Bibliotheca Arnamagnæana - 01.06.2005, Page 267
C-redaktionen af Egils saga
257
Af dette stemma kan der opstilles følgende historiske fortolkning. Ar-
ketypen *C er senest tilvejebragt ca. 1400 og teksten herfra fragmenta-
risk overleveret i 162e og 162a fra første halvdel af 1400- henholdsvis
1500-tallet. Mens teksten af Egils saga stadig var hel, blev 162a - som
eventuelt hidrørte fra, og i hvert fald senere fandt vej til, Vestfjordene -
afskrevet i et tabt (papir)håndskrift, *c*. Analogien med afskriften af
MoSruvallabok i *M' er indlysende, og *c‘ var givetvis også et produkt
af den islandske litterære renæssance i første halvdel af 1600-tallet. Da
denne renæssance var tæt forbundet med bispestolene, kan *c‘ meget
vel tænkes at være skrevet til den biskoppelige bogsamling i Skålholt. I
så fald må det snarest have eksisteret før 1638, da sr. Ketill Jorundsson
forlod Skålholt for at blive præst i Hvammur. Som flere gange nævnt
har Ketill Jorundsson afskrevet *c' to gange, i henholdsvis K1 og K2;
det forhold, at K' har lidt færre fejl end K2, gør det efter min mening na-
turligt at antage, at K1 er skrevet først. Herudover har der været udført
yderligere to - vistnok mindre nøjagtige - afskrifter, *c2 og *c3, hvoraf
den sidstnævnte er brugt i K3 til udbedring af lakuner i K1, mens næsten
hele sagaen i 825 nedstammer fra den førstnævnte. Der er stor sandsyn-
lighed for, at også *c2,3 og 825 er skrevet i Skålholt, hvor sr. Jon Olafs-
son yngri arbejdede som sekretær for biskop Brynjolfur Sveinsson i en
kort periode efter sin præstevielse den 1. juni 1669.16 Fra *c3 nedstam-
mer endvidere sagaens slutning i Hrappsey-udgaven af 1782, og fra 825
det med Hrappsey-udgaven omtrent samtidige, håndskrevne eksemplar
af sagaen i 445.
Da K3 ikke er skrevet af Ketill Jorundsson, og da dets forlæg var en
(ganske vist andenhånds) efterkommer af *c', må man snarest tænke
sig, at K1 - hvis det ellers er rigtigt, at dette håndskrift blev skrevet før
1638 - i første omgang blev efterladt i Skålholt (og dér senere beskadi-
get og repareret). Den konkrete anledning til at udføre K2 kan da have
været, at sr. Ketill ønskede at medbringe et eksemplar af sagaen til
Hvammur for sin egen fornøjelses skyld.17 Åmi Magnusson har for-
16 Se Prestatal s. 180 med note 7 og brevkopieme fra 1669-1670 med sr. Jons hånd i AM
279fol., udgivet med kommentarer af Jon Helgason i BBS s. 243-245, 254-255, 257-264.
17 Et muligt problem ved denne udlægning er tilstedeværelsen i AM l ffol. af et lille skrift,
om hvilket Ami Magnusson på bl. 20r udtaler, at det “Er allt med hendi Sr. Ketils Jorundz
sonar, absqve dubio j)å hann var amanuensis Hr. Gisla Oddz sonar”, dvs. i samme tidsrum
som Egils saga-håndskrifterne K1og K2 i givet fald er kommet til verden. Stefan Karlsson
har påpeget, at den humanistprægede skrift i 1 f er vidt forskellig fra den, som forekom-
mer i Ketill Jorundssons sagahåndskrifter, og han har forklaret forskellen på den måde, at