Fiskifréttir - 21.09.1984, Qupperneq 36

36
föstudagur 21. september
Þakka aflamælinum að
við náðum trolllínu
— segir Þráinn Kristjánsson skipstjóri á
Otri
Við vorum staddir á blálönguslóð,
suður af Vestmannaeyjum, að
toga á ca. 320 faðma dýpi, er við
misstum trollið, ásamt öðrum hler-
anum og 400 föðmum af vír. Þar
sem við misstum trollið er brattur
kantur, en ágætis botn. Reyndum
við ekki að slæða trollið upp,
vegna þess að það var vitlaust
veður. Komum við aftur ca. 2 1/2
sólarhring seinna, snemma
morguns. Fengum við strax send-
ingu frá Scanmar aflamæli, sem
var á trollinu, þegar við misstum
það.
Um hádegisbilið húkkuðum við
í trollið, en er við höfðum híft það
nokkuð áleiðis upp, misstum við
trollið aftur. Létum við það þá
eiga sig og toguðum nokkur höl.
Héldum við síðan aftur á staðinn.
En nú fengum við sendingu frá
Scanmar aflamælinum á allt öðrum
stað. Keyrðum við fram og til baka
og afmörkuðum svæði, eftir send-
ingum frá aflamælinum. Náðum
við síðan að húkka í trollið á
340-350 faðma dýpi.
Það er enginn efi í mínum huga,
að aflamælirinn átti stóran þátt í
því að við náðum trollinu aftur.
Með hjálp hans, sáum við að
trollið hafði færst til, eftir að við
höfðum náð að húkka í það og
farið á meira dýpi.
Að öðru leyti erum við mjög
ánægðir með tækið og er það
mikils virði fyrir okkur, að geta
séð á aflamælinum, hvort við erum
að draga í fiski eða ekki. Nú getum
við verið að toga í engu lóði og séð
að þar er engann fisk að fá.
Fjárfestingin í tækinu hefur vafa-
laust skilað sér nú þegar.
Orkusparnaður-
þinn hagur
Á markað hér er komið nýtt
eldsneytissparandi efni, „TUR-
BOLON“. Turbolon ólíkt flestum
eldsneytissparandi efnum, er að-
eins sett einu sinni saman við
smurolíu vélar og dugir sú meðferð
í mörg ár.
Slitfletir véla líta út fyrir að vera
sléttir og felldir þegar mannlegt
auga horfir á þá, en ef slitfletirnir
eru stækkaðir upp kemur í ljós
óslétt landslag, með holum. Holur
þessar fylklast fljótt upp með
óhreinindum og málmflísum, sem
gerir það að verkum að vélin á
erfiðar með gang og slit eykst.
Turbolan hefur að geyma ör-
eindir sem fylla þessar holur, eftir
að Turbolan hefur hreinsað slit-
flötinn. Turbolan myndar þannig
sléttan slitflöt. Petta gerist með
því að setja Turbolan saman við
smurolíuna (3-5% af magni
smurolíunnar) og byrjar það að
hreinsa slitfletina og verja þá fyrir
tæringu. Turbolan myndar síðan
órjúfanlega húð og binst húðin
saman við málminn.
Turbolan myndar þannig slétta
slithúð á málminn inn í vélinni.
Þessi húð minnkar til muna nún-
ingsmótstöðu sem aftur á móti
gerir það að verkum að vélin
gengur mun léttar en áður. Þar af
leiðandi næst eldsneytissparnaður
allt að 2-8%, minni smurolíunotk-
un, þýðari gangur, lægra hitastig á
vélinni, og minna slit.
Turbolon er hægt að nota á allar
gerðir véla, bíla, skipa eða flug-
véla. Alls staðar þar sem það er
æskilegt að minnka slit og núnings-
mótstöðu.
Turbolon var fundið upp í Texas
fyrir mörgum árum. Var það í
fyrstu eingöngu notað til að
minnka núningsmótstöðu í hinum
ýmsum vopnum, svo sem byssum.
Nokkru seinna prufaði uppfinn-
ingarmaðurinn að setja Turbolon
á vélina í bíl sínum og Turbolon
var fætt. Turbolon fékk árið 1978
gullverðlaun á heimssýningu í
Genf, sem besta efnafræðilega nýj-
ung ársins.
Umboðsaðili fyrir Turbolon á
íslandi er ísmar hf., Rafeinda-
þjónusta, Borgartúni 29, 105
Reykjavík. Símar 29744 og 29767.
'RAYTHEONJ
RAYNAV 750 TÖLVULORAN C
— alsjálfvirkur
— 20 mismunandi atriði
m.a. 50 minni
sjálfvirkur truflanafilterar rek-
og komuaðvörun o.fl. o.fl.
HAGSTÆTT VERÐ OG KJÖR.
Rafeindaþjónustan
ÍSMMl hl
Borgartún 29, 105 Reykjavik
símar: 29767 og 29744
Scanmar veið-
arfærastýring
Scanmar a/s hóf árið 1982 fram-
leiðslu á þráðlausum veiðarfæra-
stýringum. í ársbyrjun 1983 var
þessi búnaður settur til prufu í 5
íslensk skip. í dag er þessi búnaður
kominn í um 60 skip hérlendis.
