Strandapósturinn - 01.06.1976, Page 23

Nátthagar voru það stórir að ærnar gátu legið á víð og dreif og
venjulega grasi grónir.
Smalinn tók ærnar úr nátthaganum og hélt þeim til beitar
fram til kl. 8, að morgni, þá rak hann þær heim í kvíarnar, en þar
biðu venjulega mjaltakonurnar og aðstoðuðu smalann við að
kvía ærnar, en það var yfirleitt ekki nema fyrstu vikuna, sem þess
þurfti með, ærnar vöndust fljótt kvíarekstrinum og runnu fyrir-
hafnarlaust inn, þar röðuðu þær sér með höfuðin út að veggnum,
svo það var venjulega auðvelt fyrir mjaltakonurnar að komast að
þeim til að mjólka þær. Við hverja kind, sem búið var að mjólka,
setti mjaltakonan mjólkurfroðu á bakið á ánni, svo hún sæi
hverjar væru búnar ef röðin riðlaðist, tvær umferðir voru farnar
undir hverja á.
Að loknum mjöltum tók smalinn ærnar úr kvíunum og rak
þær á afréttarlandið þar sem þeim var haldið til beitar. Smalinn
fékk ákveðin fyrirmæli um það hvar hann skyldi halda ánum til
beitar í hvert sinn og þýddi ekki fyrir hann að breyta út af þeim
fyrirmælum, því húsmóðirin var svo glöggsýn, að hún sá það
strax á nyt ánna og alveg sérstaklega á rjómamagninu ef hann
hélt ánum til beitar annarsstaðar en hann hafði fyrirmæli um.
Landið er mjög misjafnt að gæðum til beitar og kom það
greinilega fram í rjómamagni mjólkurinnar.
Ein af þeim reglum, sem smalanum voru settar, var það að
reka ærnar hægt til beitar og af beit á kvöldin þegar þær voru
reknar heim á kvíar.
Fyrsta vika hjásetunnar var oftastnær erfið fyrir smalann,
ærnar rásuðu mikið í leit að lömbunum, en smátt og smátt var
eins og þær gleymdu þeim og þá fóru þær að verða rólegri. Um
hádegisbil fór smalinn í kring um hópinn, sem hafði dreift sér um
allstórt svæði og rak ærnar saman á einn stað, helst þar sem var
sléttur grasbali. Þá lögðust ærnar og jórtruðu i mestu makind-
um, en á meðan borðaði smalinn af nesti sínu. Eftir sem næst
eina klukkustund fóru ærnar að standa upp aftur og héldu áfram
að úða í sig kraftmiklum fjallagróðrinum.
Þegar ærnar fóru að venjast hjásetunni, þurfti oft ekki að fara
kringum þær og reka þær saman, nema tvisvar til þrisvar yfir
21