Morgunblaðið - 18.09.2021, Side 11

FRÉTTIR 11Innlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 18. SEPTEMBER 2021
Ljósmyndir Rutar og Silju
Skipholti 31 • 105 Reykjavík • Sími 568 0150
Opið virka daga 10-17 • www.rut.is • Ljósmyndir Rutar og Silju
Einstök
minning
Barna- og
fjölskyldu-
myndatökur
Skipholti 29b • S. 551 4422
Skoðið
laxdal.is
VETRARYFIRHAFNIR FRÁ
TRAUST
Í 80 ÁR
LAXDAL ER Í LEIÐINNI
Skoðið // hjahrafnhildi.is
Engjateigi 5 // 581 2141 // hjahrafnhildi.is
Ný sending
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Skógrækt hefur tekið við sér síð-
ustu ár og útlit er fyrir að í ár verði
gróðursettar hátt í fimm milljónir
plantna. Mest var gróðursett á ár-
unum í kringum hrun, um eða yfir
sex milljónir á árunum 2007 til 2009,
en síðan kom bakslag. Þröstur Ey-
steinsson skógræktarstjóri segist
gera sér vonir um að á næsta ári
fari gróðursetning á ný yfir sex
milljón plöntur og aukist síðan enn
frekar.
Í ár og í fyrra
var af hálfu
stjórnvalda veitt
framlag til að
kaupa og gróður-
setja 500 þúsund
birkiplöntur. Það
var hluti af að-
gerðum í kórónu-
veikifaraldrinum,
en síðustu ár
hafa stjórnvöld
lagt áherslu á endurheimt birki-
skóga. Þröstur segir að gróska hafi
almennt verið í ræktunarstörfum
síðustu ár, ekki aðeins á vegum
Skógræktarinnar, heldur einnig á
lögbýlum og á vegum skógrækt-
arfélaga. Nýr þáttur sé síðan að
fyrirtæki hafi haslað sér völl á þess-
um vettvangi og segir Þröstur ljóst
að sú starfsemi muni aukast.
Slík gróðursetning
ekki í kortunum
Í vikunni tóku íslensk stjórnvöld
svonefndri Bonn-áskorun, en sam-
kvæmt henni er stefnt að aukinni
skógarþekju um allan heim. Í frétt á
vef Stjórnarráðsins segir að mark-
mið Íslands um að árið 2030 vaxi
birkiskógar á 5% landsins, í stað
1,5% nú, hafi verið staðfest. Þröstur
segir aðspurður að þetta sé metn-
aðarfullt, en til að ná því að 5%
landsins verði þakin birki árið 2030
þyrfti að gróðursetja 117 milljónir
plantna á hverju ári. Það sé ekki í
kortunum, en að unnið verði að því
að leggja grunn að þeirri endur-
heimt á komandi árum.
Hann fagnar hins vegar þeirri
ákvörðun að taka fyrrnefndri Bonn-
áskorun, en Skógræktin og Land-
græðslan hafi m.a. unnið að undir-
búningnum með stjórnvöldum. Ekki
eingöngu til að fást við loftslags-
breytingar, heldur líka til að bæta
og breyta landnotkun. Það sé verð-
ugt markmið að leggja grunn að 5%
skógarþekju á næstu árum, finna
lönd og svæði og hefja gróðursetn-
ingu.
„Þessi áskorun setur okkur það
markmið að stuðla að bættri land-
notkun sem leiðir til meiri skógar-
þekju á Íslandi. Þar með talið að
fyrir 2030 verði lagður grunnur að
því að í framtíðinni verði 5% af land-
inu vaxin birki,“ segir Þröstur.
Hann leggur áherslu á að í áskor-
uninni felist mörg markmið önnur
en endurheimt birkiskóga, en þau
leiði öll til bættrar lífsafkomu fólks.
Breytt landnotkun sé veigamikill
þáttur, en nýtingin sé á margan
hátt ósjálfbær núna og nefnir Þröst-
ur stjórn beitarmála í því sambandi.
