Storð : heimur í öðru ljósi - 01.03.1985, Page 13

Mávanes 4, teiknað 1964.
Arkitektinn opnar húsið út í
garðinn og um leið verður
garðurinn hluti af stofunni,
með samspili veggja, glugga
og limgerðis. Athyglisvert er
að upp að húsinu er gengið á
grasi, síðan á trépöllum og
loks yfir tilhöggnar steinhell-
ur, sem halda áfram alveg inn
í stofu. Takiö einnig eftir sól-
skermi úr tré yfir gluggum
vinstra megin. Hann hlífir
íbúum við sterku sólskini en
lokar ekki fyrir vetrarsól.
Þjóðarbókhlöðunni sem bókavirki, og rétt-
lætir útlit byggingarinnar nokkrum orðum:
„Svipmót hennar ræðst annars vegar af
þeim kröfum sem vinnuveitendur okkar gera
til slíks húss, hins vegar af þeim kröfum sem
við sjálfir gerum til þess. Okkur var uppá-
lagt að teikna hagkvæma byggingu, með
gólfflöt upp á 12.000 fermetra, sem hýst
gæti u.þ.b. 850.000 bækur og 830 lesendur,
svo og allt annað sem fylgir meiri háttar
bókasafni. Þjóðarbókhlaðan var sömuleiðis
skilgreind sem „opið safn“, með bækur á
sjálfbeina og misjafnlega stór lessvæði á
dreif kringum bækurnar. Hver hæð skyldi
vera opin, þannig að hana mætti innrétta að
vild.
etta er að vísu einföldun á máls-
^^^^atvikum, en skýrir vonandi hvers
H^^^vegna við ákváðum að teikna fer-
hyrnda byggingu með súlnakerfi
hið innra og færa stiga, lyftur og lagnir yfir í
„varðturnana“ utan á húsinu. Það fyrirkomu-
lag skilar sér strax í kostnaði. Fyrir ári var
hver fermetri í Þjóðarbókhlöðunni rúmlega
fokheldur metinn á 7000 krónur. Fermetr-
inn í fokheldu einbýlishúsi af vísitölugerð
gekk þá á svipuðu verði.
Þegar við síðan stóðum frammi fyrir
mótun bókhlöðunnar að utan og skipulagn-
ingu svæðisins í kring, fannst okkur við hæfi
að nota upphafinn eða mónúmental stíl, til
að ítreka eðli byggingarinnar og stöðu henn-

1

j
- Æ
Sumarbústaður við Áiftavatn,
teiknaður 1964.
Arinn er gerður að þunga-
mióju bústaðarins með
sérkennilegum hætti. Honum
er komið fyrir í miöju og er
eldiviðurinn geymdur á
koparplötu á gólfinu. Ofan á
plötunni stendur grind úr
járni og í henni eru múrstein-
ar, en á þá má leggja viðinn
og kveikja í honum. Sjálfur
strompurinn er úr fægðum
kopar og er hægt að hag-
ræða trektinni á honum eftir
veðrum og vindátt. Reykháf-
urinn gengur síðan upp úr
bakglugganum miöjum,
þannig að Ijós og hiti eiga sér
sömu uppsprettu. í leiðinni
spilar arkitektinn á efniviðinn
í húsinu, náttúrulega furu,
grámálaða furu, kopar,
múrstein, járn og gler, með
hjálp birtu jafnt sem
strúktúrs.
ar í íslensku menningarlífi. Almennings-
bókasöfn þurfa að laða fólk að og lána út
bækur, þjóðarbókhlaða þarf að standa vörð
um menningararfleifð og búa vel að þeim
sem vilja kynna sér hana. Almenningsbóka-
söfn mega því vera „opin“ og alþýðleg, en
þjóðarbókhlaða verður að hafa yfir sér ögn
11