Borgfirðingabók - 01.12.2010, Page 86

86 Borgfirðingabók 2010
skaðist, t.d. vegna framkvæmda. Í þessu samhengi er búsvæðavernd
mikilvæg og þess vegna hefur verið rekin barátta fyrir vernd votlendis
og endurhæfingu framræstra mýra og tjarna. Einnig hafa fjörur og
grunnsævi, sérstaklega í grennd við þéttbýli, verið skert eða spillt
verulega.
Grænlandsafbrigði blesgæsar (Anser albifrons flavirostris) hefur
varpstöðvar sínar á Vestur-Grænlandi en dvelur á vetrum á Bretlandi
og Írlandi. Þessi gæs er sérstakt afbrigði eða stofn blesgæsar (Anser
albifrons) sem verpir hringinn í kring um norðurheimskautið, þ.e.
um Skandinavíu, Rússland, Síberíu og Norður-Ameríku. Á Íslandi er
þessi tegund umferðafarfugl og sést hérlendis frá um 10. apríl – 13.
maí á vorin og milli 30. ágúst og 31. október á haustin.
Á áttunda áratugnum fóru menn að hafa áhyggjur af þessu
Grænlandsafbrigði -flavirostris þar sem stofninn hafði dregist saman
úr um 20.000 fuglum í um 15.000 fugla.
Vetrarveiðar voru bannaðar og leiddi það til stækkunar stofnsins
um 6% á ári þar til hann taldi um 33.000 fugla um miðjan tíunda
áratuginn. Þessi fjölgun var bundin við þann hluta stofnsins sem hélt
sig á vetrum við stór verndarsvæði eins og Wexford á Suðaustur-
Írlandi.
Fyrir fáum árum tóku menn eftir að þessi blesgæsarstofn var
far inn að minnka á ný og færri fuglar en áður skiluðu sér til baka
á vetrar stöðvar. Ástæður fyrir þessari fækkun voru og eru óljósar.
Þær gætu tengst aukinni samkeppni við Kanadagæs á varpstöðvum
eða breyttu loftslagi, en vorkoma virðist eitthvað seinni um þessar
mundir á varp svæðunum en oft áður.
Á Grænlandi má aðeins skjóta blesgæsina frá 16. ágúst til 30. apríl.
Veiðin er takmörkuð þar sem hún er bæði dreifð og lítt aðgengileg og
fáir veiðimenn hafa sérhæft sig í henni.
Einnig nýtur gæsin þess að hún verpir á fimm votlendissvæðum
sem njóta verndar sem Ramsarsvæði á Grænlandi. Á Bretlandseyjum
nýtur gæsin verndarsvæða á vetursetu sinni þar, hið þekktasta er
Wexford sem áður er nefnt. Á tímabili var árleg veiði um 3000 bles-
gæsir á Íslandi samkvæmt tölum veiðistjóra, en tegundin hefur nú