Saga


Saga - 2016, Qupperneq 197

Saga - 2016, Qupperneq 197
á fjölsótt svið þar sem sterkar hefðir ríkja. Í fyrsta kafla bókarinnar segir Gunnar að Þegar siðmenningin fór fjandans til sé í ætt við nýlegri rannsóknir á styrjöldinni þar sem minni áhersla sé lögð á framvindu stríðsátakanna og einstaka gerendur. Þeim mun meiri kraftur sé settur í að draga fram önnur sjónarhorn á stríðið og áður vannýttar heimildir eins og sendibréf, dag - bækur, fornleifar og bókmenntir, svo dæmi séu tekin. Þessarar áherslu sjást vissulega merki í ritinu og Gunnar Þór leggur sig í líma við að draga fram ýmislegt sem þótti framan af ekki þess virði að minnast á í skrifum um stríðsrekstur. Hann leggur talsvert upp úr því að nota heimildir eftir bæði karla og konur til að varpa ljósi á sýn Íslendinga á styrjöldina ásamt því sem hann fjallar um áhrif stríðsins á kvenþjóðina. Við það fer hann stundum inn á snertifleti styrjaldarinnar við fyrstu kynslóð femínisma sem var þá að uppskera afrakstur erfiðisins, t.d. með kosninga- rétti fyrir konur eldri en 40 ára. Þannig dregur hann fram andóf íslenskra kvenna gegn yfirráðum karla í umræðum um og ráðstöfunum gegn þeirri dýrtíð sem styrjöldin hafði í för með sér. Þá gerir hann Kvennablaðinu sérstök skil, en það birti gjarna frásagnir af kjörum kvenna í stríðinu, og notar það síðan ekki aðeins sem heimild heldur einnig við og við til að beita kynjuðu sjónarhorni á viðfangsefnið hverju sinni. Það má því segja að Gunnar leggi sig fram um að draga úr þeirri karlaslagsíðu sem iðulega einkennir stríðs - sögur. Þá vekur sérstaka athygli að Gunnar Þór minnist á samkynhneigð, eða „kynvillu“ eins og hún var kölluð á íslensku á tímum fyrri heimsstyrjaldar- innar. Það er í sjálfu sér ekki eins óvenjulegt og ætla mætti. Þau sem leggja stund á sögu kynverundar hafa einmitt haft sérstakan áhuga á styrjaldar- tímum á fyrri hluta 20. aldar, einkum síðari heimsstyrjöldinni, vegna þess að þeir höfðu í för með sér mikla kynjaskiptingu hjá stríðandi þjóðum þegar stórir hópar ungra karla voru fluttir í herinn en konur tóku við störfum þeirra heima fyrir. Þrátt fyrir það er sjaldan fjallað um samkynhneigð í íslenskum sögubókum fyrir almenning. Það er því ánægjulegt að Gunnar Þór skuli flétta óhefðbundnum kynhneigðum inn í umfjöllunina, með því að minnast á kynvillumálaferlin gegn Guðmundi Sigurjónssyni Hofdal, glímukappa og hermanni, og tengja hana við dóma yfir þrjú hundruð bresk- um hermönnum fyrir „skort á velsæmi“ í samskiptum við aðra karla í fyrri heimsstyrjöldinni (bls. 240). Þannig dregur Þegar siðmenningin fór fjandans til dám af nýlegri rannsóknum á styrjöldinni. Þrátt fyrir það má á ýmsum stöðum greina fullhefðbundnar áherslur. Vissulega fáum við innsýn inn í kjör kvenna, samkynhneigð, áfalla streitu - röskun hermanna og ýmsilegt fleira en samt sem áður beinist sjónarhorn frásagnarinnar mjög víða að framvindu stríðsins og einstaka gerend um. Gunnar virðist reyndar gera sér grein fyrir því og lesa má afsakandi tón úr skrifum hans vegna þeirrar áherslu sem lögð er á sögufræga karla og at - burði styrjaldarinnar, t.a.m. þegar hann segir nokkuð ítarlega frá æðstu hers- ritdómar 195 Saga haust 2016.qxp_Saga haust 2004 - NOTA 17.5.2019 10:12 Page 195
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184
Qupperneq 185
Qupperneq 186
Qupperneq 187
Qupperneq 188
Qupperneq 189
Qupperneq 190
Qupperneq 191
Qupperneq 192
Qupperneq 193
Qupperneq 194
Qupperneq 195
Qupperneq 196
Qupperneq 197
Qupperneq 198
Qupperneq 199
Qupperneq 200
Qupperneq 201
Qupperneq 202
Qupperneq 203
Qupperneq 204
Qupperneq 205
Qupperneq 206
Qupperneq 207
Qupperneq 208
Qupperneq 209
Qupperneq 210
Qupperneq 211
Qupperneq 212

x

Saga

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Saga
https://timarit.is/publication/775

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.