Bændablaðið - 23.06.2022, Qupperneq 46

46 Bændablaðið | Fimmtudagur 23. júní 2022
HURÐIR
Tunguháls 10, 110 Reykjavík, sími 567 3440, vagnar@vagnar.is, vagnar.is
• Stuttur afhendingartími
• Hágæða íslensk
framleiðsla
• Val um fjölda lita í
RAL-litakerfinu
• Vindstyrktar hurðir
Bílskúrs- og iðnaðarhurðir
Iðnaðarhurðir
Iðnaðarhurðir með gönguhurð
Bílskúrshurðir
Hurðir í trékarma
Tvískiptar hurðir
Smíðað eftir máli
Fyrsta flokks þjónusta og ráðgjöf
Sífellt fleiri vilja
skoða Hengifoss
– Útivistarsvæði í Fljótsdal stækkað
Mikil aukning ferðamanna er
um svæðið í kringum Hengifoss
í Fljótsdal.
Þar er teljari sem sýndi að 60%
fleiri ferðalangar lögðu leið sína
upp að fossinum í maímánuði sl.
miðað við sama mánuð árið 2019,
fyrir kórónuveirufaraldurinn.
Helgi Gíslason sveitarstjóri í
Fljótsdalshreppi, segir að sumarið
fyrir faraldur hafi verið eitt hið
stærsta í ferðaþjónustu á svæðinu.
Sumarið fari vel af stað og margir
séu á ferðinni, innlendir og erlendir
ferðamenn. Maímánuður var einkar
góður, en þá komu um 8.000 manns
að Hengifossi skv. teljaranum. Fyrra
metið var í maí 2019 þegar um
5.000 ferðalangar voru þar á ferð.
Verið er að gera svæðið í kringum
Hengifoss betur í stakk búið til að
taka við þeim fjölda sem þangað
sækir. Helgi segir að á liðnum vetri
hafi verið gengið frá einni nýrri
göngubrú fyrir Hengifossá, neðst,
og að önnur verði sett upp í sumar
og verður sú ofar.
„Þá gerum við ráð fyrir að hefja
framkvæmdir við nýjan göngustíg
Hjarðarbólsmegin, norðan við ána,
núna í sumar,“ segir hann en að þeim
framkvæmdum loknum verði hægt
að ganga beggja vegna ár og yfir eða í
hring. „Með þessum framkvæmdum
næst að stækka útivistarsvæðið til
muna og dreifa umferð betur.“
Verið er að byggja þjónustuhús
neðan við fossinn og segir Helgi að
stefnt sé að því að ljúka uppsteypu
þess á árinu en miðað er við að
framkvæmdum ljúki næsta sumar.
/MHH
Hengifoss í Fljótsdal er vinsæll áfangastaður ferðamanna á Austurlandi.
Mynd / Gunnar Gunnarsson
LÍF&STARF
Íslenskt timbur í Svansvottaðar byggingar
Það var gleðistund fyrir skóg-
ræktarmenn í lok maí þegar
samþykkt var að íslenskt timbur
mætti nota í Svansvottaðar
byggingar á Íslandi.
Þar fór Umhverfisstofnun í
fararbroddi með sitt frábæra starfsfólk
og ber sérstaklega að nefna Bergþóru
Kvaran. Þessara tímamóta verður
vonandi minnst og þau skrifuð í sögu
skógræktar á Íslandi.
Vottun á timbri gengur út á þrjú
meginatriði: 1) að timburtekjan sé
sjálfbær 2) að allir sem koma að
málum fái sómasamlega þóknun fyrir
og 3) að timbrið undirgangist þær
kröfur sem til er ætlast af sjálfbæru
timbri. Á Íslandi hafa allir nytjaskógar
verið gróðursettir í land sem ekki var
á skógur áður. Alla jafna er íslenskt
skógræktarfólk ánægt með þátttöku
sína í skógrækt enda meginverðlaunin
andagift og vellíðan yfir uppvexti
trjánna. Vöxtur skóga hérlendis er á
pari við skóga á norðurslóðum jarðar.
Ef staðið er að umhirðu og grisjun
skóga eftir fordæmi Skógræktarinnar
þarf íslenskt timbur ekki að þurfa
naflaskoðun líkt og þekkist í öðrum
löndum. Framboð íslensks timburs er
enn af skornum skammti en hér eru
engu að síður að vaxa nytjaskógar með
mestu ágætum.
Ísland var næstum skóglaust land
eftir litlu ísöld sem lauk um 1900.