„Með skógrækt er m.a. stuðlað að
atvinnusköpun, sjálfbærni, bættri
landnýtingu og uppgræðslu örfoka
lands til skógar og hér á Íslandi
verður það eitt af meginmarkmið-
unum,“ segir Þröstur.
Aukinn áhugi einkaaðila
Þröstur segist vona að hressilega
verði gefið í á næstu árum. Núna sé
skógræktin ekki eingöngu háð
framlagi frá stjórnvöldum því einka-
aðilar hafi verið að koma með fjár-
magn inn í greinina. Það tengist
loftslagsmálum og því að umhverfi
hafi nú verið skapað hérlendis til að
fá vottaðar kolefniseiningar með
skógrækt.
Þannig verður kolefni bundið með
nýskógrækt á jörðinni Fjarðarhorni
í Hrútafirði sem er í eigu Festi hf.
Gróðursett verður a.m.k. hálf millj-
ón trjáplantna og áætluð kolefnis-
binding næstu 50 árin verður um 90
þúsund tonn af CO2, meira en áætl-
uð losun Festi hf. og dótturfélaga á
tímabilinu.
Á heimasíðu Skógræktarinnar
sagði m.a. af þessu tilefni í lok síð-
asta mánaðar: Tímamót hafa orðið í
möguleikum einkafyrirtækja til að-
gerða í loftslagsmálum með tilkomu
Loftslagsskrár Íslands sem er eins
konar kauphöll fyrir kolefnisein-
ingar. Eignarhaldsfélagið Festi hf.
hefur riðið á vaðið og skráð fyrsta
vottaða kolefnisbindingarverkefnið í
Loftslagsskrá samkvæmt gæðakerf-
inu Skógarkolefni.
Þröstur segir að mikil hreyfing sé
í þessum málum og sem dæmi hafi
erlendur fjárfestir keypt tvær jarðir
á Austurlandi og sé byrjaður að
rækta þar skóg. Erlend fyrirtæki
hafi gert samninga við Skógræktina
um að rækta hér skóg og borga fyr-
ir hann. Íslensk fyrirtæki séu farin
að hugsa á þessum nótum og sýni
þessum möguleika aukinn áhuga,
m.a. fyrirtæki í sjávarútvegi.
Aukinn kraftur í skógrækt
- Um sex milljónir plantna gróðursettar á næsta ári - Stefnt að 5% þekju birkis - Þyrfti að gróðursetja
117 milljónir plantna á ári til að ná markmiðinu 2030 - Innlend og erlend fyrirtæki koma að ræktun skóga
Ljósmynd/Hreinn Óskarsson
Í Hekluskógum Hópur frá skosku gróðursetningarfyrirtæki við vinnu vestan við Hrauneyjar. Hópurinn mun gróðursetja um hálfa milljón birkiplantna í haust.
Þröstur
Eysteinsson
Veðrið lék við fólk og gróður á
Norður- og Austurlandi í sumar.
Þess sjást glögg merki í skógum á
þessum slóðum að sögn Þrastar
Eysteinssonar skógræktarstjóra.
„Ég hef heyrt af um metralöng-
um sprotum á nokkrum tegundum.
Þar er alaskaöspin efst á blaði og
eins metra vöxtur á einu ári er öfl-
ug frammistaða. Stöku lerkitré
slaga einnig upp í eins metra vöxt í
sumar og góðir sprotar á greni
mælast 50-70 sentimetrar. Víða
hefur verið mikill og góður trjá-
vöxtur fyrir norðan og austan, en
ögn lakari á Suður- og Vesturlandi,
en þar var meiri vöxtur í fyrra.
Ætli meðalvöxtur á ösp sé ekki
um 50 sentimetrar á margra ára
tímabili og kannski líka á lerki-
blendingnum hrym. Hjá öðrum
tegundum gæti árssprotinn að
meðaltali verið 20-40 sentimetr-
ar,“ segir Þröstur.
Öflug frammistaða aspar
MYNDARLEGIR ÁRSSPROTAR FYRIR NORÐAN OG AUSTAN