Borgfirðingabók - 01.12.2010, Qupperneq 32

32 Borgfirðingabók 2010
Óþurrkasumarið 1955
Heyskapur sumarið 1955 var mjög erfiður á svæðinu frá Mýrdalssandi
vestur á Snæfellsnes vegna mikillar úrkomu. Veðurfar var þó breytilegt
innan svæðisins. Mér er sumarið einnig minnisstætt vegna þess að ég
hóf þá störf við Bændaskólann á Hvanneyri sem tilraunamaður og
kennari. Fjörtíu næstu sumur gerði ég jarðræktartilraunir á Hvanneyri
og í minningu minni er ekkert þeirra eins vottviðrasamt og þetta
fyrsta sumar.
Á fyrri öldum Íslandsbyggðar hafa menn vafalaust oft lent í vand-
ræðum vegna óþurrka. Þá voru bændur að því leyti verr staddir en
bænd ur um miðja tuttugustu öld að túnin voru þýfð, amboðin léleg og
skortur var á áburði. Þess vegna varð heyfengurinn lítill. Heyin voru
dýrmæt vegna þess að skortur á þeim og jarðbönn gátu fellt fénað og
fólkið í framhaldi af því. Þegar liðin var tæp öld frá landnámi Egils
á Borg greinir Hænsa-Þóris saga þannig frá heyskapnum í Þverár-
hlíð: „Sumar þetta var lítill grasvöxtur ok eigi góðr, fyrir því at lítt
þorrnaði, ok varð alllítil heybjörg manna.“ Sagan fjallar síðan um
átök manna um hey, sem undu upp á sig og urðu til þess að Blund-
Ketill í Örnólfsdal var brenndur inni árið 962. Nú á 21. öldinni eru
aðstæð ur aðrar. Sjá má heyfyrningar frá fyrra ári, reifaðar í plastdúk,
úti um hlöð og móa, engum að gagni.
Ég hóf störf á Hvanneyri hinn 6. júní árið 1955. Veðrið var fagurt
þann dag, þegar ég fór að tala við forráðamenn staðarins og velja
spildur fyrir jarðræktartilraunir. Samkvæmt dagbók minni byrjaði
MAGNúS ÓSKARSSON