Veiðimaðurinn - 01.12.1986, Blaðsíða 39

gjörtæmdar að laxi þegar loks skynsam-
legri veiðiaðferð var upp tekin, er því að
þakka, að þær eru betur af guði gerðar en
flestar ár, sem ég þekki og hef spurnir af,
og þarf raunar ekki annað en líta á legu
þeirra á landabréfi til þess að sannfærast
um það.“
Þessu næst er í grein Magnúsar allítar-
leg lýsing á ánum hverri um sig, umhverfi
þeirra og náttúrugæðum þessa landsvæðis.
Þessar ár heita, eins og kunnugir vita:
Austurá, Núpsá og Vesturá og þær mynda
saman hina svonefndu Miðfjarðará, eins
og áður er sagt. Hann lýkur þeirri lýsingu
með þessum orðum:
„Miðfjarðará og þær ár, sem hana
mynda, hafa vissulega skilyrði til þess að
verða einar hinar laxauðugustu ár þessa
lands. Ég er kunnugur því, og hef veitt því
athygli frá því fyrsta að ég fór að fást við
klak, að þær hafa hin beztu skilyrði til upp-
eldis fyrir lax og sjóbirting, bæði hvað
botninn snertir og þá ekki sízt vegna hinna
mörgu kaldavermsliskvísla, sem í þær
renna. Margar þeirra eru með holbökkum,
þar sem eru hinir beztu felustaðir fyrir lax-
og silungsseiðin. Þessar kvíslar frjósa
aldrei að vetrinum, svo ís verður aldrei til
þess að þrengja að seiðum og tortíma
þeim.“
Ennfremur kveðst Magnús sannfærður
um það, að mönnum sem kynnist þessum
ám til hlítar, fari að þykja vænt um þær,
því umhverfis þær sé „mikil náttúru-
fegurð, kyrrð og sumarunaður, sem án efa
sé holl og nauðsynleg andlegri og líkam-
legri heilbrigði borgarfólksins, sem fer út
á landið í sumarfríum sínum til þess að
lauga líkama og sál í heilsulindum náttúr-
unnar.“
Þarna hefur hann víst lög að mæla, sem
sannast á því, hve margir veiðimenn hafa
mikið dálæti á þessari á og fara þangað
sumar eftir sumar og halda tryggð við
hana, hvað sem veiðilíkum líður hverju
sinni. Sá sem þetta skrifar hefur, því mið-
ur, aldrei veitt þar og er þar því með öllu
ókunnugur, en ég þekki marga, sem undir
þessi hrósyrði munu af heilum hug taka.
Þegar kom fram á síðari hluta fjórða
áratugs þessarar aldar var ástand árinnar
orðið svo slæmt, að framsýnum mönnum
þótti einsýnt að við svo búið mætti ekki
standa, ef áin ætti ekki að verða aldauða
áður en langt um liði. Þá var það sem hug-
sjónamaðurinn Sigbjörn heitinn Armann
kom til sögunnar og fékk, ásamt nokkrum
félögum sínum, árnar á leigu til tíu ára og
hófu þeir þar sitt merkilega umbótastarf.
Þeir stöðvuðu hina aldagömlu rányrkju
með öllu, lengdu fískvegi með því að lag-
færa erfiða fossa og fyrirstöður og greiddu
með þvi laxinum för allt frá sjó og fram til
fjalla. Þeir gerðu því hvort tveggja, „leystu
ána úr álögum“ rányrkjunnar, eins og
Magnús orðar það, og stórbættu göngu-
skilyrði laxins um árnar. Einnig bættu
þeir mjög vegi meðfram ánum. Ekki var
þetta gróðafyrirtæki fyrir þá félaga. Síður
en svo. Magnús fullyrðir í grein sinni að
það hafí „ekki nándarnærri borið sig fjár-
hagslega“. Þetta var þeim algert hugsjóna-
mál, og ekki hið eina, sem Sigbjörn hafði
forgöngu um á þessu sviði.
Eftir þessar umbætur og góða meðferð
á ánni fór hún smám saman að rétta við og
þegar lengra leið var hún orðin sum árin
ein af mestu veiðiám landsins. Arið 1961
veiddust þar t.d. 1931 lax, og sýnist mér
af þeim tölum sem ég hef handbærar um
veiðina það ár, að hún hafi þá verið hæsta
áin á landinu. Vitaskuld hefur veiði þar
eins og annars staðar verið misjöfn frá ári
til árs, eða með nokkurra ára millibili, af
náttúrlegum ástæðum, sem allir þekkja.
Mest veiði í ánni var árið 1977. Þá gaf hún
VEIÐIMAÐURINN
37