Íslenska þjóðfélagið

Árgangur
Tölublað

Íslenska þjóðfélagið - 23.12.2021, Blaðsíða 29

Íslenska þjóðfélagið - 23.12.2021, Blaðsíða 29
Andrea Hjálmsdóttir og Valgerður S. Bjarnadóttir 29 .. ur tveggja og sjö ára gamalla barna er á sömu nótum; „Yfirleitt er það ég sem þarf að sjá til þess að hlutirnir ganga.“ Móðir þriggja barna á aldrinum sex til 13 ára lýsti ástandinu svona á sínu heimili: Ég varð þreytt í dag og ávítaði eiginmanninn. Ég sé um verkstjórn, verkaskipt- ingu og tek mesta ábyrgð á námi og æfingum barnanna. Mér finnst við vera hættulega nálægt kynjaþróun eins og hún var fyrir miðja síðustu öld. Þá er það á minni ábyrgð að minna á að svo eigi ekki að vera og enn bætist þá í ábyrgðar- pakkann. Eins og sjá má af skrifum hennar bættist verkstjórnin, og ábyrgðin á því að verkaskiptingin gengi eftir, við annað álag og ábyrgð sem hún lýsti að væri á hennar herðum. Þannig má segja að það verk- efni að gæta þess að mæta nútíma hugmyndum um æskilega stöðu í jafnréttismálum bætist við önnur verkefni. Svo virðist sem það ástand sem skapaðist í kjölfar samkomutakmarkana hafi dregið fram í dagsljósið kynjaða verkaskiptingu á mörgum heimilum. Líklega hefur ástandið ekki breytt verka- skiptingunni heldur frekar varpað ljósi á ólíka stöðu og hlutverk mæðra og feðra þegar takturinn í heimilislífinu breyttist og fleiri verkefni færðust inn á heimilið. Af orðum mæðranna má greina vonbrigði með stöðu mála. Þá upplifun má tengja við hina sterku áru kynjajafnréttis (Gyða Mar- grét Pétursdóttir, 2012) og sjálfsmynd þjóðarinnar þegar kemur að frammistöðu í jafnréttismálum (Þorgerður J. Einarsdóttir, 2020), þegar vonbrigðin eru sett í samhengi við væntingar um og trú á að staðan sé jafnari en hún svo er þegar á reynir. Fræðafólk hefur bent á að hugræn byrði geti haft áhrif á lífsgæði og velferð mæðra sem bera hitann og þungann af henni (Ciciolla og Luthar, 2019; Daminger, 2019). Sumar virðast þó líta þann- ig á að skýrari verkaskipting geti verið grundvöllur aukinnar velferðar, líkt og þessi tveggja barna móðir lýsir hér: „Allir eru með ákveðin verkefni á heimilinu ef heimilislífið á að ganga upp án þess að ég missi vitið.“ Það getur þannig verið snúið að ætla sér ekki að verkstýra og dreifa verkefnum vegna álagsins sem því fylgir en á sama tíma að upplifa að verkstjórnin skýri hlutverk og létti álagið. Enda voru dæmi um að mæðurnar upplifðu orkuleysi og depurð yfir ástandinu, sérstaklega ef hlut- irnir voru ekki í réttum skorðum á heimilinu, eins og sjá má af þessum skrifum: „Depurð helltist yfir mig út af þessu skrítna ástandi. Hafði litla einbeitingu í vinnuverkefnum. Pirraði mig á ástandi heimilisins en hafði ekki orku í að gera neitt í því.“ Í hugrænni byrði er einnig fólgin ákvarðanataka. Á nútímaheimilum eru ótal margar ákvarðanir sem þarf að taka, bæði smáar og stórar. Þegar aðstæður fólks breytast jafn snögglega og gerðist í kjölfar samkomutakmarkana í fyrstu bylgju Covid-19 þurfti að taka æði margar ákvarðanir um hvernig bregðast ætti við breyttum aðstæðum. Hér lýsir móðir fjögurra barna á leik- og grunnskóla- aldri upplifun sinni hvað þetta varðar; „Svo eru þetta svo klikkaðir tímar að dilemmað við að maður sé að taka réttar ákvarðanir t.d. í tengslum við skóla barnanna er talsvert mikið, auk áreitisins sem af þessu stafar.“ Skyndilega stóðu foreldrar frammi fyrir því þurfa að taka ákvarðanir um atriði sem ekki hefur þurft að hugsa mikið um áður, til dæmis hvort senda eigi börn í skóla eða halda þeim heima, hvort eigi að leyfa börnum að umgangast vini og hvernig skuli taka ábyrgð gagnvart fjöl- skyldumeðlimum í áhættuhópum. Þetta voru allt dæmi um ákvarðanir sem hvíldu á þátttakendum. Hér á eftir fer annað dæmi sem endurspeglar þennan veruleika enn betur, þar sem óvissa og flóknar ákvarðanir leituðu á hugann og tóku mikla orku: Þrátt fyrir mikla líkamlega hvíld undanfarið hefur hugurinn verið á hringsóli við áhyggjur og erfiðar ákvarðanir (ættu börnin að fara í skóla eða ekki? Má ég hitta hjartveika pabba minn ef ég held 2 metrum á milli? Þarf að sótthreinsa alla matvöru sem kemur heim? Má einhvern tímann ferðast aftur? Hvað ef Ísland fær ömurlegt rigningarsumar og algjört ferðabann verður og allir þurfa að hanga heima í stofu í marga mánuði í viðbót? Og svo frv. og frv.).
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104

x

Íslenska þjóðfélagið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Íslenska þjóðfélagið
https://timarit.is/publication/1165

Tengja á þetta tölublað: 1. tölublað (23.12.2021)
https://timarit.is/issue/429219

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.

1. tölublað (23.12.2021)

Aðgerðir: