Borgfirðingabók - 01.12.2010, Qupperneq 125

125Borgfirðingabók 2010
má segja að tengsl bókasafnsins við heildarskipulag félagsins hafi
breyst. Málefni þess voru ekki lengur fastur liður aðalfundar heldur
rædd á haustfundum og sjaldnast formlega. Fljótlega þótti ástæða
til að skoða þetta og þann 20. mars 1913 var nefnd m. a. falið að
ákvarða nánar afstöðu bókasafnsins gagnvart félaginu. Ekki verður
þó annað séð en þetta fyrirkomulag haldist í grófum dráttum fram
til ársins 1956, en þá fluttu þeir Þórður og Jón Einarssynir tillögu,
sem samþykkt var á aðalfundi um að þrír bókaverðir yrðu kosnir á
aðalfundi og skiluðu skýrslu eins og aðrar fastanefndir félagsins. Í
nýrri tilhögun við rekstur sveitabókasafns 1957 fylgdu málefni þess
aðalfundum, sem kusu jafnan eftir það tvo fulltrúa í stjórn safnsins
á móti einum fulltrúa sveitarstjórnar. Fulltrúar félagsins hafa jafnan
síðan skilað þangað skýrslu og stjórnin fært sérstaka gerðabók. Á
mótunar árunum komu fram ábendingar frá félögum um ýmislegt,
sem öðruvísi mætti vera í skipulagi starfsins. Jóhannes Erlendsson
færir tvívegis í tal að breyta „lestrarfélagslögunum“ þannig að bækur
verði látnar ganga bæ frá bæ. Þann 25. okt. 1914 kveðst hann „vita
þess mörg dæmi að margar bækur kæmu ekki á alla bæi og sumar
lægju svo vikum skipti á hverjum bæ“. Fleiri færa þetta fyrirkomulag
í tal og vilja herða á félögum að skila bókum svo fleiri fái notið
þeirra. Oftast voru viðbrögð við óskum um breytt fyrirkomulag þau
að fjölga bókavörðum, líklega til að liðka fyrir ferðum bókanna á
milli félaga. Þó er hvergi að finna dæmi um að ákveðinn skammtur
af bókum flyttist á milli bæja eins og tíðkaðist víða í sveitum.6 Enn
frekari viðleitni til að bækur gangi greiðlega á milli má lesa út úr því
þegar félags svæðinu er skipt í þrennt árið 1939 með einum bókaverði
bú settum í hverjum þriðjungi.7
Umgjörð
Í breytingum á reglum safnsins, sem skráðar eru 10. september 1911 er
skýrt kveðið á um að heimili safnsins sé í Ungmennafélagshúsinu og
skal félagið leggja því til læstan bókaskáp. Í ræðu á afmæli félagsins
1978 sagði Andrés Jónsson svo frá húsakynnum í félagsheimilinu
áður en það var stækkað 1928: „Mér finnst ég eiga í minni mínu furðu
6 Friðrik G. Olgeirsson (2004) Á leið til upplýsingar, 19
7 Lög fyrir bókasafn U.M.F. Reykdæla, frá 10. okt. 1939, í kaflanum Lög og samningar