Borgfirðingabók - 01.12.2010, Qupperneq 65

65Borgfirðingabók 2010
verður það þó allmikið magn á eitt þúsund árum. En hvað sem um
þetta er sagt, það má vera gaman, en þó felst í því nokkur alvara, má
þó reikna með að á söguöld hafi dýpi fjarðarins verið miklu meira og
þar með langtum betri innsigling inní Hvítá.
Hvítá hefir alla tíð verið mikil laxaleið. Mikil verðmæti hafa farið
eftir ánni, þar sem laxinn er. Hinir ósýnilegu þjóðflutningar þessa
nytjafisks hafa haft ótrúlega mikil áhrif á lífsafkomu héraðsbúa.
Öllum er kunnugt um það fjárhagslega verðmæti sem þannig hefir
komið eftir Hvítá árlega. Ýmsir laxveiðimenn urðu fyrir það hreinustu
bústólpar. Margir urðu ekki eingöngu bústólpar fyrir sjálfa sig heldur
og héraðshöfðingjar og bjargvættir þegar illa áraði. Ég er alveg viss
um að án þessara hlunninda hefði Borgfirðingar ekki staðið eins
framarlega fjárhagslega og menningarlega og þeir þó gera. Það er
Hvítá og hennar minni systur sem þarna hafa átt aðdráttaraflið. Það
er þeirra töframáttur sem hefir dregið til sín þennan gullfisk og fyrir
þær hefir sindrað á sægengna laxa víða um héraðið, jafnvel inn til
innstu dala.
Þá er enn ógetið hver áhrif Hvítá hefir á frjósemi héraðsins hið
neðra. Hún er hin eilífa maskína sem sífelt gengur, hún er sjálfvirka
færibandið sem vinnur, ár út og ár inn, af sinni alkunnu iðni að því
að bera frjóefni frá efri byggðum Borgarfjarðar og óbyggðum á
Ferjutollur fyrir að ferja sauðkind var 10 aurar 1928 þegar ferjustarfið lagðist af.
Ljós mynd: Vegminjasafn.