Rit Landbúnaðardeildar : B-flokkur - 01.05.1946, Page 50

44

af því, að síðsána kornið er verr þroskað en það sem fyrst er sáð og get-
ur þó verið gott fóður í kýr og annan fénað. Illa þroskað korn má gefa
með hálminum til heysparnaðar. Þarf því uppskera af síðsánum akri
ekki að vera ónýt; hún getur orðið verðmætt fóður, sem sparar hey og
aðkeyptan fóðurbæti.
Þá skal á það bent, að niðurstöður þessara tilrauna hniga í svipaða
átt og tilsvarandi tilraunir í Noregi og víðar á Norðurlöndum, að bezt
reynist að sá byggi snemma vors, og þá einkum þar, sem sumrin eru
fremur úrkomusöm og hiti fremur lágur eins og hér á Suðurlandi.
í neðstu línu í töflu VIII er uppskeran reiknuð út í fóðureiningum og
er 1 kg byggs sett sem 1 f. e. og 4 kg hálmur sem 1 f. e. Að meðaltali í
12 ár hefur 1. sáðtíð gefið 727 f. e. meira en 5. sáðtíð.
3. Grómagn, kornþyngd og rúmþyngd
Tafla IX sýnir grómagn sáðtímatilraunanna með Dönnesbygg, korn-
þyngd fyrir 13 sumur og rúmþyngd fyrir 4 smnur.
Grómagnið hefur ávallt reynzt bezt á því korni, er komið hefur frá
1. sáðtíð og svo lækkar grómagnið eftir því sem síðar hefur verið sáð, en
það síðast sáða er seinast uppskorið, og hefur því mjög oft orðið fyrir
frostum, en 1. sáðtíð hefur verið bjargað, áður en veður fara að spillast
af frosti og haustrigningum.
Undantekning frá þessu eru þó sumrin 1934, 1938 og 1939. Þessi sum-
ur sýna lítinn mun á grómagni eftir sáðtíma, enda voru þau sérstaklega
góð fyrir byggrækt vegna hlýinda og annara veðurfarsgæða um þrosk-
unar- og uppskerutímann. Ef nú litið er til kornþyngdarinnar, þá er
liún venjulega ágæt fyrir 1.—3. sáðtíðir, en svo hrapar hún niður, eins
og sjálf uppskeran.
Sjaldnast hefur kornþyngdin mikil áhrif á grómagnið, ef um vel
hirt korn er að ræða. Má í því efni benda á kornþyngdina 1935 og 1937
og er ryðsveppum og veðráttunni um að kenna hve litil hún er, en bæði
þessi ár grær kornið prýðisvel frá fyrstu 4 sáðtíðunum. Yfirleitt reynist
það svo, að nái kornið aðeins % þeirrar þyngdar, sem það getur náð í
sæmilegu tíðarfari, þá þolir það verr frost, og þó það nýtist vel
og hafi hátt grómagn, verður það ávallt verra útsæði en mjölvarikt
korn.
Korn með litlum mjölva gefur minni plöntur og minni kornuppskeru
en stórt korn, — miðað við sarna kornafbrigði — þótt grómagnið sé hið
sama.
Yfirieitt má segja, að bvggið hafi gróið vel frá sáðtímatilraununum
þó 2 ár skeri sig úr: 1936 og 1940, með lágt grómagn og annað árið
mjög lága kornþyngd. Öll 4 meðaltölin sýna fremur gott grómagn fyrir
fyrstu 3 sáðtíðirnar.
Annars er það ekkert einstakt fyrir okkar land, þó bygg grói stöku
sinnum fremur illa og kornþyngdin fari niður um 25—30% á við venju-