Ágætur maður ritaði um þau tímamót
„Skógurinn dó en fólkið lifði“. Upp úr
1900 má segja að skógrækt hafi byrjað
hér á landi og segja má að straumhvörf
hafi orðið um miðja öldina þegar
byrjað var að planta af krafti. Afrakstur
þessa krafts og áhuga eru trén sem
verið er að fella um þessar mundir,
aðgerð sem kölluð er fyrsta grisjun.
Frá ómunatíð hefur timbur verið
meginafurð skógræktar. Yfirleitt ræður
frjósemi á viðkomandi landsvæði
þeirri tegund sem þar vex. Með
skjóli hvert af öðru ná trén að mynda
skóg sem síðar má nýta til gagns.
Viður er bæði eftirsótt og ákaflega
gagnleg landbúnaðarafurð. Með
vaxandi skógarauðlind verða komandi
kynslóðir Íslendinga sjálfbærar um
timbur en þess má geta að næstum
allt timbur sem Íslendingar hafa notað
hefur vaxið á erlendri grundu.
Á tímum loftslagsbreytinga og
stríðs í Evrópu er krafan um sjálfbærni
þjóða háværar. Það vill enginn vera
öðrum háður svo mjög að skaði
hljótist af.
Heimsverð á timbri hefur hækkað
undanfarin misseri og við það hefur
eftirspurn íslensks timburs aukist.
Fjölmargir hafa komið að því að
láta draum íslenskra skógræktenda
verða að veruleika, þ.e. búa þannig
um hnútana að íslenskt timbur sé
samkeppnishæft við það innflutta á
íslenskum markaði. Við nýbyggingar
Svansvottaðra húsa má nú nota
íslenskt timbur í burðarvið og annan
smíðavið svo fremi sem það standist
gæðakröfur.
Stutt saga skógræktar hér á landi
gerir það að verkum að við þekkjum
nánast hvert einasta tré; hvenær það
var gróðursett, af hverjum, hvar og
hvernig umhirðan hefur verið. Þetta
er nokkuð sem önnur lönd geta ekki
státað af. Þegar við fellum tré þá er
það gert af umhyggju og þess gætt að
sjálfbærnishugsjónin sé í hávegum
höfð. Þessi mikla yfirsýn og skráning
á íslenskum skógartrjám gegnum
tíðina þýðir að ekki er þörf fyrir
alþjóðlegar vottanir á borð við FSC
og PFSC, en þegar um innflutt timbur
er að ræða er full ástæða að gæta
að uppruna timbursins með slíkum
vottunum. Öll þekking um sjáfbærni
okkar skóga er í okkar höndum og er
opin bók fyrir þá sem vilja fræðast.
Íslenskt skógræktarfólk skrásetur og
stjórnar af mikilli kunnáttu, kunnáttu
sem sótt hefur verið til færustu landa
í skógrækt.
Íslendingar flytja ekki enn út
timbur til annarra landa, en þegar
að því kemur munu kaupendur vera
stoltir af þeim kaupum og veifa
íslenska fánanum og hrópa „Íslenskt
timbur, já takk“.
Það er því mikill gleðidagur
þegar Umhverfisstofnun samþykkti
að íslenskt timbur væri leyfilegt til
notkunar í Svansvottaðar byggingar.
Að lokum má nefna þrjú
frumkvöðlaverkefni íslensks timbur-
iðnaðar á Íslandi á síðustu árum. Fyrst
er að nefna veitingahúsið í Vallanesi
á Fljótsdalshéraði sem byggt er úr
íslenskum viði. Alla jafna gengur
það undir nafninu Asparhúsið því
burður hússins er úr ösp sem áður óx
á jörðinni. Það var sagað og þurrkað
af Skógræktinni og flokkað fyrir burð
af Trétæknráðgjöf slf.
Næst má nefna límtrésverkefni
hjá Límtré/Vírneti sem var unnið
í samvinnu við Trétækniráðgjöf
slf. og Skógræktina. Gerðar voru
tilraunir með fjórar helstu trjátegundir
úr íslenskri skógrækt í burðarvið
úr límtré.
Niðurstöðurnar lofa góðu um
framhaldið.
Að lokum má nefna nýju 100 metra
löngu göngubrúna yfir Þjórsá sem var
samvinnuverkefni Landsvirkjunar,
Límtrés/Vírnets, Skógræktarinnar
og Trétækniráðgjafar slf.
Við erum rétt að byrja.
Eiríkur Þorsteinsson,
Trétækniráðgjöf slf.
Hlynur Gauti Sigurðsson,
Bændasamtökum Íslands.
Asparhúsið í Vallanesi, Fljótsdalshéraði. Mynd / HGS
Eiríkur Þorsteinsson.
Hlynur Gauti Sigurðsson.Göngubrú yfir Þjórsá inniheldur íslenskt timbur. Mynd / Trausti Jóhannsson