Rit Landbúnaðardeildar : B-flokkur - 01.05.1946, Side 39

33
var eftir frostin eða frá 10.—20. maí. Hin vorin 3 kom frost lítið til
greina.
1 tilraununum hefur 2. sáðtíð gefið að meðaltali í 3 ár 307 kg minna
bvgg af ha en 1. sáðtið, en um það bil sama hálmmagn. Þriðja sáðtíð
hefur gefið 377 kg minna korn af ha en 1. sáðtið, en 510 kg meiri
hálm. Þó að þessar tilraunir væru gerðar í smáum stíl, virtust þær
l>enda eindregið til þess, að byggrækt væri mjög háð því hér á landi,
hvað snemma vors væri hægt að sá, og í köldum árum væri ])að hein-
lmis eina færa leiðin, til að ná sæmilegri þroskun á byggi og þar ineð
góðri vöru.
B. Tilraunirnar á Sámsstöðum.
1. Tilraunalandið.
Allar þær tilraunir, sem rætt verður um hér á eftir, eru gerðar i til-
raunastöð Búnaðarfélags íslands á Sámsstöðum í Fljótshlíð frá 1927 —1940.
Stöðvarlandið er báðum megin við þjóðveg þann, er liggur inn Fljóts-
lilíðina, og var, áður en tilraunastarfsemin hófst, hithagi og engi Mið-
og Austur-Sámsstaða. Stærð landsins, sem er afgirt og í einu lagi er sam-
tals 71.2 ha. 50 ha eru fyrir neðan þjóðveginn, en rúmir 20 ha fyrir ofan.
Fyrir ofan veg er um það bil helmingur valllendisjörð, mestmegin á flöt-
um mólendum hól, er hallar mót suðri og suðaustri. Fyrir neðan þjóð-
veg er mýrlendi (3/á af landstærðinni) næst veginum á allöngum kafla,
þá tekur við valllendisjörð, fremur frjótt móalendi, en neðst á bökkum
Þverár er harðvelli, sandblandið og freinur ófrjótt. Jarðvegur er víðast
djúpur, 1.5—2 m og þar yfir niður á móhellu og molabergsklöpp, en
þessi bergtegund er undir öllu landinu og misþykkt jarðlag yfir. Fyrir
neðan þjóðveg er mest af því landi, sem ræktað hefur verið s. 1. 16 ár
eða um 19 ha, og skiptast þar á nú korn- og grasfræakrar, tún og garð-
lönd. Fyrir neðan þjóðveginn, og rétt við hann, eru kornhlöður og hesl-
liús, en fyrir ofan veg er fjós og heyhlaða, ibúðarhúsbyggingin og kar-
töflugeymsla. í kring um þessar byggingar og lit frá þeim er um 10 ha
ræktað land, mest vallendisjörð, fremur ófrjó. Alls hefur verið komið í
rækt 29 ha eða rúm 40% af stöðvarlandinu. Mestallar tilraunirnar í korn-
rækt hafa verið framkvæmdar á móajörð, bæði fyrir neðan og ofan þjóð-
veginn. Vikur er í hverri þúfu og blandast jarðveginum við vinnsluna,
hefur þetta gert moldina ágælan sáðbeð fyrir kornið, því vikurinn er
fremur smágerður, kornin ekki yfir 2—3 nun á þykkt. Allur jarðvegur
er hér lítið súr, og sýrustig hans 6 til 7 Ph1) virði, og er því jarðvegur-
inn hentugur fyrir kornþroskun, enda hefur eigi svarað kostnaði að
bera á hann kalk, þó hefur við tvær tilraunir í hyggrækt virzt að byggið
næði heldur fyrr þroska, skreið 2 dögum fyrr en á kalklausum reitmn,
i
1) Itannsóknir á Ph-virði voru gerfiar 1 sumar af Jakob H. Lindal á Lækjamóti.