeirra. Tölur um
brottfall erlendra
nemenda úr
íslenskum
skólum sýna
svart á hvítu að
við getum gert miklu
betur.Málskilningur er
forsenda lesskilnings og alls
áframhaldandi náms. Því verður að
nýta leikskólastigið til að ná inn eins miklum
orðaforða og hægt er og umvefja börnin
tungumálinu með markvissum hætti.
Á Holti og Ösp starfa talmeina­
fræðingar í hálfan dag á viku samhliða
starfsfólki leikskólanna með það fyrir
augum að lyfta öllu leikskólastarfinu í
þágu málþroska. Þannig nýtur starfsfólkið
þjálfunar og handleiðslu sérfræðinga í
málþroska og allt leikskólastarfið miðar að
því að víkka út orðaforðann og tengja við
reynsluheim barnsins. Foreldrafræðsla er
stór hluti af átaksverkefninu. Það skiptir
ekki máli á hvaða tungumáli orðið er sem
barnið lærir ­ ef það þekkir hugtakið er
einfalt að yfirfæra milli tungumála.“
Mat á árangri
Helga segir að Háskóli Íslands hafi tekið út
verkefni varðandi Okkar mál og að margt
jákvætt hafi komið út úr því. „Maður sér það
sérstaklega leikskólamegin; það er eins og
leikskólastigið eigi auðveldara með að taka
inn nýja strauma og hugmyndir. Kannski er
þetta af því að grunnskólastigið er form­
fastara. Þó verður að segjast eins og er að
Fellaskóli er einn framsæknasti grunnskóli
landsins.“
Helga segir að mikill árangur hafi mælst
í lesskilningsskimuninni Læsi 2 þremur
árum eftir að verkefnið fór af stað. „Við sáum
mælanlegan árangur í tvö til þrjú ár en síðan
hafa mælitölur gengið eitthvað til baka sem
er kannski dæmigert fyrir þróunarverkefni;
það kemur oft fyrst mikill meðvindur en svo
reynist flókið að halda lengi út.“
Helga segir að stærsti veikleiki verkefnis­
ins sé að það byggi á lykilstarfsmönnum.
„Mannabreytingar hafa haft áhrif
á framvindu verkefnsins.
Stjórnendaskipti hafa
orðið á starfstímanum
í Fellaskóla sem og
á Ösp. Sjálf kom ég
ný inn í verkefnið
haustið 2014 sem
verkefnisstjóri
Okkar máls.“
Yrði innbyggt
Fyrsta starfsár Okkar
máls var veturinn 2012­
2013. „Þetta var upphaflega
skilgreint sem fimm ára verkefni
en það var enginn tilbúinn til að sleppa
verkefninu eftir fimm ár. Þetta er svo góður
vettvangur. Mér þætti eðlilegt að alls staðar
þar sem aðstæður bjóða upp á yrði sambæri­
legt samstarf milli skólastiga innbyggt þannig
að það væri einhver formlegur vettvangur
fyrir samstarf á milli leikskóla og grunnskóla
og helst grunnskóla og framhaldsskóla líka.
Ég held að við séum á réttri leið. Það er
margt spennandi að gerast í skólunum og það
er styrkur af því að hafa annað svipað þenkj­
andi fagfólk með sér í liði og sérstaklega þegar
leikskólakennarar og grunnskólakennarar eru
ekki lengur á hverju strái. Skólarnir hafa styrk
hver af öðrum og fagfólkið sín á milli.“