Scanmar veiðarfærastýringin
gefur skipstjórnarmönnum kost á
að fylgjast nánar með veiðarfær-
inu. Veiðarfærastýringin er búnað-
ur til móttöku á þráðlausum upp-
lýsingum frá nemum, sem staðsett-
ir eru á veiðarfærum, t. d. um
dýpi, sökk og hífingarhraða, sjá-
varhita, aflamagn, höfuðlínuhæð
frá botni og fjarlægð á milli væng-
enda eða hlera. Upplýsingarnar
eru fluttar með háþróaðri neðan-
sjávar hljóðtækni frá nemunum,
til hljóðnema (botnstykkis), sem
staðsettur er undir skipinu og það-
an til aflesturstækis í brú. Hægt er
að taka við upplýsingum frá allt að
fjórum nemum í senn. Sveigjanleg
uppbygging tækisins gerir það að
verkum, að menn geta aðlagað
tækið þeim veiðiskap, sem þeir
stunda hverju sinni. Hægt er að
byrja með einn nema og bæta
nemum síðan við eftir þörfum.
Eftirfarandi nemar eru fáanlegir í
dag:
Aflamagnsnemi, sendir upplýs-
ingar upp í aflesturstækið, sem
hefur annars vegar gult ljós, sem
segir að samband sé við nemana
og að enginn fiskur er kominn í
trollið og hins vegar rautt ljós, sem
segir að fiskur er kominn að þeim
stað, sem þeir eru staðsettir á
trollpokanum.
Aflamagnsnemar hafa einnig
sýnt mönnum hvar og hvenær
fiskur kemur í trollið, þannig að
menn geta snúið við og farið aftur
yfir þá staði, sem gáfu fisk.
Hitanemi, gefur upplýsingar um
hitastig sjávar, þar sem veiðarfær-
ið er og þar af leiðandi eykur
möguleikana á að finna þau hita-
skil, sem fiskur heldur sig í.
Dýpisnemi, gefur upplýsingar
um dýpi á veiðarfærum, miðað við
yfirborð, einnig sökk og hífing-
arhraða. Á hringnót er neminn
settur á snurpuvírinn um miðja
nót og er þá hægt að fylgjast með
því hve nótin sekkur djúpt og hve
hratt. Einnig er hægt að nota
dýpisnemann á flottroll, til að
fylgjast með dýpinu á því og hreyf-
ingar þess upp og niður.
Höfuðlínuhæðarnemi, gefur
upplýsingar um hæð höfuðlínu frá
botni með nákvæmni upp á 1/10 úr
faðmi. Með þessum upplýsingum
getur skipstj órnarmaður stýrt
höfuðlínuhæð með hraða skipsins
og víralengd.
Fjarlægðarnemi, mælir fjarlægð
á milli vængenda eða hlera. Er
hann væntanlegur á markað fyrri
hluta ársins 1985.
Þegar þessi nemi er kominn,
ásamt öllum hinum, fær skip-
stjórnarmaðurinn ómetanlegar
upplýsingar um veiðarfærið.
Nemarnir eru mjög sterkbyggðir
og gerðir til að þola mikið hnjask.
Einnig er í þeim innbyggðar raf-
hlöður, sem ekki þarf að skipta
um, heldur eru þær hlaðnar upp í
nemunum, með sérstökum
hleðslutækjum. Ending á hleðslu
rafhlaðnanna er misjöfn, eftir því
hvaða nema er um að ræða.
Hleðsla aflanema endist í 7-8
daga.
Hleðsla dýpis- og hitanema end-
ist í 24 tíma.
Hleðsla höfuðlínuhæðarnema
endist í 30 tíma.
Eftir fulla notkun þarf að hlaða
nemana ca. 12 tíma.
Hægt er að fá mismunandi gerð-
ir botnstykkja, eftir því hvaða
veiðarfæri er um að ræða. Einnig
er möguleiki að nota sónar til
móttöku á merkjum.
Aflesturstækið, sem staðsett er
í brúnni, er mjög einfalt í notkun
og eru til fjórar gerðir, 4001 til
4004, eftir því hvaða nemar eru
notaðir.
Einnig er hægt að láta tækið
gefa dýpis- eða hitaaðvörun með
hljóðmerki og er þá tækið forstillt
inn á viðeigandi aðvörunarmörk.
Reynslan af Scanmar veiðarfæra-
stýringu hér á íslandi hefur sýnt
það og sannað, að hér er um að
ræða fjárfestingu, sem fljót er að
skila sér aftur.
Nýr dýptarmælir
frá Raytheon
Fyrirtækið Raytheon Marine Co.
hefur nýlega sent á markað nýja
gerð litadýptarmælis, sem nefnist
V-900.
V-900 litdýptarmælirinn sýnir
mynd á skermi í átta litum og
sjálfur er skermurinn átta tommur
að stærð. Þá er hægt að læsa mynd
á skerminum og eins er hægt að fá
svokallaða „zoom-stækkun.“
V-900 litadýptarmælirinn sendir
út 1.800 plúsa á mínútu, sem þýðir
að mynd á skermi er mjög skýr.
Mynd á skermi endurnýjast þrjátíu
sinnum á sekúndu, sem er nær því
tvisvar sinnum oftar en á flestum
öðrum dýptarmælum.
Ein af nýjungum Raytheon V-
900 er sjálfvirk sendiorka, það er
dýptarmælirinn ákveður sjálfur
sendiorkuna eftir því á hvaða dýpi
er verið að nota hann. Þetta þýðir
aftur að mynd á skermi er ávallt
eins, en á mörgum öðrum dýptar-
mælum virkar myndin dekkri eftir
því sem dýpi eykst.
V-900 dýptarmælirinn er hægt
að fá með 200 kHz, 75 kHz eða 50
kHz sendi. Hámarksdýptarsvið er
440 faðmar (50 kHz), 330 faðmar
(75 kHz) og 165 faðmar (200 kHz).
Þyngd dýptarmælisins er 14 kíló,
án sendis.
Umboð fyrir Raytheon Marine
hefur ísmar hf., Borgartúni 29,
Reykjavík.